REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Stosunek podległości między członkami rodziny w służbie cywilnej

Leszek Jaworski
Leszek Jaworski
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Praca, służba cywilna/ Fot. Fotolia
Praca, służba cywilna/ Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Ustawa o służbie cywilnej przewiduje zakaz powiązań rodzinnych pomiędzy pracownikiem a jego przełożonym. W urzędzie nie może powstać stosunek podległości służbowej pomiędzy małżonkami oraz osobami pozostającymi ze sobą w stosunku pokrewieństwa do drugiego stopnia włącznie lub powinowactwa pierwszego stopnia oraz w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli.

Ślub z urzędnikiem tej samej instytucji... To grozi nawet zwolnieniem!

Kierownik urzędu musi pilnować, aby nie dochodziło do zależności rodzinnych między członkiem służby cywilnej a jego zwierzchnikiem. Wyjściem jest albo przesunięcie pracownika, albo nawet jego zwolnienie

REKLAMA

Obowiązkiem członka korpusu służby cywilnej jest wykonywanie zadań w sposób bezstronny. Aby polecenia były wykonywane zgodnie z tą zasadą, a jednocześnie w celu zapobieżeniu nepotyzmowi, ustawa z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1111 ze zm.; dalej: u.s.c.) przewiduje zakaz powiązań rodzinnych pomiędzy pracownikiem a jego przełożonym. Przepis ten ani żadna inna regulacja u.s.c. nie określa, jak powinien się zachować pracodawca w razie takiego konfliktu. Przyjmuje się, że w takich sytuacjach należy przenieść członka służby cywilnej na inne stanowisko lub do innego urzędu, a nawet można z nim rozwiązać stosunek pracy. Szczególnie w okresie restrukturyzacji administracji publicznej (np. łączenie jednostek organizacyjnych fiskusa) do powstania konfliktowych relacji rodzinnych mogło dochodzić bez winy zatrudnionych. Trudno też wymagać od takich osób, aby w okresie zatrudniania w administracji nie zawierały związków małżeńskich, kierując się ww. zakazem.

Polecamy: Komplet Zmiany w prawie pracy w 2016 r.

W praktyce wyeliminowanie rodzinnych zależności może się okazać trudne, a nawet niemożliwe. Nie zawsze istnieją warunki do przeniesienia takiej osoby na inne stanowisko lub do innego urzędu. A zwolnienie urzędnika mianowanego jest dopuszczalne tylko w razie wystąpienia przesłanek wymienionych w art. 71 u.s.c. Katalog ten nie przewiduje powstania zależności rodzinnych między urzędnikiem mianowanym a przełożonym.

Zobacz również: Służba cywilna 2016 – umowy o pracę po nowemu

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Obowiązywanie zakazu

REKLAMA

W myśl art. 79 u.s.c. w urzędzie nie może powstać stosunek podległości służbowej pomiędzy małżonkami oraz osobami pozostającymi ze sobą w stosunku pokrewieństwa do drugiego stopnia włącznie lub powinowactwa pierwszego stopnia oraz w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli. Odmiennie niż art. 26 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1202) art. 79 u.s.c. mówi o stosunku podległości służbowej, a nie o stosunku bezpośredniej podległości. Oznacza to, że zakazane jest powstanie jakiegokolwiek stosunku zależności pomiędzy wymienionymi w nim osobami.

– Zakaz ma charakter bezwzględnie obowiązujący i odnosi się zarówno do stosunków pracy, które mają zostać dopiero zawarte, jak i do tych już istniejących. Do powstania stanu podległości służbowej w trakcie trwania stosunku pracy może dojść np. w przypadku zawarcia przez jednego pracownika małżeństwa, w efekcie czego stanie się on powinowatym wobec innego pracownika tego urzędu – wskazuje Anna Soporek, prawnik w kancelarii prawniczej Głowacki i Wspólnicy.

Ograniczenie sformułowane w art. 79 u.s.c. odnosi się do powstania stosunku podległości służbowej pomiędzy małżonkami, a także osobami pozostającymi ze sobą w stosunku pokrewieństwa do drugiego stopnia włącznie, czyli obejmuje relacje służbowe pomiędzy rodzicami i dziećmi, dziadkami i wnukami, a także rodzeństwem. Ograniczenie to obejmuje również osoby pozostające ze sobą w stosunku powinowactwa pierwszego stopnia, czyli dotyczy związków pomiędzy zięciem, synową i teściami.

Działania szefa urzędu

Wprawdzie art. 79 u.s.c. nie przewiduje sankcji za naruszenie zakazu, ale nie oznacza to, że szef urzędu może tolerować istnienie więzi rodzinnej między członkiem służby cywilnej a jego zwierzchnikiem. Przeciwnie – jest zobowiązany do podjęcia odpowiednich kroków, które doprowadzą do stanu zgodnego z prawem.

Ponadto zakaz zawarty w art. 79 u.s.c. musi być brany pod uwagę zarówno w momencie zatrudniania członka korpusu służby cywilnej, jak i w czasie trwania jego stosunku pracy. W pierwszym przypadku nie jest dopuszczalne wyznaczenie urzędnikowi lub pracownikowi stanowiska, z którym wiązałby się stosunek podległości między wskazanymi osobami. W drugim przypadku powinno dojść do przesunięcia zwierzchnika lub podwładnego na inne stanowisko. W tym celu należy wykorzystać instrumenty przewidziane w przepisach u.s.c. o zmianie treści stosunku pracy członka korpusu służby cywilnej.

Jednym z nich jest przeniesienie urzędnika służby cywilnej na inne stanowisko w tym samym urzędzie w tej samej lub w innej miejscowości, uwzględniając jego przygotowanie zawodowe (art. 62 ust. 2 u.s.c.).

Zobacz również: Przeniesienie urzędnika do innej jednostki

Przeniesienie lub pożegnanie

Przesunięcia urzędnika do innego urzędu w innej miejscowości zgodnie z art. 63 ust. 1 u.s.c. może dokonać szef służby cywilnej. Artykuł 64 ust. 1 u.s.c. przewiduje zaś możliwość przeniesienia członka służby cywilnej do innego urzędu w tej samej miejscowości.

Gdy takie przesunięcie nie będzie możliwe, szefowi urzędu pozostanie tylko rozwiązać z pracownikiem umowę o pracę. Możliwe są dwa tryby zwolnienia. Jeżeli pracownik zataił przed zatrudnieniem wiadomość, że między nim a zwierzchnikiem istnieje zabroniona więź rodzinna, to można go zwolnić w trybie natychmiastowym. W innym przypadku wchodzi w grę rozwiązanie angażu za wypowiedzeniem.

Problemy z urzędnikiem

Rozwiązanie stosunku pracy znacznie się komplikuje w przypadku urzędnika mianowanego. Gdy nie będzie możliwości jego przesunięcia, mogą się bowiem pojawić trudności ze zwolnieniem. Zwłaszcza gdy znalazł się on w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa po nawiązaniu stosunku pracy nie z własnej winy. Pragmatyka w art. 71 przewiduje bowiem zamkniętą listę przypadków, które uzasadniają rozwiązanie stosunku pracy. Niezawinione zaistnienie stosunku powinowactwa w trakcie zatrudnienia nie uzasadnia zastosowania rozwiązania stosunku pracy, gdyż ta przesłanka nie została skatalogowana w art. 71 u.s.c. Tak przykładowo orzekł Sąd Rejonowy we Wrocławiu w wyroku z 1 lipca 2015 r. (sygn. akt X P 108/15, www.orzeczenia.ms.gov.pl).

– Sytuacji, gdy żadna z zatrudnionych osób nie ponosi winy za zaistnienie między nimi stosunku podległości służbowej, nie sposób zakwalifikować jako utraty nieposzlakowanej opinii stanowiącej podstawę obligatoryjnego rozwiązania stosunku pracy z urzędnikiem służby cywilnej – tłumaczy Anna Soporek.

Inaczej będzie, gdy mamy do czynienia ze świadomym przemilczeniem przez urzędnika mianowanego (czy pracownika służby cywilnej) istnienia lub powstania zabronionych więzi rodzinnych. Powinno to być podstawą do wszczęcia wobec niego postępowania dyscyplinarnego. – Może być także zakwalifikowane jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, co jest podstawą rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia – twierdzi Anna Soporek. ©?

OPINIA EKSPERTA

dr Piotr Zuzankiewicz Fundacja Instytut Prawa Ustrojowego, współautor komentarza do ustawy o służbie cywilnej

W przypadku gdy powstaje stosunek podległości między już zatrudnionymi pracownikami, niezbędne jest doprowadzenie przez dyrektora generalnego do stanu zgodnego z przepisami ustawy o służby cywilnej, np. przez rozwiązanie stosunku pracy w drodze porozumienia stron lub wypowiedzenia zmieniającego. Katalog działań, które może podjąć dyrektor generalny w stosunku do urzędnika służby cywilnej zatrudnionego na podstawie mianowania, jest ograniczony w związku ze stabilniejszą formą stosunku pracy niż w przypadku pracownika służby cywilnej (istnieje ograniczony ustawowy katalog możliwości rozwiązania takiego stosunku pracy). Powstanie podległości służbowej, o której mowa w art. 79 ustawy o służbie cywilnej, nie zostało wskazane wprost przez ustawodawcę jako przesłanka do wygaśnięcia stosunku pracy takiego urzędnika. Przesłanką taką jest natomiast utrata nieposzlakowanej opinii, którą można rozważać w kontekście nieposzanowania przez urzędnika porządku prawnego (w tym przypadku przepisów ustawy o służbie cywilnej).

Leszek Jaworski

dgp@infor.pl

Polecamy serwis: Kadry i płace

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Księgowość budżetowa
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Dodatek za wieloletnią pracę: Jak obliczać staż pracowniczy?

    Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku - w przypadku zatrudnienia w ramach dwóch równoległych stosunków pracy, staż pracowniczy niezbędny do ustalenia dodatku za wieloletnią pracę należy ustalać dla każdego stosunku pracy osobno.

    Od 25 marca wnioski dla gospodyń o 8000 zł, 9000 zł i 10 000 zł

    Od dziś można składać wnioski o dofinansowanie dla kół gospodyń wiejskich. Można otrzymać od 8000 zł do 10 000 zł. 

    Wymagania do wykonywania niektórych zawodów medycznych od 26 marca 2024 roku. Pytania i odpowiedzi

    Z dniem 26 marca 2024 roku wejdą w życie przepisy ustawy o niektórych zawodach medycznych, która ureguluje i usystematyzuje wykonywanie aż 15 zawodów medycznych, które wcześniej nie podlegały regulacji ustawowej. Jest to duża zmiana, do której przedstawiciele zawodów medycznych objętych ustawą, powinni się odpowiednio przygotować. Poniżej wymagania do wykonywania niektórych zawodów medycznych – w pytaniach i odpowiedziach.

    Wpis do Centralnego Rejestru Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego - co trzeba wiedzieć?

    Od 26 marca 2024 roku funkcjonować będzie Centralny Rejestr Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego. Wpis do tego rejestru będzie obowiązkowy dla zawodów medycznych wymienionych w ustawie o niektórych zawodach medycznych, chociaż jeszcze przez rok będą mogli wykonywać zawód bez tego wpisu, pod warunkiem spełnienia pozostałych wymagań. 

    REKLAMA

    Prawa i obowiązki osób uprawnionych do wykonywania zawodów medycznych

    Od 26 marca 2024 roku osoby wykonujące zawody medyczne, objęte ustawą o niektórych zawodach medycznych, nabędą nowe uprawnienia, ale i obowiązki. Niedopełnienie obowiązków może grozić ponoszeniem odpowiedzialności zawodowej.

    Trzynastki w budżetówce 2024 - kiedy są wypłacane?

    Trzynastki w budżetówce - w 2024 roku termin wypłaty wypada w niedzielę. Kiedy pracownicy powinni otrzymać dodatkowe wynagrodzenie roczne? Spóźnienie z wypłaceniem trzynastki uprawnia do odsetek od pracodawcy.

    Zmiany: stawki wynagrodzeń w urzędach. Podwyżki od 1 stycznia 2024 r. [Nowe tabele zaszeregowania]

    Zmiany w rozporządzeniu w sprawie zasad wynagradzania pracowników niebędących członkami korpusu służby cywilnej zatrudnionych w urzędach administracji rządowej i pracowników innych jednostek.

    Od 1 kwietnia 2024 r. 128 799 zł jednorazowego odszkodowania i 1431 zł za procent uszczerbku na zdrowiu [wypadki przy pracy]

    Monitor Polski: obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wysokości kwot jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, które będą obowiązywały od 1 kwietnia 2024 r. do 31 marca 2025 r.

    REKLAMA

    Od 1 marca świadczenie wyniesie 336,36 zł. Ważniejsze, ze Senat chce objąć nim samorządowców sprzed 1990 r.

    Skrócenie do 7 lat okresu pełnienia funkcji sołtysa uprawniającego do otrzymania świadczenia i przyznanie świadczeń dla sołtysów pełniących funkcję przed 1990

    Każda pensja w budżetówce ma być wyższa o 20% (i więcej) od pensji minimalnej dla "wszystkich". Na dziś 5090 zł. Tego chcą związkowcy

    Pensja minimalna w budżetówce ma być wyższa o 20% od pensji minimalnej dla "wszystkich". Tego chcą związkowcy ze "Związkowa Alternatywa".

    REKLAMA