REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dochodzenie kar umownych przez samorządy

Dariusz Jagiełło
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Każda jednostka samorządowa musi liczyć się z tym, że nie wszyscy wykonawcy prawidłowo wywiązują się z zawartych umów. Niekiedy nawet uzyskanie należnego świadczenia na podstawie umowy jest możliwe dopiero po uzyskaniu prawomocnego wyroku sądu. Dlatego przy konstruowaniu umowy warto pamiętać o bardzo użytecznym narzędziu dyscyplinowania nierzetelnego wykonawcy, jakim jest kara umowna.

Ustawa Prawo zamówień publicznych nie reguluje spraw odnoszących się do wykonywania umowy ani dochodzenia roszczeń z tytułu zawartych umów o zamówienie publiczne. Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, strony umowy mogą zastrzec kary umowne na wypadek nienależytego wykonania zobowiązania. Nie precyzują one jednak, jakiego rodzaju nienależyte wykonanie zobowiązania stanowić może przesłankę żądania kary umownej. W związku z tym uznać należy, iż może ona mieć zastosowanie w każdym przypadku, jeżeli tylko zobowiązanie zostanie wykonane w sposób nie w pełni odpowiadający warunkom umowy. Wysokość kar umownych kształtowana jest wolną wolą stron i jest tylko od nich zależna.

REKLAMA

Dostawa po terminie

Jeżeli dostawa została zrealizowana po terminie określonym w umowie, to obowiązkiem kierownika jednostki sektora finansów publicznych będzie domaganie się od dostawcy kary umownej - orzekła Główna Komisja Orzekającej (sygn. akt DF/GKO-4900-57/61/RN-20/07 /2356). W związku z powyższym kierownik zamawiającego ma obowiązek, a nie tylko możliwość dochodzenia od dostawcy kar za nienależyte wywiązanie się z umowy. Kary umowne mają charakter sankcji za nienależyte wykonanie zobowiązania spowodowane niedochowaniem przez wykonawcę należytej staranności, i pełnią funkcję odszkodowawczą. Lecz jest to również pewnego rodzaju gwarancja dla jednostek samorządowych w wypadku podjęcia współpracy z nierzetelnym wykonawcom. Karę taką można porównać z odsetkami za opóźnienie w zapłacie, które to wierzyciel zgodnie z treścią powyższego orzeczenia musi naliczyć bez względu na przyczynę opóźnienia. W związku z tym zastosowanie ma wyłącznie zwłoka w realizacji dostawy.

Kontrola oferentów

Jednostki samorządowe mają obowiązek wydatkowania środków finansowych zgodnie z procedurami przetargowymi oraz ustawą o finansach publicznych. W toku postępowania mają możliwość kontrolowania, czy oferenci wykazali należytą staranność w wykonywaniu wcześniej uzyskanych zamówień publicznych. Niewątpliwie może dojść do naliczenia wykonawcom przez zamawiających kar umownych, o ile takie zostały zastrzeżone. Jednakże, mając na uwadze charakter kar umownych, należy przyjąć, że naliczenie takiej kary, a nawet jej zaakceptowanie i zapłacenie przez wykonawcę, nie dowodzi jeszcze, że wykonawca wykonał zobowiązanie z nienależytą starannością. Sam fakt zapłacenia przez wykonawcę kary na podstawie umowy zawartej na skutek zamówienia publicznego nie przesądza o wykonaniu takiego zamówienia z nienależytą starannością, zatem nie może stanowić podstawy do wykluczenia takiego wykonawcy z postępowania o udzielenie kolejnego zamówienia publicznego. Obciążenie wykonawcy karami umownymi spowoduje natomiast ujemną konsekwencję dla wykonawcy, gdyż zamawiający nie będzie mógł wystawić pozytywnych referencji za wykonanie dostawy, co może doprowadzić do sytuacji, w której nierzetelnemu wykonawcy w kolejnych procedurach przetargowych zabraknąć może pozytywnych referencji, by spełnić warunki udziału w postępowaniu, jeżeli takie zostaną opisane przez zamawiającego.

 

Kary umowne

REKLAMA

Zamawiający powinni skorzystać z bardzo skutecznego narzędzia, jakim jest wprowadzenie do przyszłej umowy zapisów dotyczących kar umownych. Chodzi tu o możliwość złagodzenia szkody poprzez zapłatę określonej sumy pieniężnej, wynikającej z kary umownej. Dzięki wprowadzeniu zapisu o karze umownej niewykonanie dostawy w terminie w niej określonym jest niejednokrotnie jedyną możliwością rekompensaty wynikłego opóźnienia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zastrzeżona kwota kary umownej obowiązuje zawsze, bez względu na rzeczywistą wartość poniesionej szkody. Dzięki temu wysokości szkody nie trzeba udowadniać w ewentualnym procesie sądowym, co stanowi istotne ułatwienie procesowe dla jednostek samorządowych. Ponadto kara umowna nie będzie zmniejszona, nawet jeżeli szkoda okaże się być nie tak znaczna, jak przewidywano przy konstruowaniu umowy (o ile kara nie jest rażąco wygórowana). Ponadto jednostki samorządowe mają pewność, iż wysokość kary umownej pozostanie zawsze na tym samym poziomie (określonym w umowie), nawet w sytuacji, gdyby jej wysokość przerosła wartość szkody.

Kolejnym zabezpieczeniem zamawiającego stać się może wprowadzenie do umowy zapisu o uprawnieniu do dochodzenia odszkodowania w wysokości przenoszącej wartość zastrzeżonej kary umownej na zasadach ogólnych. Zapis taki uprawniał będzie do dochodzenia przewidzianych kar umownych, a gdyby zamawiający uznał, że w jego ocenie jest to zbyt niska kwota, może wystąpić na drogę sądową z żądaniem zapłaty wyższej kwoty.

Wprowadzenie do umowy z wykonawcą wskazanych powyżej zapisów stanowi bardzo korzystną dla jednostek samorządowych konstrukcję. Ponadto mają one obowiązek złożyć oświadczenie o potrąceniu, wskazując na okres zwłoki w dostawie lub ewentualnie w wydaniu rzeczy, wysokość sumy potrącenia oraz wysokość ostatecznej kwoty, jaka zostanie przekazana na konto bankowe wykonawcy wskazane na fakturze, co będzie bezpośrednim następstwem powyższego zapisu. Warto zaznaczyć, iż w takiej sytuacji obowiązkowe będzie wyłącznie złożenie nierzetelnemu wykonawcy oświadczenia o potrąceniu. Nie ma wymogu akceptacji, czy ustosunkowania się do tego drugiej strony, jeżeli możliwość taką zaakceptowała podpisując umowę.

Jeżeli zatem jednostki samorządowe przystępujące do zawarcia umowy z potencjalnymi wykonawcami chciałyby uzyskać dodatkowe zabezpieczenie, powinny koniecznie umieścić zapisy dotyczące kar umownych.

PRZYKŁADOWY ZAPIS UMOWNY

• zamawiający zastrzega sobie możliwość potrącenia kar umownych z faktury wystawionej przez dostawcę

• zamawiający zastrzega sobie prawo dochodzenia odszkodowania przewyższającego zastrzeżone kary umowne, w przypadku gdy nie pokryją wartości poniesionych szkód

Dariusz JagieŁŁo

gp@infor.pl

• DARIUSZ JAGIEŁŁO

prawnik zajmujący się zamówieniami publicznymi w Mazowieckim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Warszawie

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Księgowość budżetowa
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Dodatek za wieloletnią pracę: Jak obliczać staż pracowniczy?

    Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku - w przypadku zatrudnienia w ramach dwóch równoległych stosunków pracy, staż pracowniczy niezbędny do ustalenia dodatku za wieloletnią pracę należy ustalać dla każdego stosunku pracy osobno.

    Od 25 marca wnioski dla gospodyń o 8000 zł, 9000 zł i 10 000 zł

    Od dziś można składać wnioski o dofinansowanie dla kół gospodyń wiejskich. Można otrzymać od 8000 zł do 10 000 zł. 

    Wymagania do wykonywania niektórych zawodów medycznych od 26 marca 2024 roku. Pytania i odpowiedzi

    Z dniem 26 marca 2024 roku wejdą w życie przepisy ustawy o niektórych zawodach medycznych, która ureguluje i usystematyzuje wykonywanie aż 15 zawodów medycznych, które wcześniej nie podlegały regulacji ustawowej. Jest to duża zmiana, do której przedstawiciele zawodów medycznych objętych ustawą, powinni się odpowiednio przygotować. Poniżej wymagania do wykonywania niektórych zawodów medycznych – w pytaniach i odpowiedziach.

    Wpis do Centralnego Rejestru Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego - co trzeba wiedzieć?

    Od 26 marca 2024 roku funkcjonować będzie Centralny Rejestr Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego. Wpis do tego rejestru będzie obowiązkowy dla zawodów medycznych wymienionych w ustawie o niektórych zawodach medycznych, chociaż jeszcze przez rok będą mogli wykonywać zawód bez tego wpisu, pod warunkiem spełnienia pozostałych wymagań. 

    REKLAMA

    Prawa i obowiązki osób uprawnionych do wykonywania zawodów medycznych

    Od 26 marca 2024 roku osoby wykonujące zawody medyczne, objęte ustawą o niektórych zawodach medycznych, nabędą nowe uprawnienia, ale i obowiązki. Niedopełnienie obowiązków może grozić ponoszeniem odpowiedzialności zawodowej.

    Trzynastki w budżetówce 2024 - kiedy są wypłacane?

    Trzynastki w budżetówce - w 2024 roku termin wypłaty wypada w niedzielę. Kiedy pracownicy powinni otrzymać dodatkowe wynagrodzenie roczne? Spóźnienie z wypłaceniem trzynastki uprawnia do odsetek od pracodawcy.

    Zmiany: stawki wynagrodzeń w urzędach. Podwyżki od 1 stycznia 2024 r. [Nowe tabele zaszeregowania]

    Zmiany w rozporządzeniu w sprawie zasad wynagradzania pracowników niebędących członkami korpusu służby cywilnej zatrudnionych w urzędach administracji rządowej i pracowników innych jednostek.

    Od 1 kwietnia 2024 r. 128 799 zł jednorazowego odszkodowania i 1431 zł za procent uszczerbku na zdrowiu [wypadki przy pracy]

    Monitor Polski: obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wysokości kwot jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, które będą obowiązywały od 1 kwietnia 2024 r. do 31 marca 2025 r.

    REKLAMA

    Od 1 marca świadczenie wyniesie 336,36 zł. Ważniejsze, ze Senat chce objąć nim samorządowców sprzed 1990 r.

    Skrócenie do 7 lat okresu pełnienia funkcji sołtysa uprawniającego do otrzymania świadczenia i przyznanie świadczeń dla sołtysów pełniących funkcję przed 1990

    Każda pensja w budżetówce ma być wyższa o 20% (i więcej) od pensji minimalnej dla "wszystkich". Na dziś 5090 zł. Tego chcą związkowcy

    Pensja minimalna w budżetówce ma być wyższa o 20% od pensji minimalnej dla "wszystkich". Tego chcą związkowcy ze "Związkowa Alternatywa".

    REKLAMA