REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kary za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Kara za naruszenie dyscypliny finansów publicznych/ Fot. Fotolia
Kara za naruszenie dyscypliny finansów publicznych/ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Katalog kar za naruszenie dyscypliny finansów publicznych ma charakter zamknięty. Najbardziej dotkliwą sankcją dla sprawcy naruszenia dyscypliny finansów publicznych, jest zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi.

Niniejsze opracowanie koncentruje się na katalogu kar przewidzianych w ustawie z dnia 17.12.2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (dalej zwana ustawą), a także możliwości zastosowania dobrodziejstwa odstąpienia od wymierzenia kary przez organ orzekający w sprawie naruszenia dyscypliny finansów publicznych czy też jej złagodzenia.

REKLAMA

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Katalog kar

Zgodnie z art. 31 ust 1 ustawy karami za naruszenie dyscypliny finansów publicznych są:
1) upomnienie;
2) nagana;
3) kara pieniężna;
4) zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi.

Katalog kar przewidziany w przywołanym przepisie ma charakter zamknięty.

Upomnienie

REKLAMA

Kara upomnienia jest najmniej dolegliwą karą z przewidzianych w ustawie. Orzekana jest ona w sytuacjach wskazujących na niewielki stopień naruszenia ustawy przez sprawcę naruszenia dyscypliny finansów publicznych, w szczególności w sytuacjach gdy stopień szkodliwości naruszenia dyscypliny finansów publicznych nie jest znaczny (art. 35 ustawy). Brzmienie art. 35 ustawy wskazuje na możliwość wymierzenia przez organ w takim przypadku kary upomnienia. Tym samym organ dysponuje pewną swobodą w podjęciu decyzji co do rodzaju wymierzanej kary, swobodą uzależnioną od materiału zebranego w sprawie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak wskazał w swoim orzeczeniu Naczelny Sąd Administracyjny - Stopień szkodliwości konkretnego czynu danego sprawcy dla ładu finansów publicznych jest elementem, który musi analizować komisja, podejmując decyzję co do wymiaru kary. 1

Polecamy serwis: Kadry i płace

Nagana

Zgodnie z art. 34a ustawy karę nagany można wymierzyć w szczególności w przypadku naruszenia dyscypliny finansów publicznych, którego stopień szkodliwości dla finansów publicznych jest znaczny, z tym że jeżeli wskutek naruszenia:
1) nie została wpłacona lub zwrócona należność Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych w znacznej wysokości,
2) bez upoważnienia albo z przekroczeniem zakresu upoważnienia zaciągnięto zobowiązanie lub dokonano wydatku w znacznej wysokości,
3) zapłacono ze środków publicznych odsetki, kary lub opłaty albo oprocentowanie w znacznej wysokości,
4) udzielono zamówienia publicznego z istotnym naruszeniem zasady uczciwej konkurencji lub zasady równego traktowania wykonawców
- wymierza się karę pieniężną.

Ukaranie karą nagany wywołuje skutki wynikające z ujemnej oceny kwalifikacyjnej, określone w odrębnych przepisach (art. 32 ust 1 ustawy). Jak zauważyła Główna Komisja Orzekająca - powiązanie kary nagany z ujemną oceną kwalifikacyjną pozwala przyjąć, że wymierzenie kary nagany czyni zadość ustawowemu wymogowi celów kary w zakresie jej społecznego oddziaływania.2

Kara pieniężna

Zgodnie z przepisem art. 31 ust 2 ustawy karę pieniężną wymierza się w wysokości od 0,25 do trzykrotności miesięcznego wynagrodzenia osoby odpowiedzialnej za naruszenie dyscypliny finansów publicznych - obliczonego jak wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego - należnego w roku, w którym doszło do tego naruszenia. Jeżeli natomiast nie jest możliwe ustalenie wysokości wynagrodzenia, o którym mowa powyżej, karę pieniężną wymierza się w wysokości od 0,25 do pięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia (art. 31 ust 3 ustawy). Ukaranie karą pieniężną wywołuje, jak orzeczenie kary nagany, skutki wynikające z ujemnej oceny kwalifikacyjnej, określone w przepisach odrębnych (art. 32 ust 1 ustawy). Jak podkreślono, wysokość kary odwołuje się do wysokości wynagrodzenia należnego w czasie popełnienia czynu naruszającego ustawę, a nie w czasie orzekania. Co może mieć znaczenie dla możliwości finansowych sprawcy naruszenia, występujących w chwili orzekania, w szczególności, gdy na skutek różnych okoliczności pozostaje on bez zatrudnienia w tym czasie.

Wskazać także należy, że art. 31 ust 2 ustawy nie obejmuje osób wykonujących swoje obowiązki na podstawie umowy cywilnoprawnej. Dla tych osób zastosowanie znajdzie przy ustalaniu wysokości kary art. 31 ust 3 ustawy.

Na szczególny charakter kary pieniężnej powołała się Główna Komisja Orzekająca w orzeczeniu z dnia 20 marca 2006 r., DF/GKO/Odw.-96/125/2005/1037, gdzie wskazała, że orzeczenie w stosunku do wójta kary pieniężnej w sytuacji, gdy zarzuty naruszenia dyscypliny finansów publicznych stawiane były jeszcze innym osobom, w tym skarbnikowi gminy, i osoby te nie zostały ukarane tak dotkliwie, jest uzasadnione szczególną pozycją wójta i faktem, że reprezentuje jednostkę w każdej sytuacji.3

Zobacz również: Wydawanie a wykonywanie dyspozycji środkami pieniężnymi

Zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi

Ostatnią z katalogu kar, najbardziej dotkliwą dla sprawcy naruszenia dyscypliny finansów publicznych, jest zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi. Ukaranie ową karą wyklucza, przez czas określony w orzeczeniu o ukaraniu, możliwość:
1) pełnienia funkcji:
a) kierownika, zastępcy kierownika lub dyrektora generalnego,
b) członka zarządu,
c) skarbnika, głównego księgowego lub zastępcy głównego księgowego,
d) kierownika lub zastępcy kierownika komórki bezpośrednio odpowiedzialnej za wykonywanie budżetu lub planu finansowego
- jednostki sektora finansów publicznych;
2) reprezentowania interesów majątkowych Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych;
3) członkostwa w organach stanowiących, nadzorczych i wykonawczych państwowych i samorządowych osób prawnych. (art. 32 ust 2 ustawy).

Z tym, że zgodnie z art. 32 ust 3 ustawy ukaranie omawianą karą nie ogranicza prawa wybieralności (biernego prawa wyborczego) na wójta, burmistrza i prezydenta miasta.

Karę zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi wymierza się w przypadku rażącego naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Organ orzekający może ją także wymierzyć w przypadku ponownego ukarania za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (art. 34 ustawy).

Przepisy ustawy nie definiują rażącego naruszenia dyscypliny finansów publicznych, jednakże przyjmuje się, że o naruszeniu takim można mówić, gdy analiza zachowania sprawcy w zestawieniu z nakazem bądź zakazem dyspozycji naruszonej normy prawnej wskazuje na ich oczywistą niezgodność. 4

Przesłanki wymiaru kary

Organ orzekający w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych wymierza karę według swojego uznania, w granicach określonych w ustawie, uwzględniając stopień szkodliwości dla finansów publicznych naruszenia dyscypliny finansów publicznych, stopień winy, a także cele kary w zakresie społecznego oddziaływania oraz cele zapobiegawcze i dyscyplinujące, które ma osiągnąć w stosunku do ukaranego (art. 33 ust 1 ustawy).

Wymierzając karę za naruszenie dyscypliny finansów publicznych wywołujące skutki finansowe, organ orzekający bierze pod uwagę również relację wysokości skutku finansowego do:
1) wysokości kwoty wydatków albo kosztów określonej w planie finansowym jednostki sektora finansów publicznych lub
2) wysokości kwoty środków publicznych przekazanych do wykorzystania lub dysponowania w roku budżetowym podmiotowi niezaliczanemu do sektora finansów publicznych. (art. 33 ust 1a ustawy)

Wymierzając karę, organ orzekający uwzględnia motywy i sposób działania, okoliczności działania lub zaniechania, jak również właściwości, warunki osobiste osoby odpowiedzialnej za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, jej doświadczenie zawodowe, sposób wywiązywania się z obowiązków służbowych oraz zachowanie po naruszeniu dyscypliny finansów publicznych. (art. 33 ust 2 ustawy).

Zobacz również: Zobowiązania przekraczające plan finansowy

Szczególne okoliczności

W przypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie można, biorąc pod uwagę rodzaj i okoliczności naruszenia dyscypliny finansów publicznych lub właściwości i warunki osobiste sprawcy naruszenia dyscypliny finansów publicznych, wymierzyć karę łagodniejszego rodzaju, a nawet odstąpić od jej wymierzenia. (art. 36 ust 1 ustawy)

Przepis wymienia okoliczności łagodzące, di których zalicza m.in.:
1) działanie lub zaniechanie ze szczególnych pobudek lub w szczególnych warunkach, zasługujących na uwzględnienie, w tym w celu zapobieżenia szkodzie w mieniu publicznym;
2) wyróżnianie się przed popełnieniem naruszenia dyscypliny finansów publicznych wzorowym spełnianiem obowiązków zawodowych;
3) przyczynienie się do usunięcia szkodliwych następstw naruszenia dyscypliny finansów publicznych lub podjęcie o to starań.

Katalog ten nie jest katalogiem zamkniętym, co pozwala organowi orzekającemu na pewną swobodę w zastosowaniu instytucji wskazanych w przepisie.

Odstąpienia od wymierzenia kary jednakże nie stosuje się:
1) wobec sprawcy naruszenia dyscypliny finansów publicznych popełnionego w czasie, gdy nie uległo zatarciu prawomocnie orzeczone ukaranie za inne naruszenie dyscypliny finansów publicznych;
2) w przypadku gdy stopień szkodliwości naruszenia dyscypliny finansów publicznych jest rażący (art. 36 ust 3 ustawy).

Przepis ustępu 4 art. 36 wskazuje także, że nawet w przypadku gdy w związku z naruszeniem dyscypliny finansów publicznych nastąpiło uszczuplenie środków publicznych w znacznej wysokości, można odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli przed wydaniem orzeczenia środki wyrównujące to uszczuplenie zostały w całości wpłacone lub zwrócone na rzecz Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej właściwej jednostki sektora finansów publicznych.

Zbieg przestępstw i kara łączna

sprawcy, który dopuścił się kilku czynów stanowiących naruszenie dyscypliny finansów publicznych, a sprawa o te czyny jest objęta jednym postępowaniem, wymierza się jedną karę za wszystkie czyny (art. 37 ustawy).

  1. wyrok NSA z dnia 3 kwietnia 2002 r., III SA 3224/01, ONSA 203/2/78.
  2. orzeczenie GKO z dnia 17 marca 2003 r., DF/GKO/Odw.-179/229/2002, LEX nr 80077.
  3. przywołane za Lipiec-Warzecha Ludmiła, Komentarz.
  4. tak Lipiec-Warzecha Ludmiła artykuł FK.2007.9.5 Egzekwowanie odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Wybrane problemy.

Polecamy w INFORRB

Czy kara porządkowa wyłącza możliwość wypowiedzenia umowy o pracę za to samo przewinienie

Jakie dokumenty powinny się znaleźć w aktach osobowych urzędnika

Jakie ograniczenia obowiązują członków korpusu służby cywilnej

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Księgowość budżetowa
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Dodatek za wieloletnią pracę: Jak obliczać staż pracowniczy?

    Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku - w przypadku zatrudnienia w ramach dwóch równoległych stosunków pracy, staż pracowniczy niezbędny do ustalenia dodatku za wieloletnią pracę należy ustalać dla każdego stosunku pracy osobno.

    Od 25 marca wnioski dla gospodyń o 8000 zł, 9000 zł i 10 000 zł

    Od dziś można składać wnioski o dofinansowanie dla kół gospodyń wiejskich. Można otrzymać od 8000 zł do 10 000 zł. 

    Wymagania do wykonywania niektórych zawodów medycznych od 26 marca 2024 roku. Pytania i odpowiedzi

    Z dniem 26 marca 2024 roku wejdą w życie przepisy ustawy o niektórych zawodach medycznych, która ureguluje i usystematyzuje wykonywanie aż 15 zawodów medycznych, które wcześniej nie podlegały regulacji ustawowej. Jest to duża zmiana, do której przedstawiciele zawodów medycznych objętych ustawą, powinni się odpowiednio przygotować. Poniżej wymagania do wykonywania niektórych zawodów medycznych – w pytaniach i odpowiedziach.

    Wpis do Centralnego Rejestru Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego - co trzeba wiedzieć?

    Od 26 marca 2024 roku funkcjonować będzie Centralny Rejestr Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego. Wpis do tego rejestru będzie obowiązkowy dla zawodów medycznych wymienionych w ustawie o niektórych zawodach medycznych, chociaż jeszcze przez rok będą mogli wykonywać zawód bez tego wpisu, pod warunkiem spełnienia pozostałych wymagań. 

    REKLAMA

    Prawa i obowiązki osób uprawnionych do wykonywania zawodów medycznych

    Od 26 marca 2024 roku osoby wykonujące zawody medyczne, objęte ustawą o niektórych zawodach medycznych, nabędą nowe uprawnienia, ale i obowiązki. Niedopełnienie obowiązków może grozić ponoszeniem odpowiedzialności zawodowej.

    Trzynastki w budżetówce 2024 - kiedy są wypłacane?

    Trzynastki w budżetówce - w 2024 roku termin wypłaty wypada w niedzielę. Kiedy pracownicy powinni otrzymać dodatkowe wynagrodzenie roczne? Spóźnienie z wypłaceniem trzynastki uprawnia do odsetek od pracodawcy.

    Zmiany: stawki wynagrodzeń w urzędach. Podwyżki od 1 stycznia 2024 r. [Nowe tabele zaszeregowania]

    Zmiany w rozporządzeniu w sprawie zasad wynagradzania pracowników niebędących członkami korpusu służby cywilnej zatrudnionych w urzędach administracji rządowej i pracowników innych jednostek.

    Od 1 kwietnia 2024 r. 128 799 zł jednorazowego odszkodowania i 1431 zł za procent uszczerbku na zdrowiu [wypadki przy pracy]

    Monitor Polski: obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wysokości kwot jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, które będą obowiązywały od 1 kwietnia 2024 r. do 31 marca 2025 r.

    REKLAMA

    Od 1 marca świadczenie wyniesie 336,36 zł. Ważniejsze, ze Senat chce objąć nim samorządowców sprzed 1990 r.

    Skrócenie do 7 lat okresu pełnienia funkcji sołtysa uprawniającego do otrzymania świadczenia i przyznanie świadczeń dla sołtysów pełniących funkcję przed 1990

    Każda pensja w budżetówce ma być wyższa o 20% (i więcej) od pensji minimalnej dla "wszystkich". Na dziś 5090 zł. Tego chcą związkowcy

    Pensja minimalna w budżetówce ma być wyższa o 20% od pensji minimalnej dla "wszystkich". Tego chcą związkowcy ze "Związkowa Alternatywa".

    REKLAMA