Na to pytanie od stycznia 2025 r. szukają odpowiedzi zarówno gminy, jak i podatnicy. To dlatego w tej sprawie złożono interpelację poselską. Odpowiedzi na nią udzielił Minister Finansów. Przedstawił w niej stanowisko resortu i wskazał, że w sprawie nie ma zagrożenia.
Pierwszy paczkomat pojawił się w Polsce w 2009 roku, jako odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie na samoobsługowe terminale do odbioru i nadawania przesyłek. Pod koniec drugiego półrocza 2025 r. firma, która go uruchomiła, dysponowała na terenie Polski już ponad liczbą 26 500 paczkomatów. Równolegle w naszej przestrzeni zaczęły pojawiać się również inne, konkurencyjne automaty o takich samych lub podobnych funkcjach. Jednak po początkowym zachwycie związanym z funkcjonalnością tych urządzeń w przestrzeni publicznej coraz częściej zaczęto mówić również o problemach, z którymi wiąże się ich szybko rosnąca popularność. Wśród nich na czoło wysuwały się te dotyczące gospodarki przestrzennej, jakości przestrzeni publicznej oraz właśnie związane z opodatkowaniem podatkiem od nieruchomości.
Paczkomaty a problemy samorządów
Paczkomaty były ustawiane wszędzie tam, gdzie firma-operator doszła do porozumienia z właścicielem gruntu. Często stawały się źródłem wielu konfliktów, w tym sąsiedzkich. Bo ich istnienie to nie tylko wygoda dla okolicznych mieszkańców, ale często również zwiększenie natężenia ruchu, „rozjeżdżanie” okolicznej infrastruktury, dodatkowy hałas oraz konieczność zagospodarowania zwiększonej ilości odpadów pojawiających się w sąsiedztwie urządzenia. Mniejsze gminy zwracały uwagę również na długofalowy wpływ paczkomatów na sytuację lokalnej społeczności – łatwy dostęp do tych urządzeń zachęca bowiem do dokonywania zakupów na odległość, co z kolei negatywnie wpływa na lokalne biznesy, a w dalszej kolejności na poziom wpływów do samorządowego budżetu i dostępność środków finansowych możliwych do wykorzystania na zaspokajanie potrzeb lokalnej społeczności. Wielokrotnie podkreślano również to, że choć paczkomaty służą do prowadzenia dobrze prosperującej działalności gospodarczej, to na gruncie podatku od nieruchomości mogą liczyć na korzystne traktowanie.
Paczkomaty a znowelizowana definicja budowli
Od 1 stycznia 2025 r. na gruncie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: u.p.o.l.) funkcjonuje samodzielna definicja budowli. Choć przepisy zawierały ją również wcześniej, to jednak wówczas budowla była zdefiniowana poprzez odesłanie do przepisów pozapodatkowych – co w praktyce skutkowało powstawaniem na tym tle wielu sporów pomiędzy organami podatkowymi a podatnikami.
Obecnie budowla na gruncie podatku od nieruchomości to:
a) obiekt niebędący budynkiem, wymieniony w załączniku nr 4 do u.p.o.l., wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,
b) elektrownia wiatrowa, elektrownia jądrowa i elektrownia fotowoltaiczna, biogazownia, biogazownia rolnicza, magazyn energii, kocioł, piec przemysłowy, kolej linowa, wyciąg narciarski oraz skocznia, w części niebędącej budynkiem – wyłącznie w zakresie ich części budowlanych,
c) urządzenie budowlane – przyłącze oraz urządzenie instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, oraz inne urządzenie techniczne, bezpośrednio związane z budynkiem lub obiektem, o którym mowa w lit. a, niezbędne do ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,
d) urządzenie techniczne inne niż wymienione w lit. a–c – wyłącznie w zakresie jego części budowlanych,
e) fundamenty pod maszyny oraz pod urządzenia techniczne, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową
– wzniesione w wyniku robót budowlanych, także w przypadku, gdy stanowią część obiektu niewymienionego w ustawie.
Urządzeń technicznych takich jak paczkomaty lub podobne nie wskazano wprost ani w przytoczonej definicji budowli, ani w tabeli obiektów zamieszczonej w załączniku nr 4 do u.p.o.l. Wzbudziło to wątpliwości zarówno organów podatkowych, jak i podatników.
(...)
Fragment artykułu pochodzi z kompleksowej bazy wiedzy INFORLEX Administracja. Czytaj więcej w INFORLEX > > >
Małgorzata Masłowska
art. 1a ust. 1 pkt 2, art. 3, załącznik nr 4 do ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (j.t. Dz.U. z 2025 r. poz. 707)