Odszkodowania wypłacane bez podatku
Wolne od podatku są odszkodowania otrzymane przez pracownika od placówek oświatowych, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Przez pojęcie „odrębne ustawy” należy rozumieć m.in. k.p., ustawy branżowe (np. o pracownikach samorządowych, Karta Nauczyciela), jak również ustawę z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Takie uregulowanie oznacza, że ze zwolnienia podatkowego korzystają odszkodowania z tytułu m.in.:
- mobbingu i dyskryminacji w zatrudnieniu (art. 183a, 183d i art. 943 k.p.),
- nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy o rozwiązywaniu umów wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony (art. 45 § 1 i 2 k.p.),
- wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na okres próbny – z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu tych umów (art. 50 § 1 k.p.),
- wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy – z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu tych umów (art. 50 § 3 k.p.),
- rozwiązania umowy o pracę przez pracownika bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę jego obowiązków (art. 56 w zw. z art. 60 k.p.),
- wygaśnięcia umowy o pracę w związku ze śmiercią pracodawcy (art. 632 § 2 k.p.),
- niewydania świadectwa pracy lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy (art. 99 § 2 k.p.),
-- utraty lub uszkodzenia w związku z wypadkiem przy pracy przedmiotów osobistego użytku oraz przedmiotów niezbędnych do wykonywania pracy; odszkodowanie nie obejmuje utraty lub uszkodzenia pojazdów samochodowych oraz wartości pieniężnych (art. 2371 § 2 k.p.).
Zobacz również: Świadectwo pracy - roszczenia nauczyciela
Z ORZECZNICTWA
Przy interpretacji przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 updof nie można poprzestać tylko na jego treści. Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej wykładnia językowa przepisów krajowych już bowiem nie wystarcza. Konieczna jest ich interpretacja w świetle prawa wspólnotowego.
Wyrok NSA z 31 lipca 2012 r., sygn. akt II FSK 2593/10
PRZYKŁAD
Podczas gdy nauczyciel przebywał na urlopie wypoczynkowym, pracodawca wypowiedział mu umowę o pracę na czas nieokreślony. Nauczyciel skierował sprawę do sądu pracy, który orzekł, że wypowiedzenie nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa pracy. Strony zawarły przed sądem ugodę o wypłatę odszkodowania w wysokości 3-miesięcznego wynagrodzenia. Czy należy opodatkować i oskładkować taką wypłatę?
Nie, otrzymane odszkodowanie, mimo że stanowi dla nauczyciela przychód ze stosunku pracy, korzysta w całości ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g updof, ponieważ zostało wypłacone na podstawie ugody sądowej. Odszkodowanie takie nie podlega również oskładkowaniu, zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe; dalej: rozporządzenie składkowe.
Z ORZECZNICTWA
Odszkodowania, których wysokość bądź zasady ustalania wynikają wprost z przepisów prawa, przyznawane na podstawie ugody zawartej przed sądem, korzystają ze zwolnienia podatkowego.
Wyrok WSA w Gliwicach z 3 lipca 2012 r., sygn. akt I SA/Gl 1113/11
Polecamy serwis: Oświata