Jednostka podpisała umowę z ministerstwem na realizację programu finansowanego z rezerwy celowej, załącznikiem do umowy jest plan kosztów równy wydatkom, zmieniła plan w układzie tradycyjnym, ministerstwo wykazuje program w funkcji 15. Nadal problematyczne jest ustalenie mierników i ich wielkości, zatem plan zadaniowy jest w dyskusji. Czy jednostka może podpisać umowę na zakup usług noclegowych dla uczestników projektu po wcześniejszym zastosowaniu odpowiednich procedur przewidzianych przepisami wewnętrznymi jednostki? Czy w świetle przepisów ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych zaciągnięcie zobowiązania przez jednostkę sektora finansów publicznych (art. 9 pkt 14 uofp) przed zmianą planu w ujęciu zadaniowym jest naruszeniem dyscypliny finansów publicznych?
ODPOWIEDŹ: Nie, ponieważ żaden z aktów prawnych nie nakłada na instytucję kultury obowiązku prowadzenia planu finansowego w ujęciu zadaniowym.
UZASADNIENIE: Zasady i zakres odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, organy właściwe oraz postępowanie w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych określa ustawa z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (dalej: ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych).
W pytaniu wskazano na jednostkę określoną art. 9 pkt 14 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: uofp), czyli państwową lub samorządową instytucję kultury.
Zachowanie opisane w pytaniu, co do którego zachodzi wątpliwość w zakresie naruszenia dyscypliny finansów publicznych, polega na zaciągnięciu zobowiązania przez jednostkę sektora finansów publicznych przed zmianą planu w ujęciu zadaniowym. W tym stanie faktycznym jednostka podpisała umowę z ministerstwem na realizację programu finansowanego z rezerwy celowej. Załącznikiem do umowy jest plan kosztów równy ponoszonym wydatkom. W następstwie tej umowy jednostka zmieniła plan w układzie tradycyjnym.
Problem dostosowania planu finansowego w formie budżetu zadaniowego wiąże się z problemami z ustaleniem mierników i ich wielkości w tym zakresie na potrzeby budżetu zadaniowego.
Zachowanie polegające na zaciągnięciu zobowiązania bez upoważnienia albo z jego przekroczeniem, określone jest w art. 15 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zaciągnięcie lub zmiana zobowiązania:
- bez upoważnienia określonego ustawą budżetową, uchwałą budżetową lub planem finansowym,
- z przekroczeniem zakresu tego upoważnienia,
- z naruszeniem przepisów dotyczących zaciągania lub zmiany zobowiązań przez jednostkę sektora finansów publicznych.
Nie stanowi naruszenia dyscypliny finansów publicznych zaciągnięcie lub zmiana zobowiązania na podstawie ugody w sprawie spornej należności cywilnoprawnej zawartej zgodnie z przepisami prawa.
Zobacz: Plan finansowy
W opisanym stanie faktycznym jednostka prowadzi plan w formie tradycyjnej, jak i w ujęciu zadaniowym. Zgodnie z art. 27 ustawy z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej: instytucja kultury gospodaruje samodzielnie przydzieloną i nabytą częścią mienia oraz prowadzi samodzielną gospodarkę w ramach posiadanych środków, kierując się zasadami efektywności ich wykorzystania.
Podstawą gospodarki finansowej instytucji kultury jest plan finansowy ustalony przez dyrektora, z zachowaniem wysokości dotacji organizatora.
Instytucja kultury sporządza plan finansowy zgodnie z przepisami ustawy o finansach publicznych. Żaden z aktów prawnych nie nakłada obowiązku prowadzenia planu finansowego w ujęciu zadaniowym. W sytuacji gdy nie ma takiego obowiązku ustawowego, nie można stawiać zarzutu popełnienia czynu naruszającego dyscyplinę finansów publicznych. Dodatkowo warto tu wskazać, że plan został zmieniony w układzie tradycyjnym, co wyklucza postawienie zarzutu zaciągnięcia lub zmiany zobowiązania bez upoważnienia określonego ustawą budżetową, uchwałą budżetową lub planem finansowym albo z przekroczeniem zakresu tego upoważnienia lub z naruszeniem przepisów dotyczących zaciągania lub zmiany zobowiązań przez jednostkę sektora finansów publicznych, jak i każdego innego.
Podstawy prawne
· ustawa z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1311)
-
art. 9 pkt 14 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1870; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 1529)
-
art. 27 ustawy z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 862)
ADAM BŁASZKO
radca prawny, członek kolegium regionalnej izby obrachunkowej, wcześniej członek samorządowego kolegium odwoławczego, były pracownik izby i urzędu skarbowego