Chcielibyśmy w naszej jednostce dokonywać zakupu owoców i warzyw dla pracowników ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (dalej: ZFŚS), co wyrabiałoby wśród nich dobre nawyki żywieniowe. Czy możliwe jest dokonywanie takich zakupów ze środków ZFŚS?
RADA
Choć przekazanie osobom uprawnionym owoców i warzyw można by uznać za pomoc rzeczową, która przy zamieszczeniu w regulaminie odpowiednich zapisów byłaby co do zasady dopuszczalna, to jednak rozdysponowanie tych towarów przy zastosowaniu kryterium socjalnego jest w tym wypadku w praktyce niemożliwe, a w związku z tym pracodawca nie może dokonać ze środków ZFŚS zakupu owoców i warzyw, które chciałby przekazać pracownikom w ramach wsparcia dobrych nawyków żywieniowych. Świadczenie to nie miałoby bowiem charakteru socjalnego.
UZASADNIENIE
Działalność socjalna pracodawców może przybierać różne formy i w praktyce bywa mocno zróżnicowana w zależności od tego, u jakiego pracodawcy fundusz funkcjonuje oraz ile osób znajduje się w grupie podmiotów uprawnionych do korzystania z przyznawanych z niego świadczeń. Mimo dużej swobody, którą ustawodawca dopuścił w zakresie kształtowania zasad i warunków korzystania z usług i świadczeń finansowanych z ZFŚS, granicą zawsze jest w tym wypadku zgodność zapisów wewnątrzzakładowych regulaminów z przepisami ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (dalej: ustawa o ZFŚS).
Finansowanie zakupu owoców i warzyw dla pracowników z ZFŚS
Zgodnie z ustawą o ZFŚS środki funduszu są przeznaczone na:
finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z funduszu,
dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych,
tworzenie zakładowych żłobków, klubów dziecięcych, przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego.
Działalność socjalna w rozumieniu ustawy o ZFŚS to usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej, rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.
Osobami uprawnionymi do korzystania z funduszu są zgodnie z ustawą o ZFŚS:
pracownicy i ich rodziny,
emeryci i renciści - byli pracownicy i ich rodziny oraz
inne osoby, którym pracodawca przyznał w regulaminie prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z funduszu.
Takie określenie kręgu podmiotów uprawnionych nie oznacza jednak, że na świadczenie z ZFŚS będzie mogła liczyć każda osoba, która się do niego zalicza. Przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z ZFŚS uzależnia się bowiem od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z tego funduszu. Jest to tzw. kryterium socjalne.
Zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z ZFŚS oraz zasady przeznaczania środków funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w obowiązującym w jego zakładzie regulaminie.
(…) Fragment publikacji. Pełna wersja w Rachunkowość Budżetowa
©®
Podstawa prawna
art. 8 ust. 1-1d ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 923; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2666)
Powołane orzeczenie sądu
- wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 8 lutego 2017 r. (sygn. akt III AUa 699/16)
MAŁGORZATA CZOŁCZYŃSKA
prawnik, specjalista w zakresie prawa pracy, autorka wielu publikacji dotyczących zatrudnienia w jednostkach budżetowych