Świadczenie urlopowe przysługuje pracownikom zatrudnionym w szkole jako nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w szkole publicznej. Co z pracownikami, niebędącymi pracownikami szkoły?
- Nieuprawnione przyznanie świadczenia urlopowego pracownikom administracji i obsługi szkoły
- Prawidłowe postępowanie
- Świadczenie urlopowe dla nauczyciela
- Jak usunąć nieprawidłowość?
- Odpowiedzialność kierownika szkoły
Nieuprawnione przyznanie świadczenia urlopowego pracownikom administracji i obsługi szkoły
Nieprawidłowość: W regulaminie korzystania z ZFŚS szkoły zapisano, że pracownikom szkoły niebędącym nauczycielami (w szczególności pracownikom administracji i obsługi) przysługuje świadczenie urlopowe wypłacane na zasadach określonych dla nauczycieli.
Prawidłowe postępowanie
Świadczenie urlopowe z art. 53 ust. 1a Karty Nauczyciela przysługuje wyłącznie pracownikom zatrudnionym w szkole jako nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w szkole publicznej.
Świadczenia urlopowego nie należy wypłacać pracownikom administracji i obsługi szkoły – ta grupa może otrzymywać świadczenia socjalne z ZFŚS, na zasadach określonych w ustawie o ZFŚS.
Świadczenie urlopowe dla nauczyciela
Świadczenie urlopowe należne na podstawie Karty Nauczyciela:
• przysługuje nauczycielom czynnym zawodowo,
• nie przysługuje nauczycielowi na emeryturze lub rencie, który nie świadczy pracy,
• wypłaca się z odpisu na ZFŚS dla nauczycieli, w terminie do 31 sierpnia każdego roku (wysokość tego świadczenia w 2025 r. wynosi 2723,40 zł, czyli tyle, ile odpis podstawowy na ZFŚS dla pracowników niebędących nauczycielami),
• nie podlega uznaniowości – jego wypłata jest obligatoryjna,
• nie zależy od sytuacji życiowej ani od faktycznego wykorzystania urlopu,
• przysługuje za rok szkolny, nie kalendarzowy,
• ma charakter roszczeniowy, co oznacza, że jeśli pracodawca nie wypłaci go w określonej wysokości w terminie ustawowym, nauczyciel może domagać się jego zapłaty przed sądem pracy.
Jednostki budżetowe (szkoły publiczne) tworzą obowiązkowo ZFŚS na podstawie art. 3 ust. 2 ustawy o ZFŚS. Oznacza to, że nie mogą wypłacać pracownikom niepedagogicznym (pracownikom administracji i obsługi szkoły) świadczenia urlopowego z art. 3 ust. 4–6 ustawy o ZFŚS. Wyklucza to art. 3 ust. 3, który pozwala na wypłatę świadczenia urlopowego tylko pracodawcom, którzy nie muszą obowiązkowo tworzyć ZFŚS, i tylko w sytuacji, gdy zrezygnują z tworzenia tego funduszu oraz postanowią, że będą wypłacać świadczenie urlopowe (np. prywatne firmy).
Kierownik szkoły nie ma kompetencji do tego, aby na pracowników niepedagogicznych (pracowników administracji i obsługi szkoły) rozciągać stosowanie art. 53 ust. 1a Karty Nauczyciela. Przepis ten dotyczy wyłącznie nauczycieli i nie może być rozszerzany na inne grupy zawodowe.
Jak usunąć nieprawidłowość?
Aby usunąć nieprawidłowość, kierownik jednostki musi niezwłocznie usunąć z regulaminu korzystania z ZFŚS niedozwolony zapis.
Do ewentualnego zwrotu nienależnie wypłaconych świadczeń stosuje się przepisy tytułu V – „Bezpodstawne wzbogacenie” ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (dalej: k.c.). W konsekwencji oznacza to, że pracownicy mogą uchylić się od spełnienia roszczenia o zwrot otrzymanych bez podstawy prawnej wypłat, powołując się na art. 409 k.c., zgodnie z którym obowiązek zwrotu wygasa, jeżeli otrzymane świadczenia zostały już wydatkowane na cele prywatne, a pracownicy nie mieli świadomości, że otrzymali je nienależnie.
Odpowiedzialność kierownika szkoły
Kierownik szkoły może ponieść odpowiedzialność za wydatkowanie środków publicznych z ZFŚS bez podstawy prawnej, na podstawie:
• art. 12a ustawy o ZFŚS – według którego ten, kto podejmuje działania niezgodne z przepisami ustawy, podlega karze grzywny orzekanej w trybie postępowania o wykroczenia na podstawie wniosku złożonego przez właściwy organ PIP,
• art. 11 ust. 1 ustawy o dyscyplinie finansów publicznych – według którego za wydatkowanie środków publicznych niezgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków grozi kara za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Zgodnie z zasadą niezależności postępowania o naruszenie dyscypliny finansów publicznych w razie zbiegu postępowań o ukaranie w różnych trybach, postępowanie w sprawie naruszenia dyscypliny finansów publicznych zawiesza się do czasu rozstrzygnięcia postępowania o wykroczenie – do czasu jego zakończenia. Jeśli postępowanie o wykroczenie zakończy się prawomocnym skazaniem, wszczęte postępowanie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych podlega umorzeniu. W innych przypadkach po zakończeniu postępowania o wykroczenie postępowanie w sprawie naruszenia dyscypliny finansów publicznych odwiesza się i orzeka w sprawie niezależnie od wyników postępowania o wykroczenia (art. 25 ustawy o dyscyplinie finansów publicznych).
INFORLEX
Szczegółowe informacje znajdziesz w INFORLEX.PL »»»
Kompleksowa baza wiedzy dla księgowych, kadrowych i biur rachunkowych.
art. 3 pkt 1, art. 53 ust. 1a ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 986; ost.zm. Dz.U. z 2025 r. poz. 620)
art. 3 ust. 2–6, art. 12a ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 288)
art. 11 ust. 1, art. 25 ustawy z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 104; ost.zm. Dz.U. z 2025 r. poz. 497)
art. 409 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 1237)
Autor: Izabela Motowilczuk
były wieloletni inspektor kontroli gospodarki finansowej w regionalnej izbie obrachunkowej