Zatrudniając pracownika w niepełnym wymiarze czasu pracy, pracodawca powinien ustalić w umowie o pracę takiego pracownika limit godzin, po którego przekroczeniu pracownik nabywa prawo do dodatku w wysokości dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych. Kolejnym obowiązkiem pracodawcy zatrudniającego pracownika w niepełnym wymiarze czasu pracy przy nierównomiernym rozkładzie jest sporządzenie dla tego pracownika przed okresem rozliczeniowym harmonogramu czasu pracy. Podstawą ustalenia harmonogramu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy jest prawidłowo ustalony wymiar czasu pracy odpowiednio do wielkości etatu w obowiązującym okresie rozliczeniowym. Zmienny rozkład czasu pracy pracodawca opracowuje uwzględniając normy czasu pracy, które obowiązują danego pracownika w ramach systemu czasu pracy, którym jest on objęty. W harmonogramie pracodawca wskazuje dni pracy, godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy, dni wolne z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Rozkład czasu pracy musi uwzględniać odpoczynki dobowe i tygodniowe.
Polecamy: Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń
Należy jednak pamiętać, że pracownikom zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy nie powinno się planować pracy w pełnym wymiarze czasu.
Reasumując pracodawca ma pełną swobodę w kształtowaniu rozkładu czasu pracy pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy. Może wybierać pomiędzy planowaniem maksymalnej liczby dni pracy a stosowaniem 8-godzinnych dniówek i odpowiednim zmniejszeniem liczby dni pracy w danym okresie. Zatrudnienie na niepełny etat nie wyklucza również stosowania równoważnego systemu czasu pracy pozwalającego przedłużać dobowy wymiar czasu pracy powyżej 8 godzin. Wówczas pracodawca może planować nawet 12-godzinne dniówki.
Pracodawca może planować pracę osobie zatrudnionej na część etatu w wymiarze wyższym niż wynikający z umowy. Oznacza to, że pracownik zatrudniony na określoną część etatu, który wypracowuje regularnie więcej godzin, nie ma roszczenia, by na drodze sądowej zmienić treść wiążącej go z pracodawcą umowy.
Nie ma również prawa żądać, by wypłacono mu za godziny przepracowane ponad wymiar, jeżeli w umowie nie został określony limit, po przekroczeniu którego pracownik nabywa prawo do dodatkowych składników pensji.
Limit godzin ponadwymiarowych może być ustalony w różny sposób - w odniesieniu do doby pracowniczej (np. "pracownikowi przysługuje dodatek jak za godziny nadliczbowe po przepracowaniu 6 godzin w danej dobie"), do tygodnia pracy (np. "pracownikowi przysługuje dodatek jak za godziny nadliczbowe po przepracowaniu 30 godzin przeciętnie w tygodniu"), do okresu rozliczeniowego (np. "pracownikowi przysługuje dodatek jak za godziny nadliczbowe po przepracowaniu 100 godzin w danym okresie rozliczeniowym") czy też do wielkości etatu pracownika (np. "pracownikowi przysługuje dodatek jak za godziny nadliczbowe po przepracowaniu 3/4 etatu").
Jakkolwiek ustalenie limitu w odniesieniu do trzech ostatnich wielkości nie budzi większych problemów, tak pewne komplikacje mogą pojawić się w przypadku limitu ustalonego w odniesieniu do doby pracowniczej.
Podstawa prawna:
Art. art. 130, art. 151 § 5 ustawy Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502)
Joanna Skrobisz, prawnik, specjalista prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
Polecamy serwis: Kadry i płace