Zgodnie z Kodeksem pracy, każdy pracownik podlega badaniom lekarskim. Wyróżnić można badania wstępne, badania okresowe oraz kontrolne badania lekarskie. Kiedy nie trzeba wykonywać wstępnych badań lekarskich?
Wszyscy pracownicy podlegają badaniom lekarski. Pracodawca nie dopuści pracownika do pracy bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu.
Wstępne badania lekarskie
Co do zasady, osoba rozpoczynająca pracę u danego pracodawcy, jest zobowiązana przejść wstępne badania lekarskie. Wstępnym badaniom lekarskim podlegają także pracownicy młodociani, którzy przenoszeni są na inne stanowiska pracy, a także inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe. Wstępne badania lekarskie przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę. Warto pamiętać, że przyszły pracownik nie ponosi kosztów wstępnych badań lekarskich. Badania te przeprowadzane są na koszt pracodawcy.
Kto nie podlega wstępnym badaniom lekarskim?
Jest jednak wyjątek dotyczący obowiązku wykonania wstępnych badań lekarskich. Wstępnym badaniom lekarskim nie podlegają osoby, które przyjmowane są ponownie u tego samego pracodawcy, na to samo stanowisko lub na stanowisko takich samych warunkach pracy w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy z tym pracodawcą. Nie podlegają im także pracownicy przyjmowaniu do pracy u innego pracodawcy w przypadku gdy przyjmowani są na dane stanowisko w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy, jeżeli posiadają aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie i pracodawca ten stwierdzi, że warunki te odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy. Jest jeden wyjątek. Osoby przyjmowane do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych – powinny wykonać wstępne badania okresowe. Osoby, które nie podlegają wstępnym badaniom lekarskim mają obowiązek przedstawić pracodawcy aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku oraz skierowania na badania będące podstawą wydania tego orzeczenia.
Okresowe badania lekarskie
Pracownicy podlegają okresowym badaniom lekarskim. Zakres oraz częstotliwość badań określone zostały we wskazówkach metodycznych dołączonych jako załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. Okresowe badania lekarskie przeprowadzane są na koszt pracodawcy. Badania te przeprowadzane są na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę.
Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.
Kontrolne badania lekarskie
W przypadku, gdy pracownik jest niezdolny do pracy, a niezdolność trwa powyżej 30 dni, pracownik podlega badaniom kontrolnym. Chodzi o to, by sprawdzić, czy pracownik odzyskał zdolność do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku. Kontrolne badania lekarskie przeprowadzane są na koszt pracodawcy. Badania te przeprowadzane są na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę.
Przeprowadzanie badań w godzinach pracy
Zarówno okresowe jak i kontrolne badania lekarskie powinno się przeprowadzać w miarę możliwości w godzinach pracy. Za czas niewykonywania pracy w związku z przeprowadzanymi badaniami pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, a w razie przejazdu na te badania do innej miejscowości przysługują mu należności na pokrycie kosztów przejazdu według zasad obowiązujących przy podróżach służbowych.