Dzięki nowemu podmiotowi samorządy szybko widziałyby, co zmienia się w podatkach, i miałyby wytyczne, jak postępować. W dużych sprawach finansowych mogłyby zaś uzyskać realną pomoc.Centrum Kompetencyjne Podatków Lokalnych miałoby dawać gminom informacje o zmianach w podatkach, orzecznictwie i interpretacjach, pomagać w istotnych sporach, a nawet zastępować je w sądzie, o ile samorządy byłyby tym zainteresowane. Powołanie tej instytucji przewiduje projekt przepisów wprowadzających nową ordynację podatkową. Zasadniczo zakłada on zapewnienie wójtom, burmistrzom i prezydentom miast wsparcia informacyjnego w załatwianiu spraw oraz zastępstwa procesowego w sądach – ale tylko na wniosek jednostki samorządu terytorialnego. Gminy mają jednak obawy, że ceną za takie wsparcie będzie utrata niezależności.
Zmiany na mocy przepisów wprowadzających ordynację miałyby zostać zawarte w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 508) i wejść w życie od stycznia 2020 r. Centrum miałoby bowiem stanowić część administracji skarbowej.
Informacja dla wszystkich, realne korzyści – dla niektórych
Przypomnijmy: utworzenie centrum zaproponowała Komisja Kodyfikacyjna Ogólnego Prawa Podatkowego, która opracowała założenia i projekt nowej ordynacji podatkowej oraz przepisów wprowadzających tę ustawę. Zgodnie z jej założeniami nowo powołana struktura miałaby podpowiadać wójtom, burmistrzom i prezydentom miast w sprawach podatków lokalnych, zwłaszcza tych kłopotliwych. Bo, jak oceniają autorzy projektu, jednym z problemów, zwłaszcza w małych gminach, jest niedostatek profesjonalnych kadr specjalizujących się w podatkach lokalnych. Centrum miałoby więc dawać wsparcie gminnym organom podatkowym w szczególności w zakresie zmian prawa, problemów dotyczących podatków lokalnych, a także bieżącego orzecznictwa i praktyki. Innymi słowy, gminy miałyby dostawać informacje o tym, co się dzieje w podatkach gminnych. Ponadto – jeśli złożyłyby stosowny wniosek – mogłyby otrzymać pomoc w załatwianiu konkretnych spraw. Autorzy projektu zapewniają, że wszystko będzie się odbywać bez wkraczania w kompetencje, prawa i obowiązki gminnych organów podatkowych. Miasta i gminy obawiają się jednak, że może być inaczej.
Zobacz: Procedury podatkowe
W założeniach projektodawców wsparcie mogłoby dostać np. kilka samorządowych organów podatkowych, które będą prowadzić postępowania wobec jednego podmiotu w zakresie tego samego lub podobnego przedmiotu opodatkowania (np. budowli usytuowanych na terenie kilku gmin). Jak przekonują autorzy projektu, pomoc centrum wzmocniłaby pozycję zwłaszcza mniejszych samorządowych organów podatkowych oraz ograniczyła przypadki wydawania różnych decyzji w takich samych lub podobnych sprawach podatkowych.
Co ważne, pomoc miałaby dotyczyć nie tylko podatków lokalnych, lecz także ordynacji podatkowej. Szczegółowe zasady i tryb zapewniania wsparcia przez Krajową Informację Skarbową w załatwianiu spraw podatkowych oraz zastępstwa procesowego ma określić minister finansów w specjalnym rozporządzeniu. Minister powinien podać w nim zasady selekcji i nadawania priorytetu sprawom. Co to oznacza? Centrum Kompetencyjne Podatków Lokalnych nie pomoże każdemu – gmin jest bowiem prawie 2,5 tys., a każda z nich rozpatruje wiele spraw podatkowych. Pomoc wszystkim byłaby więc nierealna. Ale informacja dla wszystkich – jest już możliwa. Wszyscy mają więc dostać wskazówki na temat tego, co się dzieje w podatkach. – Projektowana zmiana usprawni funkcjonowanie samorządowych organów podatkowych, podniesie ich efektywność oraz zapewni stabilizację interpretacji i stosowania prawa dla podatników – przekonują autorzy projektu.
Nie mniej ważną zmianą jest zabranie wójtom, burmistrzom i prezydentom miast prawa do wydawania interpretacji indywidualnych w sprawach podatków i opłat lokalnych i przekazanie go dyrektorowi Krajowej Informacji Skarbowej. Celem jest ujednolicenie stanowisk gmin, na co bardzo przychylnie patrzą eksperci podatkowi i podatnicy. Dziś centralnie mogą być wydawane jedynie interpretacje ogólne (przez ministra finansów). Na tę akurat zmianę samorządy nie patrzą przychylnie.
autor: Łukasz Zalewski, Bożena Ławnicka