Ponieważ w uchwale nie została określona kwota należności, lecz tylko procentowa prowizja od pobranych podatków, to mimo że wynagrodzenie nie przekracza 200 zł, nie należy pobierać zryczałtowanego podatku, lecz zaliczkę na podatek uwzględniającą koszty uzyskania przychodów.
Za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator (na podstawie właściwych przepisów) zlecił wykonanie określonych czynności – a zwłaszcza m.in. przychody płatników i inkasentów należności publicznoprawnych (art. 13 pkt 6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych; dalej: updof).
Zgodnie zaś z art. 30 ust. 1 pkt 5a updof, od przychodów m.in. inkasentów należności publicznoprawnych pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 18% przychodu, jeżeli kwota należności – określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika – nie przekracza 200 zł. Nie uwzględnia się w tym przypadku kosztów uzyskania tego przychodu.
Zobacz serwis: Podatki i opłaty
W tym przypadku, w uchwale (na podstawie której otrzymywane są te prowizje) nie określono kwoty należności tego wynagrodzenia. Została wskazana jedynie prowizja od zainkasowanych podatków. W związku z tym nie należy pobierać zryczałtowanego podatku od wynagrodzenia inkasentów – nawet w sytuacji gdy ich kwota nie przekracza 200 zł.
Tak wynika również z interpretacji indywidualnej dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 13 sierpnia 2012 r. (sygn. IPPB4/415-453/12-4/JK3. W zapytaniu wskazano, że jako inkasenci zostali wyznaczeni sołtysi w swoich sołectwach. W uchwale określono w procentach wysokość prowizji od zainkasowanej kwoty. Urząd gminy nie miał sporządzonych z inkasentami żadnych umów zlecenia ani o dzieło. Podstawą do wypłaty wynagrodzenia była tylko uchwała rady gminy. Od zainkasowanych podatków inkasentom było wypłacane wynagrodzenie w wysokości 12% zainkasowanej należności. W niektórych przypadkach prowizja ta była niższa niż 200 zł. Izba stwierdziła, że dla opodatkowania zryczałtowanym podatkiem znaczenie ma kwota wynikająca z umowy (tzn. z danego tytułu prawnego). Nie jest natomiast istotne, czy takich przychodów w miesiącu od tego samego płatnika jest więcej, czy nie. Decyduje tylko i wyłącznie kwota wynikająca z pojedynczej umowy (pojedynczego tytułu prawnego). Ponieważ w przypadku prowizji określonych procentowo nie można określić z góry wynagrodzenia, to nie należy pobierać zryczałtowanego podatku. W związku z powyższym urząd gminy jest obowiązany do poboru zaliczek na podatek dochodowy przy zastosowaniu kosztów uzyskania przychodu.
W takiej sytuacji od wynagrodzeń inkasentów należności publicznoprawnych należy pobierać zaliczkę na podatek, stosując do dokonywanego świadczenia – pomniejszonego o koszty uzyskania przychodów – stawkę 18% (art. 41 ust. 1 updof). Obliczając zaliczkę, należy uwzględnić koszty podatnika w wysokości 20% uzyskanego przychodu – z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód (art. 22 ust. 9 pkt 4 updof).
Podstawa prawna:
- art. 13 pkt 6, art. 22 ust. 9 pkt 4, art. 30 ust. 1 pkt 5a, ust. 3, art. 41 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2012 r. poz. 361; ost.zm. Dz.U. z 2012 r. poz. 1540)
Krzysztof Rustecki
specjalista w zakresie prawa podatkowego, doświadczony pracownik aparatu skarbowego, współpracownik firmy doradczej, autor licznych publikacji z zakresu podatków