Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 26 października 2012 r. (sygn. akt I FSK 1906/11) kolejny raz potwierdził, że gmina, wykonując zadanie publiczne w postaci budowy drogi gminnej, działa na odmiennych zasadach niż podmioty prywatne. Jest to czynność administracyjna prawa publicznego, wynikająca z przyznanego w ustawie władztwa. Wyłączenie z opodatkowania podatkiem od towarów i usług (VAT) gmin z tytułu tej działalności nie ma więc skutku antykonkurencyjnego, ponieważ działalność ta jest prowadzona przez sektor publiczny na zasadzie wyłączności lub quasi-wyłączności (wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 16 września 2008 r. w sprawie C-288/07). Z tego względu gmina nie może w tym zakresie zostać uznana za podatnika VAT. Podobnie wypowiedział się wcześniej NSA w wyroku z 11 października 2011 r. (sygn. akt I FSK 965/11).
Gminy wykonują działania publiczne, jak również działalność gospodarczą. Co do zasady, przez wykonywanie zadań publicznych należy rozumieć te działania, które mają na celu korzyść ogółu. W doktrynie podkreśla się, że istotne jest to, iż gmina, wykonując zadania administracji publicznej, może korzystać ze środków prawnych o charakterze władczym, właściwych władzy państwowej. Korzyść ogółu to zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej, którą tworzą mieszkańcy gminy (art. 7 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym). Jeśli zatem gmina podejmuje na podstawie obowiązujących przepisów działania, które zaspokajają zbiorowe potrzeby wspólnoty samorządowej, należy uznać, że są to działania o charakterze publicznym. Z drogi publicznej może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, budowa tego rodzaju drogi służy zatem bezspornie zaspokojeniu zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej.
Więcej w Gazecie Samorządu i Administracji - Zamów prenumeratę >>