Do komórki księgowości trafiły arkusze spisu z natury środków trwałych do wyceny i ustalenia różnic inwentaryzacyjnych. Pracownik porównujący zapisy w arkuszach i w księgach rachunkowych stwierdził, że w arkuszach są ewidentne pomyłki dotyczące:
- nazwy składników majątkowych,
- numerów inwentarzowych,
- spisanej ilości.
Na przykład w jednym z arkuszy napisano, że w polu spisowym znajduje się 30 ławek szkolnych, i podano ich numery inwentarzowe. Jednak zgodnie z ewidencją pomocniczą do konta 013 "Pozostałe środki trwałe" w tym gabinecie znajdują się stoliki z krzesłami, a nie ławki. Numery inwentarzowe spisanych rzeczy zgadzają się z ewidencją, z tym że w arkuszu podano 29 numerów, podczas gdy kompletów stolików i krzeseł w arkuszu spisowym i ewidencji księgowej jest 30. Pracownik zgłosił te i inne nieścisłości głównemu księgowemu. Czy główny księgowy może poprawić takie ewidentne pomyłki na arkuszach spisowych, zamieszczając swój podpis przy poprawkach?
RADA
Nie, główny księgowy nie ma prawa nanosić poprawek na arkuszach spisowych w pozycjach wypełnionych przez zespół spisowy w polu spisowym.
Poprawki w arkuszach spisu z natury w 2023 r.
Arkusze spisowe stanowią wewnętrzne własne dowody księgowe jednostki w rozumieniu art. 20 ust. 2 pkt 3 uor. Arkusze jako dowody księgowe muszą być rzetelne, kompletne i wolne od błędów (art. 22 ust. 1 uor). Popełnione błędy w tych dowodach można poprawiać. Należy wówczas:
- skreślić błędną treść lub kwotę,
- utrzymać czytelność skreślonych wyrażeń lub liczb,
- wpisać poprawną treść lub kwotę,
- podać datę poprawki,
- złożyć swój podpis przy poprawce (osoba upoważniona).
Nie oznacza to jednak, że można w ten sposób poprawić każdy błąd i że może to zrobić jakakolwiek osoba mająca dostęp do arkusza.
Arkusze spisu z natury są specyficznymi dowodami, ponieważ wypełniają je sukcesywnie różne osoby do tego uprawnione.
Najważniejsze zapisy do arkuszy spisu z natury wprowadzają zespoły spisowe bezpośrednio w polu spisowym. Są to zapisy dotyczące: nazwy spisywanego składnika majątkowego, jego oznaczenia umożliwiającego powiązanie zapisów z arkusza z zapisami ksiąg rachunkowych (dla środków trwałych jest to numer inwentarzowy) i liczby obiektów inwentarzowych stwierdzonych faktycznie w polu spisowym. Błędy popełnione w tych zapisach może poprawiać wyłącznie zespół spisowy w czasie pobytu w polu spisowym. Poprawki te dodatkowo powinna zatwierdzić osoba materialnie odpowiedzialna. Jeśli błędy w tych pozycjach zostaną wykryte po zakończeniu spisu w danym polu spisowym, to ten, kto je zauważył, musi je niezwłocznie zgłosić przewodniczącemu komisji inwentaryzacyjnej. Następnie przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej powinien zarządzić powtórzenie spisów w polach spisowych, z których pochodzą błędnie wypełnione arkusze spisowe. Wówczas wyniki tych spisów należy ująć już na nowych arkuszach spisowych. Arkusze zawierające błędne wpisy trzeba unieważnić w całości.
Poprawki głównego księgowego w arkuszach spisu z natury w 2023 r.
Główny księgowy ma prawo poprawiać w arkuszach spisu z natury tylko i wyłącznie błędne zapisy wprowadzone do arkuszy na etapie wyceny wyników spisu z natury. To znaczy, że może poprawiać pozycje:
- "cena",
- "wartość",
- "wartość ogółem arkusza".
Nie może poprawiać danych wpisanych przez zespół spisowy, bo nie był w polu spisowym w czasie spisu. A zatem nie może wiedzieć, czy faktycznie błąd popełnił zespół spisowy, czy może błędne są dane w ewidencji księgowej.
Takie zasady przyjęto w praktyce rachunkowości. Zapewniają one rzetelność wyników spisów ujętych w arkuszach spisowych (czyli ich zgodność ze stanem faktycznym). Zasady te powinny być opisane przez kierownika jednostki w instrukcji inwentaryzacyjnej jednostki (art. 10 uor).
Izabela Motowilczuk
były wieloletni inspektor kontroli RIO
Podstawa prawna:
-
art. 10, art. 20 ust. 2 pkt 3, art. 22 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 217; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1488)