Zapytanie, które wpłynęło do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Szczecinie dotyczyło możliwości uiszczania przez rodziców wyłącznie kosztów „wsadu do kotła” bezpośrednio na rachunek firmy cateringowej. Jakie jest stanowisko izby?
- Stanowisko RIO
- Stołówka czy catering? RIO: Te same zasady odpłatności za posiłki
- Szkoła stroną umowy z firmą cateringową
Stanowisko RIO
W myśl art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2024 r. poz. 1465, z późn.zm.) zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy edukacji publicznej. Z art. 8 ust. 3 ustawy z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2024 r. poz. 737) wynika z kolei, że jednostki samorządu terytorialnego mogą zakładać i prowadzić jedynie szkoły i placówki publiczne, a zadaniem oświatowym gminy jest, jak stanowi art. 11 ust. 2 pkt 1 cyt. ustawy, zapewnienie kształcenia, wychowania i opieki, w tym kształcenia specjalnego i profilaktyki społecznej w przedszkolach oraz w innych formach wychowania przedszkolnego, o których mowa w art. 32 ust. 2, a także w szkołach, o których mowa w art. 8 ust. 15.
Zadania oświatowe jednostek samorządu terytorialnego w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym kształcenia specjalnego i profilaktyki społecznej, stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz.U. z 2024 r. poz. 754, z późn.zm.) są finansowane na zasadach określonych w tej ustawie oraz w ustawie z 1 października 2024 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. z 2024 r. poz. 1572, z późn.zm.).
Z przytoczonych regulacji wynika, że niewątpliwie szkoła podstawowa jest podmiotem publicznym, gdyż wykonuje zadania publiczne w zakresie edukacji, jak również dysponuje majątkiem publicznym. Zapewnienie żywienia w szkołach publicznych jest zadaniem towarzyszącym działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej, zapisanym w art. 106 ust. 1 ustawy z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe. Przywołany przepis przewiduje możliwość, a nie obowiązek prowadzenia stołówki przez tego rodzaju jednostkę oświatową.
Stołówka czy catering? RIO: Te same zasady odpłatności za posiłki
Zgodnie zaś z art. 106a cyt. ustawy, szkoła podstawowa (za wyjątkiem szkoły podstawowej dla dorosłych) oraz szkoła artystyczna realizująca kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej, zapewnia uczniom jeden gorący posiłek w ciągu dnia i stwarza im możliwość spożycia w czasie pobytu w szkole, przy czym korzystanie z posiłku jest dobrowolne i odpłatne.
Przepis art. 106 w ust. 2–3 wskazuje, iż korzystanie z posiłków w stołówce szkolnej jest odpłatne, a warunki korzystania ze stołówki szkolnej, w tym wysokość opłat za posiłki, ustala dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę. Ponadto zgodnie z ust. 4 do opłat wnoszonych za korzystanie przez uczniów z posiłku w stołówce szkolnej nie wlicza się wynagrodzeń pracowników i składek naliczanych od tych wynagrodzeń oraz kosztów utrzymania stołówki. Wyjątkiem od zasady odpłatności są zwolnienia, o których mowa w ust. 5, tj. organ prowadzący szkołę może zwolnić rodziców albo pełnoletniego ucznia z całości lub części opłat w przypadku szczególnie trudnej sytuacji materialnej rodziny oraz w szczególnie uzasadnionych przypadkach losowych. Przy czym organ prowadzący szkołę może upoważnić do udzielania zwolnień dyrektora szkoły, w której zorganizowano stołówkę.
Co do zasady możliwe są dwie formy zapewnienia żywienia w szkołach: własne w stołówce szkoły i za pośrednictwem dostawy żywienia (cateringu). W obu przypadkach znajdzie zastosowanie cytowany art. 106 ustawy. To bowiem dyrektor szkoły odpowiada za żywienie dzieci w szkołach i to on powinien ustalić zasady korzystania ze stołówki szkolnej. W ocenie RIO w Szczecinie, z prawnego punktu widzenia pozostaje bez znaczenia, w jaki sposób szkoła zorganizuje wyżywienie – czy poprzez organizację stołówki szkolnej, czy też catering. Mimo różnej organizacji wyżywienia w szkole zasady odpłatności pozostają te same.
Szkoła stroną umowy z firmą cateringową
W przypadku gdy żywienie dzieci w szkołach odbywa się na podstawie posiłków dostarczonych przez usługodawcę, to zasady naliczania i poboru opłat są niezmienne, jak w przypadku, gdy w szkole funkcjonuje stołówka. Jeżeli zatem na terenie gminy zorganizowano wyżywienie uczniów szkoły podstawowej w formie cateringu, konsekwencją powyższego jest konieczność podpisania przez dyrektora szkoły umowy z firmą cateringową i ustalenia przez niego opłat za posiłki. Oznacza to również, że jeżeli szkoła jest stroną umowy z firmą cateringową, wówczas brak jest podstaw do uiszczania przez rodziców opłat za posiłki, obejmujących wsad do kotła, bezpośrednio na rachunek wykonawcy (dostawcy usługi cateringowej). To szkoła powinna rozliczyć się z podmiotem, który świadczy usługi dostarczania posiłków uczniom, zgodnie z zapisami zawartej umowy.
Szczegółowe informacje znajdziesz w INFORLEX.PL »»»
Źródło: Pismo RIO w Szczecinie z 6 marca 2025 r., znak K.43.4.2025