Jak specjaliści od finansów i rachunkowości w skali europejskiej oceniają warunki pracy w swojej branży? Jakie są i jakie będą trendy w tym zakresie?

• Pozycja na rynku pracy, szanse i zagrożenia
• Warunki pracy i wyznawane wartości
• Przedsiębiorczość i gotowość na nowe wyzwania
• Jakie trendy będą dominować w najbliższych latach?

Dla jednych branż oznacza to kłopoty, dla innych szanse, a dla wszystkich – konieczność utrzymywania tempa w dostosowywaniu swoich biznesów i warunków pracy do zmieniającej się rzeczywistości. Jak w tych realiach odnajdują się europejscy specjaliści od finansów i rachunkowości? Czy w obecnej sytuacji widzą dla siebie więcej szans, czy zagrożeń?

Spróbujmy odpowiedzieć na te pytania patrząc oczami samych zainteresowanych - ponad tysiąca specjalistów od finansów i rachunkowości z Europy, którzy wzięli udział w badaniu ACCA (Association of Chartered Certified Accountants) Global Talent Trends 2025. W badaniu wzięło w sumie udział ponad 10 tysięcy specjalistów z całego świata i jest to największe tego typu badanie dotyczące sektora finansowego.

Pozycja na rynku pracy, szanse i zagrożenia

Zawód księgowego lub analityka finansowego często pojawia się w różnego rodzaju zestawieniach prezentujących zawody, które w niedługiej perspektywie zostaną zastąpione przez sztuczną inteligencję. W ubiegłym roku w mediach pojawiały się także informacje o centrach usług wspólnych które redukowały ilość zatrudnionych w nich specjalistów, automatyzując procesy lub przenosząc je do tańszych lokalizacji. Pomimo to, europejscy specjaliści z rachunkowości i finansów nie odczuwają poczucia zagrożenia. Wręcz przeciwnie, ponad 49% badanych planuje zmianę pracodawcy, z czego 39% w ciągu najbliższych 12 miesięcy, a 64% w perspektywie dwóch lat.

Dodatkowo, 46% nie obawia się, że nie będzie w stanie rozwinąć potrzebnych umiejętności które będą niezbędne w przyszłości. Spośród tych umiejętności największą wagę ma praca z wykorzystaniem sztucznej inteligencji (20%). Co ciekawe, aż 76% respondentów jest przekonanych, że jest w stanie nauczyć się nowych technologii i stosować je w swojej pracy. Jednak jedynie 33% deklaruje, ze ich obecne organizacje dostarczają w tym zakresie odpowiednie szkolenia.

Warunki pracy i wyznawane wartości

Obecnie 60% respondentów pracuje w modelu hybrydowym, co oznacza wzrost o 8pp w stosunku do ubiegłego roku. Co więcej, dla 75% wszystkich specjalistów jest to preferowany model pracy. Warto dodać, ze są to wskaźniki znacznie wyższe od wyników w skali całego globu. Wygląda więc na to, że model hybrydowy zainstalował się u nas już na dobre, a przedsiębiorstwa potrafią dostosować się w tym zakresie do oczekiwań. Warto jednak wspomnieć, że aż 54% badanych wskazała na brak jasnej polityki firm w tym zakresie, lub brak jej skutecznego egzekwowania.

Zrównoważony rozwój staje się coraz ważniejszym aspektem kariery specjalistów. 45% respondentów deklaruje, że kwestie społeczne i środowiskowe są kluczowym czynnikiem decydującym o tym czy zdecydują się na dołączenie do danej organizacji. Aż 54% jest zainteresowanych rolami związanymi ze zrównoważonym rozwojem (ESG). Jednocześnie jedynie 35% uważa, że w swoich obecnych rolach i organizacjach w wystarczającym stopniu kontrybuują do realnego wprowadzania zmian.

Ciekawe wnioski widać także z odpowiedzi na pytania o inkluzywność w firmach. 63% badanych uważa swoje miejsce pracy za inkluzywne, przy czym aż 19% oczekuje od pracodawców więcej aktywności we włączaniu starszych pracowników w środowisko pracy. Ageism staje się passe.

Po kilku latach systematycznego pogarszania się wskaźników dotyczących zdrowia psychicznego, tegoroczny raport pokazuje poprawę w tym zakresie (50% respondentów zgłasza wpływ stresu na pogorszenie samopoczucia, w stosunku do 59% w roku ubiegłym). Jednak nadal jest to wysoki wskaźnik, a pracownicy cenią u pracodawców uważność na problemy zdrowia psychicznego i możliwość uzyskania wsparcia.

Przedsiębiorczość i gotowość na nowe wyzwania

35% europejskich specjalistów ma aspiracje do rozpoczęcia własnej działalności lub założenia firmy, warto jednak zwrócić uwagę na generację Z, która jest znacznie bardziej przedsiębiorcza od innych grup wiekowych (54%).

Młodzi finansiści są także najbardziej mobilni (60% reprezentantów generacji Z deklaruje gotowość do rozpoczęcia międzynarodowej kariery, w stosunku do 33% wszystkich respondentów w Europie).

Jakie trendy będą dominować w najbliższych latach?

• Hybrydowy Model Pracy – choć tu i ówdzie pojawiają się deklaracje firm chcących zmusić pracowników do całkowitego powrotu do biur, to jednak model hybrydowy wygrywa – jest najbardziej pożądanym przez pracowników modelem pracy. To co mogą w tej sytuacji zrobić pracodawcy, to mądrze nim zarządzić. Przede wszystkim formułując jasną politykę w tym zakresie (np. określającą ilość dni w biurze i poza biurem) oraz upewniając się, że jest ona egzekwowana. Czytelne reguły nie tylko zostaną docenione przez pracowników – lecz mogą także służyć pracodawcom w określeniu możliwie najbardziej efektywnego modelu. Np. takiego w którym z domu wykonywane są zadania powtarzalne a w biurze te bardziej kreatywne, wymagające dyskusji i interakcji, a nawet zwykłego przegadania tematu przy kawie.
• Sztuczna inteligencja – dla finansistów szkolenie się i umiejętność wykorzystania AI ma najwyższy priorytet wśród potrzeb rozwojowych. Co zupełnie nie dziwi – AI ma ogromny potencjał zarówno w automatyzowaniu procesów finansowych, jak i tworzeniu prognoz i wspieraniu decyzji zarządczych. Dlatego firmy które chcą przyciągnąć najlepszych specjalistów od finansów powinny nie tylko oferować pracownikom szkolenia w tym zakresie, ale także planować i wdrażać oparte na AI rozwiązania. Najlepsi nie będą chcieli pracować na przestarzałych systemach, przy niewydolnych i skomplikowanych (a czasem jeszcze papierowych) procesach.
• Wpływ firmy na środowisko i społeczeństwo – jest ważną kategorią wartościującą pracę zawodową dla finansistów. Zarówno w odniesieniu do osobistych przekonań i chęci pozytywnego wpływu na te obszary, jak i w ujęciu specjalistycznym – jako dziedzina która z uwagi na rosnącą ilość regulacji stała się dla finansistów interesująca, i w której chcą się rozwijać. Firmy więc nie tylko muszą posiadać strategię ESG i przygotowywać wymagane raporty. Ale przede wszystkim podejmować działania, które pracownicy będą oceniać jako autentyczne i mające realny wpływ.
• „Silver Careers” – włączanie starszych pracowników do zespołów jest kolejnym działaniem którego będą oczekiwali pracownicy finansów. Mądrego połączenia energii i świeżości z dojrzałością i doświadczeniem. Ten trend przyśpieszy ze względu na nadchodzące zmiany demograficzne i związany z tym brak rąk do pracy.
• Dobrostan psychiczny – ostatnie lata przyniosły ogrom wydarzeń i zjawisk, które negatywnie wpłynęły na stan psychiczny pracowników finansów. Nie tylko ze względu na nieprzewidywalność, skalę czy wpływ na otoczenie, ale także z uwagi na to, iż dla finansistów oznaczały one przeważnie znacznie większe obciążenie pracą przy coraz większej presji. Te zjawiska w najbliższym czasie nie znikną, więc dbałość o dobre samopoczucie psychiczne i oczekiwanie wsparcia w tym zakresie staną się standardem, a nie czymś wyjątkowym.
• Przedsiębiorczość generacji Z – jest ogromną szansą dla gospodarki, lecz także dla firm, ponieważ jest ona motorem rozwoju i innowacyjności. W tym przypadku najbardziej istotne wydaje się upraszczanie wciąż skomplikowanych regulacji, tak aby dodatkowo zachęcić młodych ludzi do zakładania firm. Nie bez znaczenia dla tej generacji będzie też możliwość rozwoju i uczenia się biznesu w firmach, a także mentoring ze strony doświadczonych kolegów.