Zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej są przez JST wykonywane jako zadania własne.
Możliwość tworzenia i przystępowania do spółek prawa handlowego przez gminę należy rozpatrywać w kontekście celów gospodarki komunalnej - które zawsze dotyczą wykonania zadań publicznych.
Jaki organ w gminie jest uprawniony do utworzenia takich spółek? A do przystąpienia do spółki? Wybór sposobu prowadzenia i form gospodarki komunalnej należy - jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej - do rady gminy. Ale czy zawsze? Trzeba pamiętać, że rada gminy, jako organ administracji publicznej, w ramach podejmowanych aktywności zawsze musi działać tylko w granicach i na podstawie prawa.
Wyrażenie zgody na utworzenie spółki zależnej od spółki komunalnej
W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami - w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym; dalej u.s.g.). Ustawodawca dopuścił zatem w tym przepisie dwa sposoby realizacji zadań gminy:
- poprzez tworzenie przez gminę własnych jednostek organizacyjnych (w tym spółek prawa handlowego) albo
- poprzez powierzanie realizacji zadań gminy innym podmiotom w drodze umów.
Formy prowadzenia gospodarki gminnej (w tym wykonywanie przez gminę zadań o charakterze użyteczności publicznej) określa odrębna ustawa. Jest to ustawa o gospodarce komunalnej (dalej: u.g.k.). Określa ona zasady i formy gospodarki komunalnej JST polegające na wykonywaniu przez te jednostki zadań własnych w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej.
Gospodarka komunalna może być prowadzona przez jednostki samorządu terytorialnego w szczególności w formach samorządowego zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego (art. 2 u.g.k.). Spółka gminna (komunalna) może być zatem formą prowadzenia przez gminę gospodarki komunalnej. Stanowi ona jednostkę organizacyjną gminy posiadającą osobowość prawną (zob. wyrok NSA z 8 marca 2022 r., sygn. akt I OSK 1088/21). Jednocześnie to organy stanowiące JST decydują o wyborze sposobu prowadzenia i form gospodarki komunalnej, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej (art. 4 ust. 1 pkt 1 u.g.k.).
(…)
Grzegorz Drozd
Fragment artykułu pochodzi z kompleksowej bazy wiedzy INFORLEX. Szukasz wiarygodnych aktualności, porad i artykułów dotyczących zmian w prawie i podatkach, komentarzy ekspertów oraz indywidualnego doradztwa? INFORLEX jest dla Ciebie! Zyskaj bezpłatny dostęp do INFORLEX >>