Odpowiedzialność zarządcy drogi za jej odśnieżanie
Jak wskazuje art. 5 ust. 4 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz. U. 2012 r. poz. 391) do właściwego zarządu dróg, w okresie zimowym należą obowiązki utrzymania czystości i porządku na drogach publicznych. Wśród obowiązków wskazywanych w ustawie po stronie zarządcy znajduje się m.in. pozbycie się błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń uprzątniętych z chodników przez właścicieli nieruchomości przyległych do drogi publicznej, czy też uprzątnięcie i pozbycie się błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników, jeżeli zarząd drogi pobiera opłaty z tytułu postoju lub parkowania pojazdów samochodowych na takim chodniku. Zaniechanie lub wadliwe wypełnienie przez zarządcę drogi powyższych obowiązków może skutkować odpowiedzialnością cywilną.
Zarządca drogi, który zlecił odśnieżanie wyspecjalizowanemu przedsiębiorcy, zawodowo trudniącemu się tego typu działalnością, zwolniony jest z odpowiedzialności za szkody wyrządzone w skutek nienależytego wykonywania przez tego przedsiębiorce powierzonych czynności, co wynika z treści art. 429 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (Dz. U. Z 1964 r., Nr 16, poz. 93 ze zm.) dalej jako „kodeks cywilny”. Nie oznacza to jednak, że zawsze powierzenie czynności fachowemu przedsiębiorcy zwalnia całkowicie z odpowiedzialności. Dla oceny, kto ponosi odpowiedzialność za skutki danego zdarzenia będzie miała treść umowy z takim przedsiębiorcą, a w tym w szczególności zakres czynności, które zostały mu powierzone. Przedsiębiorca nie będzie bowiem ponosił odpowiedzialności za zaniechania w zakresie wykonania czynności, które nie zostały mu zlecone. W tym miejscu przytoczyć należy wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2003 r. (sygn. akt II CKN 1466/00), w którym to Sąd ten stwierdził, że: „nawet skuteczne powierzenie czynności osobie trzeciej, które na podstawie art. 429 k.c. zwalnia od odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez przedsiębiorstwo trudniące się zawodowo wykonywaniem danych czynności, nie wyklucza odpowiedzialności powierzającego za szkodę wyrządzoną jego własnym zaniedbaniem” najczęściej odpowiedzialność ta oparta będzie na art. 415 k.c.”, a co za tym idzie sam fakt powierzenia czynności związanych z odśnieżaniem dróg profesjonaliście nie zwalnia automatycznie zarządcy drogi z odpowiedzialności za szkody powstałe wskutek wypadków, do których bardzo często w okresie zimowym dochodzi na oblodzonych chodnikach (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 15 stycznia 2009 r., sygn. akt I Aca 645/2008, LexPolonica nr 2029275).
Odpowiedzialność zarządcy drogi i jego ubezpieczyciela opiera się na tych samych podstawach prawnych tj. najczęściej będzie to art. 415 kodeksu cywilnego. Mając jednak na względzie fakt, iż ubezpieczenie OC zarządcy drogi jest ubezpieczeniem dobrowolnym dla określenia, czy w danym wypadku zakład ubezpieczeń zobowiązany będzie do naprawienia szkody zależy od treści treści łączącej strony umowy, która określa szczegółowo przedmiot i zakres udzielanej ochrony oraz jej wyłączenia.