Sposób prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, jak również samorządowych osób prawnych regulowany jest w odpowiednich aktach prawnych. Podstawowymi aktami prawnym w tym zakresie są: ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240, z późn.zm.) oraz wydane na podstawie delegacji wynikającej z art. 17 ust. 1 powyższej ustawy rozporządzenie Ministra Finansów z 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (Dz.U. Nr 241, poz. 1616).
Wskazane rozporządzenie w zakresie udzielania zaliczek w § 15 ust. 6 odsyła do odrębnych przepisów, stanowiąc, że zaliczki w państwowych jednostkach budżetowych mogą być udzielane wyłącznie w zakresie określonym w odrębnych przepisach. Rozporządzenie to w odniesieniu do samorządowych jednostek budżetowych, jak też samorządowych zakładów budżetowych nie zawiera takiego uregulowania. W ocenie tutejszej Izby, gdyby była taka wola ustawodawcy, to Minister Finansów, działając w ramach ustawowego upoważnienia, wprowadziłby podobne ograniczenia również w odniesieniu do samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych.
Zasada praworządności, sformułowana w art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, wymaga, aby dysponowanie środkami publicznymi miało swoją podstawę w przepisach prawa. Skoro prawo powszechnie obowiązujące nie traktuje o całości zagadnień właściwego gospodarowania środkami publicznymi, należy odnieść się do drugiego segmentu prawa finansowego, jakim są regulacje wewnętrzne, zwane aktami kierownictwa wewnętrznego.
Niektóre akty normatywne powszechnie obowiązujące zawierają delegację dla kierowników jednostek organizacyjnych do określenia zasad gospodarki finansowej. Między innymi art. 10 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223, z późn.zm.) zobowiązuje kierowników jednostek do uregulowania zasad rachunkowości obowiązującej w danej jednostce. Zdaniem tutejszej Izby, wówczas to kierownik jednostki postanowi, czy w tej jednostce dopuszcza w określonym przez siebie zakresie zaliczkową formę dokonywania zakupów oraz określi zakres ich udzielania i sposób rozliczania. Uregulowanie to nie może zawierać postanowień sprzecznych z aktami prawnymi powszechnie obowiązującymi.
W związku z powyższym, w ocenie Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku, nie ma przeszkód prawnych do udzielania zaliczek na drobne zakupy pracownikom samorządowych jednostek organizacyjnych, o ile przewidują taką możliwość „zasady (polityka) rachunkowości” przyjęte w danej jednostce.
źródło: www.bip.gdansk.rio.gov.pl
Podstawy prawne
● Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157 poz. 1240; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 201, poz. 1183)
● Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 199, poz. 1175)
● Rozporządzenie Ministra Finansów z 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (Dz.U. Nr 241, poz. 1616)