Każda jednostka obligatoryjnie powinna posiadać dokumentację opisującą w języku polskim przyjęte przez nią zasady (politykę) rachunkowości, a w szczególności dotyczące:
1) określenia roku obrotowego i wchodzących w jego skład okresów sprawozdawczych;
2) metod wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego;
3) sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych, w tym co najmniej:
- zakładowego planu kont, ustalającego wykaz kont księgi głównej, przyjęte zasady klasyfikacji zdarzeń, zasady prowadzenia kont ksiąg pomocniczych oraz ich powiązania z kontami księgi głównej,
- wykazu ksiąg rachunkowych, a przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera – wykazu zbiorów danych tworzących księgi rachunkowe na informatycznych nośnikach danych z określeniem ich struktury, wzajemnych powiązań oraz ich funkcji w organizacji całości ksiąg rachunkowych i w procesach przetwarzania danych,
- opisu systemu przetwarzania danych, a przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera – opisu systemu informatycznego, zawierającego wykaz programów, procedur lub funkcji, w zależności od struktury oprogramowania, wraz z opisem algorytmów i parametrów oraz programowych zasad ochrony danych, w tym w szczególności metod zabezpieczenia dostępu do danych i systemu ich przetwarzania, a ponadto określenie wersji oprogramowania i daty rozpoczęcia jego eksploatacji;
4) systemu służącego ochronie danych i ich zbiorów, w tym dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych i innych dokumentów stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów.
Polecamy: Komplet Nowoczesnych Księgowych dla księgowych sfery budżetowej
Taki wymóg wynika z art. 10 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (dalej: uor).
W praktyce główny księgowy przygotowuje i przedstawia kierownikowi jednostki projekt oraz propozycje zmian zasad (polityki) rachunkowości, ale obowiązek jej ustalania w formie pisemnej i aktualizowania spoczywa na kierowniku jednostki (art. 10 ust. 2 uor).
Obowiązek opracowania i stosowania przez jednostki zasad (polityki) rachunkowości powinien być traktowany bardzo odpowiedzialnie, a nie wyłącznie formalnie, zwłaszcza że prawie w każdym protokole organów kontroli odnotowywane są błędy dotyczące polityki rachunkowości, np.:
- niekompletne opracowanie dokumentacji opisującej przyjęte zasady (politykę) rachunkowości w wyniku nieokreślenia zasad klasyfikacji zdarzeń na różnych kontach,
- niewskazanie w dokumentacji opisującej przyjęte zasady (politykę) rachunkowości momentu rozpoczęcia umorzenia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
- niewskazanie w dokumentacji opisującej przyjęte zasady (politykę) rachunkowości aktualnej wersji oprogramowania,
- niekompletne opracowanie dokumentacji opisującej przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, w tym niesporządzenie opisu systemu informatycznego oraz nieopisanie systemu służącego ochronie danych i ich zbiorów.
Przykładowy wzór zarządzenia kierownika jednostki ustalającego zasady (politykę) rachunkowości i zawierającego w swej treści praktyczne wskazówki oraz rozwiązania, po uwzględnieniu specyfiki każdej jednostki i jej indywidualnych uwarunkowań, może być pomocny przy opracowywaniu nowych zasad (polityki) rachunkowości lub aktualizacji dotychczas obowiązujących w przypadku wystąpienia m.in. zmian w zasadach ewidencji operacji gospodarczych lub w zasadach prowadzenia gospodarki finansowej czy też w zasadach sporządzania sprawozdawczości można znaleźć w PORADNIKU Rachunkowości Budżetowej nr 7/2014
Podstawy prawne
• Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 330; ost.zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 768)
Źródło: PORADNIK Rachunkowości Budżetowej 7/2014
Polecamy serwis: Rachunkowość budżetowa