Każdy pracodawca, w tym jednostka budżetowa czy tez zakład budżetowy ma obowiązek objęcia nowo zatrudnionego pracownika ubezpieczeniem zdrowotnym. Dokonuje tego poprzez złożenie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dokumentu zgłoszeniowego ZUS ZUA lub ZUS ZZA. Po dokonaniu zgłoszenia jednostka budżetowa czy też zakład budżetowy zobowiązany jest co miesiąc odprowadzać od dochodów pracownika składkę na ubezpieczenia zdrowotne. Wysokość składki obliczana jest procentowo od podstawy dochodu. Ustalając podstawę wymiaru składki zdrowotnej w przypadku pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W sytuacji gdy pracownik uzyskuje przychody z więcej niż z jednego tytułu, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów oddzielnie. Jeżeli składka na ubezpieczenie zdrowotne przewyższa wartość zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych , składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej zaliczki.
Zobacz również serwis: Ubezpieczenie zdrowotne
Jednostki budżetowe i zakłady budżetowe zobowiązane są do dokonywania terminowych rozliczeń do 5 dnia każdego miesiąca. Oznacza to złożenie co miesięcznych deklaracji i opłacenie należnych składek.
Jednostki budżetowe i zakłady budżetowe powinny składać następujące deklaracje:
- Deklaracja rozliczeniowa ZUS DRA jest dokumentem zbiorczym za wszystkich ubezpieczonych i z wszystkich tytułów. Zawiera rozliczenie składek, a także wypłaconych w tym samym miesiącu świadczeń finansowanych z ubezpieczeń społecznych i budżetu państwa (zasiłków oraz zasiłków rodzinnych - wraz z dodatkami - i pielęgnacyjnych) . W deklaracji rozliczeniowej płatnik dokonuje również rozliczenia należnych składek na Fundusz Pracy i/lub Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Do sporządzonej deklaracji rozliczeniowej załącza imienne raporty miesięczne za ubezpieczonych.
- Raport miesięczny ZUS RCA za daną osobę ubezpieczoną zawiera podstawy wymiaru oraz zestawienie należnych składek na ubezpieczenia społeczne (w podziale na ubezpieczenie: emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe oraz źródła ich finansowania) oraz ubezpieczenie zdrowotne. Raport zawiera również kwoty wypłaconych osobie ubezpieczonej świadczeń finansowanych z budżetu państwa.
- Raport miesięczny ZUS RZA sporządza się za osobę ubezpieczoną podlegającą tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu, zgłoszoną do tego ubezpieczenia w dokumencie ZUS ZZA - zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego /zgłoszenie zmiany danych. W raporcie należy wykazać podstawę wymiaru i wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne.
- Raport miesięczny ZUS RSA zawiera informacje o przerwach w opłacaniu składek oraz wypłaconych świadczeniach.
Polecamy również: Ubezpieczenie zdrowotne - poradnik po zmianach 2013/2014
Składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczana jest procentowo, w wysokości 9% podstawy wymiaru. Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustala na podstawie przepisów określających podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stosując następujące zasady:
- podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowane przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez platnika ze środków ubezpieczonego, na zasadach określonych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych,
- nie wyłącza się wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz nie stosuje się ograniczenia do kwoty odpowiadającej 30 krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy
W przypadku rozwiązania umowy o pracę, jednostka budżetowa bądź zakład budżetowy zobowiązany jest wyrejestrować pracownika z ubezpieczenia zdrowotnego. Wyrejestrowanie powinno nastąpić dzień po dacie ustania stosunku pracy. Prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej kończy się po 30 dniach od dnia rozwiązania umowy o pracę.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.)