STAN FAKTYCZNY: W protokole pokontrolnym ujawniono błędnie zaklasyfikowaną umowę ubezpieczenia. Dotychczasowa klasyfikacja to § 430 „Zakup usług pozostałych”, natomiast kontrolujący wskazał, że prawidłowe jest ujęcie tych kosztów w § 443 „Różne opłaty i składki”. Jednostka wykupuje ubezpieczenie pracowników w trakcie wyjazdów służbowych (koszty leczenia, NNW, bagaż z uwagi na przewożenie materiałów służbowych). Składka opłacana jest na podstawie comiesięcznego rozliczenia liczby wykorzystanych osobodni. Czy takie ubezpieczenie jest traktowane jako przychód pracownika? Czy jednak sądy przychylają się do interpretacji Ministerstwa Finansów, które stwierdziło, że: Wnioskodawca wykupując ubezpieczenie, którego celem jest „zabezpieczenie przed ewentualnymi, nieprzewidywalnymi co do wysokości wydatkami związanymi ze zwrotem udokumentowanych kosztów leczenia za granicą”, w istocie zabezpiecza siebie przed ewentualną koniecznością zwrotu z własnych środków kosztów leczenia pracownika poniesionych podczas podróży za granicą, do czego obliguje go – w przypadku pracowników – przywołany wyżej § 12 rozporządzenia (...). Dlatego też wartość zapłaconej z tego tytułu składki ubezpieczeniowej przez Wnioskodawcę nie stanowi przychodu pracownika (osoby niebędącej pracownikiem), w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz
ODPOWIEDŹ: Zakwalifikowanie, w sposób niebudzący wątpliwości, wydatku budżetowego związanego z ubezpieczeniem osobowym następstw nieszczęśliwych wypadków wiąże się z prawidłowym zdefiniowaniem podstawy prawnej dokonywanego wydatku. Zgodnie z punktem 65.12.11.0 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z 4 września 2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), literalnie wymienia się ubezpieczenia następstw niebezpiecznych wypadków w kategorii usługi.
Zobacz serwis: Kadry i płace
Jednocześnie należy wskazać, że wydatek związany z ubezpieczeniem od następstw niebezpiecznych wypadków dokonywany jest na podstawie zawartej umowy, która na gruncie rachunkowości definiowana jest w Międzynarodowych Standardach Sprawozdawczości Finansowej (dalej: MSSF). Zgodnie z załącznikiem 1b do MSSF, umową ubezpieczenia jest: umowa, w myśl której jedna ze stron (ubezpieczyciel) przyjmuje istotne ryzyko ubezpieczeniowe od drugiej strony (ubezpieczonego), wyrażając zgodę na zrekompensowanie ubezpieczonemu negatywnego wpływu określonego niepewnego przyszłego zdarzenia (zdarzenia objętego ubezpieczeniem). Cechą charakterystyczną usług jest ekwiwalentność, która jeśli zachodzi, jest przesłanką traktowania wydatku w charakterze usługi. W przypadku ubezpieczenia takiego rodzaju jak NNW warunek ten nie jest spełniony wprost. Można mówić natomiast o ekwiwalentności kompensacyjnej odnoszącej się do porównania wysokości składki i sumy otrzymanych świadczeń, dlatego zakwalifikowanie wydatku na ubezpieczenie w charakterze usługi jest niejednoznaczne.
Charakter prawny wydatku dokonywanego na podstawie umowy ubezpieczenia określa § 1 art. 813 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, zgodnie z którym: składkę oblicza się za czas trwania odpowiedzialności ubezpieczyciela. W przypadku wygaśnięcia stosunku ubezpieczenia przed upływem okresu, na jaki została zawarta umowa, ubezpieczającemu przysługuje zwrot składki za okres niewykorzystanej ochrony ubezpieczeniowej. Umowa ubezpieczenia zawarta z zakładem ubezpieczeniowym także powinna wskazywać charakter wydatku, który będzie dokonany w wyniku jej zawarcia.
Biorąc pod uwagę objaśnienia załącznika nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (dalej: rozporządzenie o klasyfikacji budżetowej), dla § 443 „Różne opłaty i składki” w brzmieniu „Paragraf ten obejmuje różnego rodzaju płatności oraz składki, między innymi:
● opłaty za ubezpieczenia samochodów i innych pojazdów (łącznie z kierowcą i pasażerami),
● opłaty za patenty krajowe,
● opłaty za patent europejski,
● opłaty za zgłaszane wynalazki,
● składki na rzecz stowarzyszeń krajowych, inne,
● kaucje i wkłady mieszkaniowe,
● koszty ubezpieczeń chorobowych praktykantów,
● różne ubezpieczenia rzeczowe”.
Zasadne wydaje się zakwalifikowanie wydatku, którego przedmiotem jest opłacenie składki ubezpieczeniowej w § 443 „Różne opłaty i składki” pomimo braku literalnego wyszczególnienia wydatków na ubezpieczenia osobowe w opisie do paragrafu. Należy także pamiętać, że opis paragrafu nie jest katalogiem zamkniętym.
Przeczytaj w INFORLEX.PL Sektor publiczny cały artykuł: Klasyfikacja budżetowa umowy ubezpieczenia
Dowiedz się jakie są obowiązki fiskalne pracowników objętych ubezpieczeniem od następstw nieszczęśliwych wypadków.