Problem
W szkole podstawowej niepublicznej zatrudniamy łącznie 22 pracowników, w tym dziewięciu nauczycieli. Z uwagi na dużą absencję chorobową naszych pracowników i niedoręczanie w terminie zaświadczeń o niezdolności do pracy chcemy dokonać zmiany regulaminu pracy. Polegałaby ona na wprowadzeniu do niego zapisu przewidującego w przypadku niedoręczenia w terminie zwolnienia lekarskiego możliwość rozwiązania z pracownikiem z tej przyczyny stosunku pracy bez wypowiedzenia. Czy możemy wprowadzić taki zapis?
Odpowiedź
Nie, proponowany zapis jest niezgodny z obowiązującymi przepisami prawa pracy.
Uzasadnienie
Regulamin pracy nie może być źródłem nowych, nieprzewidzianych w innych przepisach prawa pracy, obowiązków pracownika. Regulamin pracy stanowi wewnątrzzakładowy akt normatywny, wydawany przez pracodawcę i jest źródłem prawa pracy określającym organizację oraz porządek w procesie pracy, a także związane z tym prawa i obowiązki pracodawcy oraz pracowników. Regulamin nie może zawierać postanowień mniej korzystnych dla pracownika niż przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, postanowień układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych.
Postanowienia regulaminów pracy mniej korzystne dla pracownika są z mocy prawa nieważne i zamiast nich stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy.
W świetle przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność w pracy są zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają pracownikowi stawienie się do pracy i jej świadczenie oraz inne przypadki niemożliwości świadczenia pracy, uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność. Regulamin pracy powinien więc określać przyjęty u danego pracodawcy sposób potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy.
Orzeczenie lekarskie o niezdolności do pracy z powodu choroby usprawiedliwia z mocy prawa nieobecność w pracy, a pracownik jest tylko obowiązany zawiadomić pracodawcę najpóźniej w drugim dniu nieobecności o jej przyczynie i przewidywanym czasie trwania, a nie jak to przewiduje regulamin pracy w szkole w dniu otrzymania zaświadczenia lub najpóźniej w następnym dniu roboczym.
Ponadto pracownikowi, który usprawiedliwił nieobecność w pracy z opóźnieniem, nie można postawić zarzutu opuszczenia pracy bez usprawiedliwienia, gdyż nieusprawiedliwienie w terminie nieobecności w pracy i opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia stanowią odmienne rodzajowo naruszenia obowiązków pracowniczych, co potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 4 grudnia 1997 r. (sygn. akt I PKN 41/97).
Podstawy prawne
● Art. 18 § 1 i 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)
● Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U. nr 60, poz. 281 ze zm.)