STAN FAKTYCZNY: Rada gminy uchwałą powołała na stanowisko skarbnika osobę z ponad 30-letnim stażem pracy, ale bez wyższego wykształcenia. Organ nadzoru zakwestionował powołanie skarbnika. W jego ocenie nie można na stanowisko skarbnika gminy powołać osoby nieposiadającej wykształcenia wyższego, a jedynie policealne ekonomiczne.
Z UZASADNIENIA: Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu stwierdził nieważność uchwały. Sąd zajął się tym, czy art. 3 ust. 4 pkt 2 ustawy z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1593 ze zm.) oraz art. 45 ust. 2 pkt 4 i ust. 7 ustawy z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 249, poz. 2104 ze zm.) pozwalają na powołanie, mocą uchwały rady gminy, na stanowisko skarbnika gminy osoby nieposiadającej wykształcenia wyższego, a jedynie policealne ekonomiczne oraz ponad 30-letni staż pracy. Jak zauważył sąd, skarbnik gminy (główny księgowy budżetu gminy), zatrudniony w gminie na podstawie powołania, należy do kręgu pracowników samorządowych.
W ocenie sądu ustawodawca ustalił gradację wymogów w odniesieniu do poszczególnych grup pracowników samorządowych. Najwyższe wymogi ustanowił wobec pracowników na najwyższych stanowiskach urzędniczych w jednostkach samorządu terytorialnego, którzy powinni posiadać wykształcenie wyższe.
Sąd nie miał wątpliwości, że treść uregulowań ustawy o pracownikach samorządowych oraz przepisów wykonawczych jest klarowna, a sens wyznaczony jednoznacznym brzmieniem art. 3 ust. 4 jasny i oczywisty. Wynika z niego, że osoba zajmująca stanowisko skarbnika gminy winna posiadać wykształcenie wyższe. Ustawa ta nie zawiera przy tym żadnych uregulowań, które uzasadniałyby możliwość odstępstw od reguły.
WSA nie miał też wątpliwości, że ustawa o finansach publicznych reguluje kwestie dotyczące wymagań kwalifikacyjnych osób zajmujących stanowisko głównego księgowego we wszystkich jednostkach sektora finansów publicznych. Sąd porównał wymogi dotyczące wykształcenia z ustawy o pracownikach samorządowych oraz ustawy o finansach publicznych. Te ostatnie w odniesieniu do głównych księgowych są z jednej strony bardziej liberalne, gdyż przewidują możliwość posiadania wykształcenia innego niż wyższe. Z drugiej jednak strony są bardziej radykalne, gdyż zawężają wykształcenie wyższe do wykształcenia kierunkowego - ekonomicznego.
Zdaniem sądu przepisy ustawy o finansach publicznych są przepisami odrębnymi w stosunku do przepisów ustawy o pracownikach samorządowych. Mają one charakter dookreślający. Jeśli zatem w ustawie o pracownikach samorządowych mowa jest o wymogu posiadania przez skarbnika gminy wykształcenia wyższego, to stosowany odpowiednio przepis art. 45 ust. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o finansach publicznych precyzuje, że powinny to być studia ekonomiczne: jednolite magisterskie bądź zawodowe, jak również uzupełniające magisterskie albo podyplomowe.
Oddalając skargę kasacyjną gminy Naczelny Sąd Administracyjny w pełni potwierdził wykładnię sądu I instancji.
WAŻNE WYJAŚNIENIE: Skarbnik gminy (główny księgowy budżetu gminy), zatrudniony w gminie na podstawie powołania, należy do kręgu pracowników samorządowych.
Wyrok NSA sygn. akt II OSK 887/08 niepublikowany