Odszkodowanie za niesłuszne zwolnienie z pracy

Joanna Nowicka
rozwiń więcej
Między jednostką a byłym pracownikiem została zawarta ugoda w sprawie wypłaty odszkodowania za niesłuszne zwolnienie z pracy. Czy takie odszkodowanie będzie zwolnione z podatku dochodowego?

Tak – będzie zwolnione, ponieważ jest to odszkodowanie, którego wysokość i zasady ustalenia wynikają z przepisów ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (dalej: k.p.), a ponadto zostało przyznane na podstawie ugody. W związku z tym należy do kategorii odszkodowań, które korzystają ze zwolnienia przedmiotowego z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof).

Kwestie dotyczące wypłaty odszkodowań z tytułu niesłusznego zwolnienia z pracy przez pracodawcę zostały wprost uregulowane w przepisach k.p. W razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy – stosownie do żądania pracownika – orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o wypłacie odszkodowania (art. 45 § 1 k.p.).

W takich sprawach sąd pracy przede wszystkim stara się ustalić, czy możliwe jest przywrócenie pracownika na zajmowane wcześniej stanowisko. Jednak może również nie uwzględnić żądania pracownika dotyczącego uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe. W takich przypadkach sąd orzeka o odszkodowaniu (art. 45 § 2 k.p.).

Należy przy tym pamiętać, że przepisu art. 45 § 2 k.p. nie stosuje się do pracowników, o których mowa w art. 39 i 177 k.p. (chodzi o pracowników w „okresie ochronnym” przed emeryturą oraz o pracownice w ciąży i na urlopie macierzyńskim) oraz w przepisach szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę – chyba że uwzględnienie żądania pracownika przywrócenia do pracy jest niemożliwe z przyczyn określonych w art. 411 k.p. W takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu (art. 45 § 3 k.p.).

Czytaj także: Kiedy można zwolnić pracownika samorządowego mianowanego>>

Z podatku dochodowego zwolnione zostały – zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 updof – otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw – przy czym ustawodawca przewidział tu pewne wyjątki.

Z podatku zwolnione są odszkodowania z wyjątkiem:

a) określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b) odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c) odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d) odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 updof, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c updof,

g) odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Z powołanych przepisów jednoznacznie wynika, że ze zwolnienia na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 updof korzystają te odszkodowania, których prawo otrzymywania wynika wprost z przepisów ustawy (z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia), a więc m.in. wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe (mimo że wysokość i zasady ustalania odszkodowania wynikają wprost z przepisów prawa). Ze zwolnienia korzystają również inne odszkodowania (a więc te, których wysokość i zasady ustalania nie wynikają wprost z przepisów prawa), otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej – także z wyjątkami (art. 21 ust. 1 pkt 3b updof).

Czytaj także: Wezwanie do pracy w okresie wypowiedzenia>>

PODSTAWY PRAWNE

• Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 135, poz. 912)

• Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 149, poz. 996)

Księgowość budżetowa
Zagrożenie wypłat bonu energetycznego od 1 lipca 2024 r. Zablokowane urzędy?
27 kwi 2024

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej informuje o ryzyku "zakorkowania" się urzędów w związku z wprowadzeniem bonu energetycznego oraz ryzyku utraty płynności przyznawania przez gminy świadczeń rodzinnych i świadczeń z funduszu alimentacyjnego. 

Podwyżka opłat za wodę o 14,99%. Weryfikacja dopiero, gdy podwyżka będzie o 15% [Przykład]
24 kwi 2024

To efekt zmiany w prawie zdejmującej kontrolę nad gminami w zakresie podnoszenia opłat za wodę i odprowadzanie ścieków.

Dodatek również dla rodzin zastępczych zawodowych. W planach kwota 1000 zł brutto
24 kwi 2024

Projekt, którym zajmuje się Sejm, zakłada przyznanie dodatków do wynagrodzeń dla osób, które pełnią funkcję rodzin zastępczych zawodowych oraz prowadzą rodzinne domy dziecka. Dodatek ma być wypłacony od 1 lipca 2024 r.

Duża zmiana w budżetówce. 470 mln zł na trzynastki dla pracowników instytucji kultury
16 kwi 2024

Związek Powiatów Polskich: Zmiany dotyczące dodatkowego wynagrodzenia rocznego w instytucjach kultury powinny nastąpić równocześnie ze zmianami w dochodach samorządów, aby na realizację każdego zadania zostały zapewnione adekwatne środki.

Dodatek za wieloletnią pracę: Jak obliczać staż pracowniczy?
27 mar 2024

Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku - w przypadku zatrudnienia w ramach dwóch równoległych stosunków pracy, staż pracowniczy niezbędny do ustalenia dodatku za wieloletnią pracę należy ustalać dla każdego stosunku pracy osobno.

Od 25 marca wnioski dla gospodyń o 8000 zł, 9000 zł i 10 000 zł
25 mar 2024

Od dziś można składać wnioski o dofinansowanie dla kół gospodyń wiejskich. Można otrzymać od 8000 zł do 10 000 zł. 

Wymagania do wykonywania niektórych zawodów medycznych od 26 marca 2024 roku. Pytania i odpowiedzi
25 mar 2024

Z dniem 26 marca 2024 roku wejdą w życie przepisy ustawy o niektórych zawodach medycznych, która ureguluje i usystematyzuje wykonywanie aż 15 zawodów medycznych, które wcześniej nie podlegały regulacji ustawowej. Jest to duża zmiana, do której przedstawiciele zawodów medycznych objętych ustawą, powinni się odpowiednio przygotować. Poniżej wymagania do wykonywania niektórych zawodów medycznych – w pytaniach i odpowiedziach.

Wpis do Centralnego Rejestru Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego - co trzeba wiedzieć?
22 mar 2024

Od 26 marca 2024 roku funkcjonować będzie Centralny Rejestr Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego. Wpis do tego rejestru będzie obowiązkowy dla zawodów medycznych wymienionych w ustawie o niektórych zawodach medycznych, chociaż jeszcze przez rok będą mogli wykonywać zawód bez tego wpisu, pod warunkiem spełnienia pozostałych wymagań. 

Prawa i obowiązki osób uprawnionych do wykonywania zawodów medycznych
20 mar 2024

Od 26 marca 2024 roku osoby wykonujące zawody medyczne, objęte ustawą o niektórych zawodach medycznych, nabędą nowe uprawnienia, ale i obowiązki. Niedopełnienie obowiązków może grozić ponoszeniem odpowiedzialności zawodowej.

Trzynastki w budżetówce 2024 - kiedy są wypłacane?
12 mar 2024

Trzynastki w budżetówce - w 2024 roku termin wypłaty wypada w niedzielę. Kiedy pracownicy powinni otrzymać dodatkowe wynagrodzenie roczne? Spóźnienie z wypłaceniem trzynastki uprawnia do odsetek od pracodawcy.

pokaż więcej
Proszę czekać...