Również stanowisko sądów administracyjnych nie prezentuje jednolitej linii orzeczniczej, z której wynikałoby, jak należy traktować usługi świadczone przez spółki komunalne lub gminne zakłady budżetowe. Pytaniem zasadniczym jest, czy takie podmioty są odrębnym podatnikiem VAT od gminy (jst), która je utworzyła, czy może należy je traktować podobnie jak oddział spółki (w tym przypadku gminy/jst), który co do zasady nie posiada samodzielnej podmiotowości prawnej na gruncie VAT.
W sprawie rozpoznanej przez NSA w dniu 30 października 2013 r. (sygn. akt I FSK 1397/12) chodziło o spółkę komunalną wykonującą na zlecenie gminy zadania własne tej gminy, otrzymując w zamian wynagrodzenie. W związku z powyższym spółka zwróciła się o wydanie interpretacji indywidualnej, zadając pytanie, czy wykonywanie zadań publicznych powierzonych spółce przez gminę, bez zawierania umowy cywilnoprawnej, podlega opodatkowaniu VAT i powinno być udokumentowane fakturą?
Zobacz: Korekta faktur wystawionych na urząd gminy
W ocenie wnioskodawcy (spółki) taka działalność spółki komunalnej nie jest działalnością gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Po uzyskaniu negatywnej interpretacji indywidualnej spółka wniosła skargę do WSA. Sąd I instancji (wyrok WSA w Poznaniu z 4 lipca 2012 r., sygn. akt I SA/Po 232/12) przyznał rację spółce, stwierdzając, że „Gmina, zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, prowadzi gospodarkę komunalną realizując zadania jej powierzone w różnych formach, m. in. tworząc spółkę bądź samorządowy zakład komunalny. Dlatego też nie można uznać, że w sytuacji gdy spółka wykonuje powierzone przez gminę zadania, nawiązuje się stosunek prawny, w którym następuje wymiana świadczeń. Spółka bowiem wykonuje powierzone zadania w imieniu gminy. Dlatego też nie można przyjąć, jak uznał to organ w zaskarżonej interpretacji, że spółka świadczy usługi na rzecz gminy. Działania spółki w zakresie wykonania zadań związanych z gospodarką komunalną nakierowane jest na zaspakajanie potrzeb danej wspólnoty samorządowej, zatem nie można uznać, że świadczy usługi, których odbiorcą, konsumentem jest gmina”.
Z takim stanowiskiem Sądu nie zgodził się jednak pełnomocnik Ministra Finansów i wniósł skargę kasacyjną. Wyrokiem z 30 października 2013 r. NSA uchylił powyższy wyrok WSA w Poznaniu. W ocenie NSA spółka posiada własną osobowość prawną i powinna być traktowana odrębnie od gminy, która płaci tej spółce wynagrodzenie za wykonywane czynności. Utworzona przez gminę spółka nie jest elementem składowym urzędu czy gminy, a niezależnym podmiotem, wobec czego stanowisko WSA zostało uznane za nieprawidłowe.
Zobacz: Zasady rozliczania VAT organów samorządowych
Wyrok NSA z 30 października 2013 r. (sygn. akt I FSK 1397/12). Źródło: www.nsa.gov.pl