Instytucja gospodarki budżetowej jako jednostka sektora finansów publicznych powinna prowadzić rachunkowość zgodnie z ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości.
Nadrzędna zasada rachunkowości tj. zasada jasnego i rzetelnego obrazu (poprzez art. 4.1 ustawy o rachunkowości) obliguje do rzetelnego i jasnego przedstawiania sytuacji finansowej, majątkowej oraz wyniku finansowego jednostki. Właściwe stosowanie tej aksjomatycznej formuły zapewnia nam w ujęciu dynamicznym prawidłowe prowadzenie ksiąg rachunkowych, a w ujęciu statycznym wiarygodne sprawozdania finansowe.
Zdarza się jednak, że jednostka sporządziła sprawozdanie finansowe w dobrej wierze z należytą starannością, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, lecz pojawiły się okoliczności, które ewidentnie wywierają prawne, ekonomiczne reperkusje na przyszłość jednostki, na dokonane sprawozdanie finansowe za dany rok obrotowy albo za lata poprzednie.
Generalną rekomendacją zidentyfikowanej sytuacji (nowe informacje, błędy) jest imperatyw kategoryczny podjęcia działania. Inercja w przedmiocie sprawy to nie tylko delikt z ustawy o rachunkowości. Negatywny wynik odnosi się bowiem do nierzetelnych informacji generowanych sprawozdaniem finansowym, co skutkować może błędnymi decyzjami, które podejmowane są na ich podstawie.
Algorytm postępowania w przedmiocie sprawy zdeterminowany jest czasem wykrycia błędu czy spływem informacji.
Zobacz również: Likwidacja zakładu budżetowego w celu przekształcenia w jednostkę budżetową
Poddajmy analizie przykład.
Działając w trybie art. 54.3 ustawy o rachunkowości, w związku z faktem, iż instytucja gospodarki budżetowej stwierdziła poprzez audyt finansowy przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za rok 2012 błąd za poprzedni rok obrotowy tj. 2011, w następstwie którego nie można uznać sprawozdania finansowego za rok 2011 za spełniające wymagania zgodne z art. 4 ust.1.ustawy o rachunkowości , dokonano na skutek zaleceń wygenerowanych audytem bilansu, korekty błędu w księgach rachunkowych 2012 r., a kwotę korekty spowodowanej usunięciem ujawnionego błędu odniesiono na fundusz jednostki poprzez wykazanie w pozycji „fundusz jednostki”.
Prezentowany sposób ujęcia błędu popełnionego w latach poprzednich zapobiega zdeformowaniu wyniku finansowego za bieżący rok obrotowy. Przedmiotowy błąd jest wynikiem zawyżenia na skutek wadliwej interpretacji przepisów podatkowych całkowitej kwoty kosztu uzyskania przychodu o koszt sfinansowany otrzymana dotacją na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe.
W związku z powyższym podatek dochodowy od osób prawnych nie został prawidłowo naliczony, odprowadzony i ujęty w księgach rachunkowych, a jako obowiązkowe obciążenie wyniku finansowego brutto zniekształcił w sposób istotny wynik finansowy netto.
W następstwie zaistniałej sytuacji instytucja gospodarki budżetowej dokonała niezbędnych korekt zeznania rocznego CIT-8 za rok 2011.
Ujęta w bilansie kwota zobowiązania wobec budżetu z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych stanowi zaległość podatkową za 2011r., naliczone odsetki na dzień 31.12.2011. oraz naliczone odsetki na dzień 31.12.2012 r.
Kwotę naliczonych odsetek podatkowych na dzień 31.12.2012 r. zaprezentowano w rachunku zysków i strat jako koszt finansowy (zgodnie z art. 54.1 ustawy o rachunkowości). Informacja o obciążających jednostkę odsetkach od zaległości podatkowej została ujawniona po sporządzeniu sprawozdania za 2012 r. , ale przed jego zatwierdzeniem, przyjęciem przez organ nadzorujący. Ponadto jest ona na tyle istotna, że może podważyć wiarygodność już sporządzonego sprawozdania.
Sprawa ma jednak szeroki kontekst i wielorakie konotacje.
Na dzień ujawnienia przedmiotowej nieprawidłowości zapłata zaległości podatkowej wraz z odsetkami generuje ryzyko utraty zdolności wywiązywania się z zaciągniętych zobowiązań, a w konsekwencji problemy z bieżącą wypłacalnością będącą przyczynkiem braku płynności finansowej.
Uwzględniwszy powyższe, instytucja gospodarki budżetowej zmieniała rachunek zysków i strat za rok bieżący.
Gdyby jednak instytucja gospodarki budżetowej przedstawione powyżej okoliczności sprawy tj. zaległość podatkową wraz z narosłymi odsetkami stwierdziła po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego, przyjęciu przez właściwy organ czyli np. w sierpniu 2013 r., to w takiej sytuacji jej skutki winna ująć w księgach rachunkowych roku obrotowego 2013 (odnośnie bieżących odsetek) z implikacjami dla sprawozdania finansowego za 2013 r.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. 2013, poz. 330 z późn. zm.)
Polecamy serwis: Sprawozdawczość finansowa