Nowa wersja ustawy jest niezbyt korzystna dla przedsiębiorców …
Rządowy projekt ustawy o przekształceniu współużytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe we współwłasność gruntów, już w sierpniu 2016 r. pojawił się na stronach Rządowego Centrum Legislacji. W ciągu kolejnego roku, prace nad ustawą uwłaszczającą właścicieli mieszkań przebiegały wolno. Świadczy o tym fakt, że 18 września 2017 r. analizowany projekt ustawy nadal był przedmiotem prac Stałego Komitetu Rady Ministrów. Taka sytuacja wzbudza wątpliwości, czy rządowi (zgodnie z wcześniejszymi deklaracjami), uda się przyjąć i wprowadzić odpowiednie przepisy do końca 2017 r. Jak tłumaczy ekspert portalu RynekPierwotny.pl przedłużające się prace nad projektem ustawy uwłaszczającej właścicieli mieszkań, wynikają m.in. z licznych uwag zainteresowanych środowisk oraz skomplikowanej materii prawnej, którą mają regulować nowe przepisy. W toku prac zdecydowano, że ustawowe przekształcenie powinno objąć również domy jednorodzinne. Taka zmiana wydłużyła prace nad odpowiednią ustawą (zobacz projekt rządowy UD75). Inną kwestią, którą należało rozstrzygnąć, były warunki objęcia przekształceniem garaży i nieruchomości mieszkaniowych należących do przedsiębiorców.
Obecna wersja projektu ustawy (aktualna na dzień 18 wrzesień 2017 r.) zakłada, że przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą w swoim lokalu lub domu, będą musieli dłużej (tzn. przez 33 lata) wnosić opłatę za przekształcenie użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności i nie skorzystają z żadnej bonifikaty. Wspomniana opłata za przekształcenie, co do zasady ma być równa tegorocznej opłacie z tytułu użytkowania wieczystego. Aktualny projekt ustawy przekształceniowej wskazuje, że dla osób niewykorzystujących domu lub lokalu do celów działalności gospodarczej, analogiczny okres wpłacania opłaty za przekształcenie wyniesie 20 lat. Dwudziestoletni termin płatności ma być stosowany również w przypadku przekształcenia dotyczącego zasobów spółdzielni mieszkaniowych. Wszystko wskazuje na to, że ustawowa zmiana statusu prawnego (z użytkowania wieczystego na własność), nie obejmie gruntów zabudowanych wolnostojącymi garażami.
Stołeczny ratusz zwalnia użytkowników wieczystych z 95% opłaty
Ze względu na przedłużające się prace sejmowe w sprawie powszechnego uwłaszczenia użytkowników wieczystych, propozycja warszawskiego ratusza wzbudziła duże zainteresowanie. Tak jak już wcześniej wspomniano, Urząd Miasta Stołecznego Warszawy zaproponował mieszkańcom stolicy preferencyjne zasady przekształcenia użytkowania wieczystego we własność gruntu. Co ważne, preferencyjne przekształcenie ma się odbyć według aktualnych zasad (patrz ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości - Dz.U. 2005 nr 175 poz. 1459). W ramach wciąż obowiązujących przepisów, stołeczny ratusz udziela bonifikaty wynoszącej 95%. Takie rozwiązanie oznacza konieczność zapłacenia tylko 5% opłaty przekształceniowej. Kluczowy zapis z uchwały Rady m.st. Warszawy nr L/1217/2017 mówi, że „wyraża się zgodę na udzielenie 95-proc. bonifikaty osobom fizycznym i spółdzielniom mieszkaniowym od opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi lub garażami”.
Zobacz: Procedury podatkowe
Propozycja Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy na pierwszy rzut oka wydaje się bardzo korzystna dla właścicieli nieruchomości. W tym kontekście warto jednak pamiętać o dwóch ważnych ograniczeniach. Po pierwsze, preferencyjne przekształcenie „warszawskiego” użytkowania wieczystego we własność, ma się odbyć według obecnych przepisów. Te regulacje przewidują konieczność wniesienia odpowiedniego wniosku przekształceniowego przez osoby posiadające przynajmniej połowę udziałów jako współużytkownicy wieczyści – tłumaczy Andrzej Prajsnar z portalu RynekPierwotny.pl. Sprzeciw jakiegokolwiek współużytkownika zawiesza postępowanie i oznacza konieczność skorzystania z przepisu 199 kodeksu cywilnego. Mowa o sądowym rozstrzygnięciu sprawy w przypadku braku jednomyślności współudziałowców.
Drugą ważną kwestią jest aktualizacja wyceny warszawskiego gruntu. W tym kontekście warto przypomnieć, że obecne przepisy określają opłatę za przekształcenie (objętą ewentualną bonifikatą) jako różnicę pomiędzy wartością nieruchomości i wartością użytkowania wieczystego. Jeżeli wycena działki pod budynkiem mieszkalnym zostanie zaktualizowana przy okazji procedury przekształceniowej, to wzrośnie również koszt preferencyjnego przekształcenia. W takiej sytuacji może się okazać, że faktyczna bonifikata ze strony stołecznego ratusza będzie niższa niż spodziewane 95%.
Opłacalność propozycji warszawskich władz dotyczącej przekształcenia, w dużej mierze będzie zależeć od tego, czy wzrośnie wycena działki. Spory wzrost może mieć miejsce w przypadku gruntów, dla których od dawna nie aktualizowano wyceny.
Autor: Andrzej Prajsnar, ekspert portalu RynekPierwotny.pl