Stosunek pracy z nauczycielem nawiązuje się w szkole lub w zespole szkół. To dyrektor szkoły nawiązuje z nauczycielem stosunek pracy. Może to zrobić w drodze umowy o pracę lub mianowania na stanowisku, które jest zgodne z posiadanymi przez nauczyciela kwalifikacjami oraz zgodne z posiadanym przez niego stopniem awansu zawodowego. Należy pamiętać, że gdy nauczyciel zostanie zatrudniony na podstawie mianowania, to nie zawiera się z nim umowy o pracę.
Umowa o pracę
Jest to pierwszy ze sposobów na zatrudnienie nauczyciela. Został szczegółowo uregulowany został w art.10 Karty Nauczyciela. Wymogi dotyczące zawarcia umowy o pracę są zawarte w art.29 Kodeksu pracy. Umowa tego typu musi określać strony umowy, zawierać informacje odnośnie daty jej zawarcia, rodzaju wykonywanej pracy i płacy za nią. Szczegółowo należy ustalić:
- rodzaj wykonywanej przez nauczyciela pracy pracy;
- miejsce wykonywanej pracy;
- wysokość wynagrodzenia oraz za pracę – nauczyciele muszą tu podać wyskość wynagrodzenia zasadniczego, dodatku stażowego i innych składników wynagrodzenia;
- wymiar czasu pracy;
- termin rozpoczęcia pracy.
Zasadą jest, że z osobą posiadającą wymagane kwalifikacjei rozpoczynającą pracę w szkole, stosunek pracy nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony na okres jednego roku szkolnego w celu odbycia stażu wymaganego do uzyskania awansu na stopień nauczyciela kontraktowego.
Z nauczycielem kontraktowym nawiązuje się stosunek o pracę na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Sąd Najwyższy w wyroku z 9 lipca 2015 r. (I PK 241/14) uznał, że ocena, czy istnieją warunki do zatrudnienia nauczyciela na czas nieokreślony, choćby w niepełnym wymiarze zajęć powinna uwzględniać dłuższą perspektywę czasową trwania takiej umowy.
Mianowanie
Reguły nawiązania stosunku pracy z nauczycielem na podstawie mianowania wyraża art.10 Karty Nauczyciela. Zgodnie z tym przepisem umowę mianowania zawiera się z nauczycielem, który:
- posiada status nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego;
- posiada obywatelstwo polskie, państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa członkowskiego EFTA (Europejskie Porozumienie o Wolnym Handlu);
- posiada pełną zdolność do czynności prawnych oraz pełnie praw publicznych;
- nie toczy się przeciw niemu postępowanie karne, dyscyplinarne lub o ubezwłasnowolnienie;
- nie był karany za przestępstwo umyślne;
- posiada kwalifikacje wymagane do zajmowania określonego stanowiska.
Stosunek pracy na podstawie mianowania nawiązuje się z dniem określonym w akcie mianowania. Jeżeli taki dzień nie został określony to przyjmuje się, że jest to dzień doręczenia tego aktu. Akt mianowania powinien określać te same elementy, które musi określać umowa o pracę.Ten sposób nawiązania stosunku pracy nie może stanowić podstawy zatrudnienia nauczyciela kontraktowego i nauczyciela stażysty.
Nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania nie obliguje podporządkowanie służbowe, które występuje w przypadku mianowanych funkcjonariuszy publicznych (patrz. ustawa z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych Dz.U. 1982 nr 31 poz. 214 z późn. zm)
Opracowano na podstawie:
Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U. 1982 nr 3 poz. 19 z późn. zm)
Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141 z późn. zm)
Wyroku SN z dnia 9 lipca 2015 r. (I PK 241/14)