NIP danej JST posługują się samorządowe jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe przy wystawianiu i odbieraniu faktur w imieniu podatnika. Samorządowe jednostki budżetowe i zakłady budżetowe nadal zachowały swój NIP nadany zgodnie z art. 2 ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Są zobowiązane do posługiwania się swoim NIP jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych i składek ubezpieczeniowych.
Polecamy: Nowy JPK_VAT w praktyce jednostek sektora publicznego
Od 1 stycznia 2017 r. w samorządach dokonano obowiązkowego "scentralizowania" rozliczeń w zakresie VAT z jednostkami budżetowymi i samorządowymi zakładami budżetowymi. Wcześniej jednostki te przez lata były traktowane jako podatnicy VAT odrębni od JST, tj. jednostki macierzystej, która je utworzyła.
Podatnicy VAT mogą występować w charakterze podatników czynnych lub podatników zwolnionych z VAT. Dlatego w działalności jednostek samorządowych istotne znaczenie ma właściwe rozpoznanie, czy wykonywane przez nie czynności mieszczą się w katalogu czynności:
● podlegających opodatkowaniu VAT (zostały one określone w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT),
● w stosunku do których nie stosuje się ustawy o VAT, a które zostały określone w art. 6 tej ustawy (przede wszystkim w zakresie umów prawnie nieskutecznych, np. między jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej, tj. jednostkami budżetowymi a samorządowymi zakładami budżetowymi tego samego samorządu),
● zwolnionych na podstawie art. 43 ustawy o VAT.
Zwolnienie z VAT dotyczy podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione z VAT na podstawie ustawy o VAT (art. 43 ust. 1), przepisów wykonawczych do ustawy, bądź podatników, których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym limitu określonego w ustawie o VAT - art. 113 ust. 1.
Jednostki państwowe i samorządowe muszą również zwracać uwagę na fakt, że w pewnych sytuacjach w ogóle nie są uznawane za podatników VAT. Dzieje się tak wówczas, gdy występują w charakterze organów władzy publicznej, realizując zadania nałożone odrębnymi przepisami prawa, do wypełniania których zostały powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych (art. 15 ust. 6 ustawy o VAT*). Jednak w sytuacji gdy podejmują działania lub dokonują transakcji związanych z umowami cywilnoprawnymi, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyż wykluczenie ich z kategorii podatników VAT prowadziłoby do znaczących zakłóceń konkurencji.
* Zapis ten jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE.L. Nr 347), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują, lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.
Czytaj więcej tutaj: Nowy JPK_VAT w praktyce jednostek sektora publicznego