Procedura wyceny należności dla potrzeb sporządzania bilansu
Jednostki sektora finansów publicznych prowadzą rachunkowość zgodnie z ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości z uwzględnieniem zasad nadanych ustawą z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
Szczególne zasady rachunkowości w sektorze finansów publicznych dotyczące m.in. sporządzania sprawozdań finansowych, wyceny aktywów i pasywów zostały ujęte w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planu kont dla budżetu państwa, budżetu jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej.
Ponadto, porządek prawny w kontekście weryfikacji należności tworzą normy Krajowego Standardu Rachunkowości (KSR) Nr 4 „Utrata wartości aktywów”.
Ponieważ ustawa o rachunkowości dopuszcza możliwość zastosowania standardów rachunkowości wydanych przez Komitet Standardów Rachunkowości, warto posługiwać się w/w regulacjami, nawet wybiórczo, tworząc stosowne zapisy w polityce rachunkowości odnośnie procedury wyceny należności.
Bazą do wygenerowania algorytmu postępowania w przedmiocie sprawy jest nakaz ustawowy wyceny przez jednostki aktywów i pasywów, w tym należności, nie rzadziej niż na dzień bilansowy w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem zasady ostrożności.
Wycena na dzień bilansowy w kwocie wymaganej zapłaty sprowadza się do dodania do wartości należności nominalnej wartości należności naliczonych na dzień bilansowy odsetek, przy czym mogą to być odsetki ustawowe, bądź umowne, kar umownych oraz kosztów sądowych.
Podkreślmy, że rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowości obliguje jednostki do ujmowania w księgach rachunkowych odsetek od należności w momencie ich zapłaty, lecz nie później niż pod datą ostatniego dnia kwartału w wartości odsetek należnych.
Warto pamiętać, iż w bilansie prezentujemy należności łącznie z należnymi odsetkami, karami umownymi, kosztami sądowymi - w przeciwieństwie do należności wykazywanych w sprawozdaniach z operacji finansowych np. Rb-N, gdzie należności ujmuje się w wartości nominalnej, a więc bez należności ubocznych, czyli np. odsetek.
Równie istotną kwestią jest identyfikacja należności, w stosunku do których istnieje ryzyko utraty wartości.
Zobacz również: Wyłączenia transakcyjne na potrzeby sprawozdań finansowych
W tym celu dokonujemy segmentacji należności na należności przedawnione, umorzone, nieściągalne i wątpliwe.
Tryb pobierania dochodów przez jednostki realizujące dochody budżetowe został sprecyzowany w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych. Brak należytej staranności w rozważanej materii podlega reżimowi ustawy z dnia 17 listopada 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. 2013, poz. 330 z późn. zm.);
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 885 z późn. zm.);
- Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 168)
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 289);
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (Dz.U. z 2010 r., nr 241 poz. 1616).
Polecamy serwis: Sprawozdawczość