Całkowita i częściowa niezdolność do pracy
Za niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.
Najbardziej aktualna na rynku książka dotycząca klasyfikacji budżetowej
Całkowita i częściowa niezdolność do pracy- definicja
Obowiązujące przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych rozróżniają definicję całkowitej oraz częściowej niezdolności do pracy. Za całkowicie niezdolną do pracy uznana jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Jeśli wymagamy przy tym stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, zostanie u nas orzeczona niezdolność do samodzielnej egzystencji. Natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Wyrok SN z dnia 2 października 2013 r., sygn. II UK 37/13 wskazał, iż dokonując analizy pojęcia "częściowa niezdolność do pracy" należy zwrócić uwagę zarówno na kryterium biologiczne, jak i ekonomiczne. W sensie biologicznym, to stan organizmu dotkniętego schorzeniami naruszającymi jego sprawność w stopniu powodującym częściową niezdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji; w sensie ekonomicznym, to częściowa utrata zdolności do zarobkowania wykonywaniem takiej pracy. Kryterium biologiczne oraz ekonomicznie odnosi się także do orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy.
Zobacz: Staż uprawniający do renty z tytułu niezdolności do pracy
Ocena niezdolności do pracy
Przy ocenie stopnia oraz przewidywanego okresu niezdolności do pracy a także rokowań co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się następujące przesłanki:
- Stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji,
- Możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, uwzględniając przy tym rodzaj i charakter wykonywanej dotychczas pracy, wiek, poziom wykształcenia i predyspozycje psychofizyczne.
Niezdolność do pracy orzeka się na czas nie dłuższy niż 5 lat, jednakże w przypadku gdy według wiedzy medycznej brak jest rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu, termin ten może zostać przedłużony.
Procedura wydania orzeczenia oraz sprzeciw
Oceny oraz stopnia niezdolności do pracy dokonuje lekarz orzecznik ZUS. Procedura ustalenia owej niezdolności następuje poprzez: ustalenie daty powstania niezdolności do pracy, trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do samodzielnej egzystencji, związku przyczynowego, celowości przekwalifikowania zawodowego. Wówczas lekarz orzecznik po zbadaniu osoby zainteresowanej wydaje orzeczenie, od którego przysługuje sprzeciw do Komisji Lekarskiej ZUS złożony za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej, zaś termin na złożenie sprzeciwu wynosi 14 dni do daty doręczenia orzeczenia. Sprzeciw może zostać złożony na piśmie lub ustnie do protokołu. Istotnym jest by złożyć go w terminie, bowiem komisja nie rozpatruje sprzeciwu wniesionego po terminie. Tylko w wyjątkowych przypadkach istnieje możliwość przywrócenia terminu do jego wniesienia np. w sytuacji niezależnej od odwołującego jak ciężka choroba. Komisja Lekarska przeprowadza badanie ubezpieczonego oraz dokonuje analizy dokumentacji medycznej. W sytuacji wydania niekorzystnego dla nas orzeczenia, ubezpieczonemu służy odwołanie do sądu. Warto pamiętać, że warunkiem wniesienia odwołania jest właściwe złożenie sprzeciwu od orzeczenia lekarza ZUS. Przedmiotowe odwołanie wnosi się do sądu za pośrednictwem ZUS na piśmie lub ustnie do protokołu w terminie 1 miesiąca od dnia doręczenia przez organ rentowy decyzji wydanej na podstawie orzeczenia lekarza orzecznika ZUS lub komisji lekarskiej – gdy złożono sprzeciw w terminie. Organ rentowy przesyła odwołanie wraz z dokumentacją medyczną do sądu.
Zobacz również: Emerytury i renty
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2014 r., poz. 567);
- Wyrok SN z dnia 2 października 2013 r., sygn. II UK 37/13.
Czy pracodawca ma obowiązek zwolnić od pracy pracownika w celu oddania krwi
Jak ustalić liczbę ubezpieczonych podlegających uwzględnieniu w informacji ZUS IWA