Samochody służbowe bez ZUS – przełomowy wyrok
Używanie samochodów służbowych do celów prywatnych od lat budzi wiele praktycznych wątpliwości. Przykładem takich wątpliwości jest m. in. kwestia ozusowania użytkowania samochodu służbowego po godzinach. Zdaniem ZUS wartość nieodpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu użytkowania samochodu służbowego do celów prywatnych każdorazowo powinna być uwzględniania w podstawie wymiaru składek.
Takie stanowisko zajął m. in. w decyzji nr 50 z dnia 5 lutego 2015 r. (znak: DI/100000/43/76/2015), decyzji nr 296 z dnia 30 lipca 2014 r. (znak: DI/100000/43/812/2014) oraz decyzji z dnia 29 maja 2013 r. (znak: DI/100000/451/659/2013). W przedmiotowych decyzjach ZUS konsekwentnie stoi na stanowisku, że wartość świadczenia związanego z udostępnianiem pracownikowi samochodu służbowego do celów prywatnych, w części finansowanej przez pracodawcę, należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, ubezpieczenie społeczne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Zobacz również: Rozliczenie krajowych podróży służbowych w 2015 roku
Jednak to, co zdaniem ZUS, jest oczywiste nie jest już takie oczywiste w świetle przepisów prawa.
W dniu 24 czerwca 2015 r. Sąd Okręgowy w Warszawie wydał przełomowy wyrok (sygn. akt XIV U 933/15) w którym zakwestionował dotychczasowe stanowisko ZUS.
Kontrowersyjne zwolnienie ze składek ZUS
Co do zasady podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne stanowią więc wszystkie przychody ze stosunku pracy, w tym również wartość nieodpłatnego bądź częściowo odpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystania samochodu służbowego do celów prywatnych.
Wyjątek od zasady objęcia podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne przychodów ze stosunku pracy przewiduje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Przepisem, który daje możliwość zwolnienia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne wartości pieniężnej świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystania samochodu służbowego do celów prywatnych stanowi § 2 pkt 26 w/w rozporządzenia zgodnie z którym podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.
Warunkami zastosowania tego zwolnienia są:
- możliwość wykorzystywania samochodów służbowych na cele prywatne wynika z regulaminu wynagradzania
- pracownik jest uprawniony do zakupu usługi poniżej ceny rynkowej bądź pracownik jest uprawniony korzystania z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji
W wydawanych interpretacjach ZUS zaznacza, że świadczenie użytkowania samochodu pracodawcy do celów prywatnych nie mieści się w zakresie wyłączenia. W konsekwencji zdaniem ZUS wartość świadczenia związanego z udostępnianiem pracownikowi samochodu służbowego do celów prywatnych, w części finansowanej przez pracodawcę, należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek.
W kontekście przytoczonego przepisu takie stanowisko budzi jednak uzasadnione wątpliwości.
W szczególności za nieznajdujące oparcia w przepisach wydaje się być zawężenie stosowania zwolnienia wyłącznie do przejazdów środkami transportu publicznego z wyłączeniem samochodów. Przedmiotowy przepis mówi o „przejazdach środkami lokomocji”, a nie o „przejazdach środkami transportu publicznego”, wydaje się więc, iż przejazd samochodami również powinien być objęty przedmiotowym zwolnieniem.
Co istotne sposób interpretacji przedmiotowego przepisu zakwestionowany został również przez Sąd Okręgowy w Warszawie, który w wyroku z dnia 24 czerwca 2015 r. (sygn. akt XIV U 933/15) uznał, że korzystanie z samochodu służbowego do celów prywatnych może zostać zupełnie wyłączone z podstawy wymiaru składek ZUS.
W uzasadnieniu przedmiotowego wyroku możemy przeczytać, że „w odniesieniu do stanu faktycznego niniejszej sprawy wyjaśnić zatem należy, iż z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zwolnione są korzyści pracownika polegające na używaniu samochodu służbowego do celów prywatnych, pod warunkiem że prawo do nich wynika z ogólnych przepisów obowiązujących w zakładzie pracy. Jeżeli natomiast wykorzystywanie samochodów służbowych w czasie prywatnym następuje tylko na podstawie zapisów znajdujących się w indywidualnych umowach o pracę, wówczas jest świadczeniem stanowiącym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.”
Reasumując, przedmiotowy wyrok pozwala na optymalizację kosztów związanych ze składkami na ubezpieczenie społeczne. Pozwala wyłączyć z podstawy składkowania ZUS wartość nieodpłatnego bądź częściowo nieodpłatnego udostępnienia pracownikom samochodów służbowych do celów prywatnych. W tym celu należy wprowadzić odpowiednie regulaminy użytkowania samochodów służbowych.
Jak rozliczać wynagrodzenie w szczególnych sytuacjach
Czy od nagrody jubileuszowej wypłaconej przed upływem 5 lat należy odprowadzić składki ZUS
Czy utrata prawa jazdy na 3 miesiące daje prawo do dyscyplinarnego zwolnienia kierowcy