Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych reguluje warunki i sposób przyznawania emerytury powszechnej. Jej otrzymanie jest uzależnione od osiągnięcia określonego wieku i posiadania określonego stażu pracy.
Karta Nauczyciela przyznaje nauczycielom, którzy spełniają określone warunki, możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę, której otrzymanie nie jest uzależnione od osiągnięcia określonego wieku.
NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!
Warunki przejścia na emeryturę bez względu na wiek
Możliwość przejścia na emeryturę bez względu na wiek reguluje artykuł 88 Karty Nauczyciela. Zgodnie z tym przepisem, prawo do skorzystania z opisywanej emerytury mają:
- nauczyciele mający trzydziestoletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze,
- nauczyciele szkół, placówek, zakładów specjalnych oraz zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich - dwudziestopięcioletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze w szkolnictwie specjalnym.
Pierwszym wymogiem stawianym nauczycielom, jest więc posiadanie określonego okresu zatrudnienia.
Do okresu 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze zalicza się także okres skierowania, na podstawie odrębnych przepisów, do pracy pedagogicznej za granicą. Według Sądu Najwyższego do tego okresu wlicza się także okresy nieobecności w pracy spowodowane czasową niezdolnością do pracy, urlopem macierzyńskim i urlopem dla poratowania zdrowia (wyrok SN z dnia 30 lipca 2003 r. II UK 323/02).
Drugim wymogiem jaki stawia Karta Nauczyciela jest rozwiązanie przez nauczyciela, na swój wniosek, stosunku pracy. Jeżeli nauczyciel zatrudniony był w kilku szkołach lub placówkach musi on rozwiązać stosunek pracy z każdą z nich.
Zobacz: Ubezpieczenia zdrowotne
Wyjątkiem od tego wymogu jest sytuacja, w której stosunek pracy z nauczycielem został rozwiązany na podstawie art. 20 Karty Nauczyciela lub wygasł z mocy prawa na skutek upływu sześciomiesięcznego okresu przebywania w stanie nieczynnym bądź na skutek odmowy podjęcia pracy w razie zaistnienia takiej możliwości.
Zgłoszenie wniosku o przejście na emeryturę bez względu na wiek powinno odbyć się przed ukończeniem powszechnie obowiązującego wieku emerytalnego
Ograniczenia
Artykuł 88 ust. 2a wprowadza pewne ograniczenia co do prawa do przejścia na emeryturę bez względu na wiek. Przepis ten stanowi, że nauczyciele urodzeni po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed dniem 1 stycznia 1969 r. zachowują prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek, jeżeli:
- spełnili warunki do uzyskania emerytury, określone w ust. 1, w ciągu dziesięciu lat od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (czyli do dnia 31 grudnia 2008 r.), z wyjątkiem warunku rozwiązania stosunku pracy, oraz
- nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na dochody budżetu państwa.
Należy zaznaczyć, że do 31 grudnia 2008 r. muszą być spełnione jedynie warunki do uzyskania emerytury, określone w ust. 1 natomiast warunek rozwiązania stosunku pracy, który jest również warunkiem koniecznym, może zostać spełniony po 31 grudnia 2008 r. Potwierdza to Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 lutego 2010 r. (I UK 262/09)
Z analizy treści tego przepisu także wynika, że wskazane ograniczenie czasowe nie dotyczy nauczycieli urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r. Mają oni prawo skorzystać z emerytury bez względu na wiek po spełnieniu warunków wymienionych w art. 88 KN, nawet jeżeli to spełnienie nastąpi po dniu 31 grudnia 2008 r.
Opracowano na podstawie
Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2017. poz. 1189 j.t.)
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2016. poz. 887 j.t)