Nauczycielskie świadczenia kompensacyjne

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne to świadczenie o charakterze przedemerytalnym. Prawo do jego nabycia mają tylko i wyłącznie nauczyciele. Nauczycielem w rozumieniu przepisów u.n.ś.k. są nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w:

• publicznych i niepublicznych przedszkolach;
• szkołach publicznych i niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych;
• publicznych i niepublicznych placówkach kształcenia ustawicznego i placówkach.

Należy zaznaczyć, że prawo do uzyskania takiego świadczenia przysługuje tylko takiemu nauczycielowi, który zanim zgłosił wniosek o przyznanie świadczenia kompensacyjnego, pozostawał w stosunku pracy w w/w jednostkach.

Jeśli nauczyciel po rozwiązaniu stosunku pracy a przed zgłoszeniem wniosku o przyznanie świadczenia kompensacyjnego podjął inne zatrudnienie lub działalność  - nie może uzyskać takiego świadczenia. Natomiast jeżeli po rozwiązaniu stosunku pracy a przed zgłoszeniem wniosku o przyznanie świadczenia kompensacyjnego nie podjął żadnego innego zatrudnienia lub działalności - może uzyskać to świadczenie.

Zobacz też: Podatki

Warunki uzyskania

Uzyskanie świadczenia kompensacyjnego jest uzależnione od łącznego spełnienia przez nauczyciela następujących warunków:

• osiągnięcie określonego wieku;
• okres składkowy i nieskładkowy w rozumieniu ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (dalej – ustawa emerytalna), wynoszący co najmniej 30 lat, w tym co najmniej 20 lat wykonywania pracy w wymienionych wyżej placówkach w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć;
• rozwiązanie na swój wniosek stosunku pracy (chyba, że stosunek pracy z nauczycielem został rozwiązany na podstawie art. 20 Karty Nauczyciela lub wygasł z mocy prawa na skutek upływu sześciomiesięcznego okresu przebywania w stanie nieczynnym bądź na skutek odmowy podjęcia pracy w razie zaistnienia takiej możliwości).

Okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa powyżej musi być osiągnięty najpóźniej na dzień rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy zawartego z tą placówką.

Osiągnięcie określonego wieku

Jak już zostało wspomniane, osiągnięcie określonego wieku jest jednym z warunków koniecznych by otrzymać świadczenie kompensacyjne. Przedstawia to poniższa tabela.

Prawo do uzyskania świadczenia

Prawo do uzyskania świadczenia kompensacyjnego powstaje z dniem spełnienia ostatniego z warunków wymaganych do nabycia tego prawa. Jeżeli nauczyciel spełnia wszystkie wymagane warunki, ale pozostaje jeszcze w stosunku pracy, prawo do świadczenia kompensacyjnego może nabyć od następnego dnia po ustaniu tego zatrudnienia.

Prawo do świadczenia ustaje z dniem:

• poprzedzającym dzień nabycia prawa do emerytury, która jest ustalona decyzją organu rentowego lub innego organu emerytalno-rentowego, określonego w odrębnych przepisach;
• poprzedzającym dzień osiągnięcia przez uprawnionego wieku emerytalnego jeżeli uprawniony nie ma prawa do emerytury ustalonego decyzją organu rentowego lub innego organu emerytalno-rentowego, określonego w odrębnych przepisach;
• śmierci uprawnionego.

Jak już zostało wspomniane, postępowanie w sprawie świadczenia wszczynane jest na wniosek nauczyciela. Decyzję w sprawie świadczenia wydaje i świadczenie to wypłaca organ rentowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania nauczyciela lub organ rentowy właściwy ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania nauczyciela w Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zamieszkuje on poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Od decyzji w sprawie świadczenia przysługuje odwołanie do sądu.

Opracowano na podstawie:

Ustawa z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz.U. 2009 nr 97 poz. 800 z późn. zm.)

Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2017. poz. 1189 j.t.)