Jak zakwalifikować wpłatę z tytułu odszkodowania za zniszczony sprzęt
Na rachunek bankowy samorządowej jednostki budżetowej dokonano wpłaty z tytułu odszkodowania za zniszczony sprzęt. Czy środki te jednostka może zakwalifikować jako wznowienie wydatków, czy też powinna je zakwalifikować jako dochody podlegające przekazaniu na rachunek budżetu JST?
Polecamy produkt: Ustawa o finansach publicznych z komentarzem do zmian (PDF)
Podstawową formą funkcjonowania sektora finansów publicznych jest jednostka budżetowa. Jednostka budżetowa to jednostka organizacyjna sektora finansów publicznych, która pokrywa swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadza na rachunek odpowiednio – budżetu państwa lub budżetu samorządu terytorialnego (art. 11 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, dalej: u.o.f.p.). Oznacza to, że z wyjątkiem dochodów gromadzonych na wydzielonych rachunkach, o których mowa w art. 11a i art. 223, nie może ona swobodnie dysponować uzyskiwanymi dochodami stanowiącymi środki publiczne w rozumieniu art. 5 ust. 1 u.o.f.p. Podstawą jej gospodarki finansowej jest plan dochodów i wydatków, zwany planem finansowym jednostki budżetowej (art. 11 ust. 3 u.o.f.p.). Ujęte w planach finansowych jednostek budżetowych:
● dochody – stanowią prognozy ich wielkości,
● wydatki, z wyłączeniem wydatków finansowanych z dochodów własnych jednostek budżetowych – stanowią nieprzekraczalny limit.
Wydatki mogą być ponoszone na cele i w wysokości ustalonej w planie finansowym jednostki, przy czym wydatki te powinny być dokonywane w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów, w sposób umożliwiający terminową realizację zadań oraz w wysokościach i terminach wynikających z zaciągniętych zobowiązań.
Powyższe zasady są wynikiem ogólnych zasad funkcjonowania sektora finansów publicznych. Wynika z nich, że jednostka budżetowa jest ściśle powiązana odpowiednio z budżetem państwa lub budżetem samorządu terytorialnego zarówno całością uzyskiwanych przez nią dochodów, jak i całością swoich wydatków określonych planami finansowymi, będącymi częścią poszczególnych budżetów.
Należy podkreślić, że państwowe i samorządowe jednostki budżetowe, gromadząc środki publiczne stanowiące dochody oraz dysponując środkami publicznymi przeznaczanymi na wydatki, są zobowiązane przy ich gromadzeniu, jak i wydatkowaniu, do stosowania zasad określonych w ustawie o finansach publicznych i przepisów wykonawczych wydanych na jej podstawie, w tym rozporządzenia ministra finansów z 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, wydanego w wykonaniu delegacji zawartej w art. 17 ust. 1 ustawy o finansach publicznych.
Uwzględniając powołane wyżej przepisy wykonawcze, należy zwrócić uwagę na postanowienia par. 19 ust. 1 i 2, które precyzują, że uzyskane przez państwowe jednostki budżetowe zwroty wydatków dokonanych w tym samym roku budżetowym są przyjmowane na rachunki bieżące wydatków i zmniejszają wykonanie wydatków w tym samym roku budżetowym, natomiast uzyskane zwroty wydatków dokonanych w poprzednich latach budżetowych są przyjmowane na rachunki bieżące dochodów i podlegają odprowadzeniu na dochody budżetu państwa.
Natomiast w odniesieniu do samorządowych jednostek budżetowych brak jest takich uregulowań w przepisach prawa. Jednostki te ewentualną sprawę wznowienia wydatków powinny uregulować w polityce rachunkowości obowiązującej w jednostce.
Uwzględniając powołane wyżej przepisy, w mojej ocenie odszkodowanie nie może wpłynąć jako wznowienie wydatków, gdyż wynika ono z odrębnego stosunku prawnego, prawdopodobnie z polisy ubezpieczeniowej, a nie stanowi zwrotu kosztów naprawy zniszczonego sprzętu przez osobę/jednostkę, która bezpośrednio przyczyniła się do jego zniszczenia. Dlatego też środki otrzymane jako odszkodowanie za uszkodzone mienie powinny być zaklasyfikowane jako dochody budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, lub też jako dochody gromadzone na wydzielonym rachunku dochodów, o którym mowa w art. 11 lub art. 223 ustawy o finansach publicznych. ©?
Elżbieta Gaździk
główna księgowa samorządowej jednostki budżetowej
Podstawa prawna
Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.).
Rozporządzenie ministra finansów z 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (Dz.U. nr 241, poz. 1616 ze zm.).