Ustawa o rachunkowości wśród podmiotów zobowiązanych do stosowania jej przepisów wymienia: gminy, powiaty, województwa i ich związki, a także państwowe, gminne, powiatowe i wojewódzkie jednostki budżetowe oraz gminne, powiatowe i wojewódzkie zakłady budżetowe (art. 2 ust. 1 pkt 4 lit. a–b). Z kolei ustawa o finansach publicznych określa (art. 40 ust. 1), że jednostki sektora finansów publicznych prowadzą rachunkowość zgodnie z przepisami o rachunkowości, z uwzględnieniem zasad określonych w przywołanej ustawie. Ustawa o finansach publicznych zawiera delegację dla Ministra Finansów do określenia w drodze rozporządzenia szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz
Szczególne zasady rachunkowości dla jednostek objętych rozporządzeniem dotyczą m.in.:
● ewidencji wykonania budżetu,
● ewidencji aktywów trwałych stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego,
● wyceny poszczególnych składników aktywów i pasywów,
● sporządzania sprawozdań finansowych oraz odbiorców tych sprawozdań.
W odniesieniu do jednostek samorządu terytorialnego szczególne zasady rachunkowości, określone rozporządzeniem w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont z 5 lipca 2010 r., dotyczą zasad ustalania nadwyżki lub deficytu za dany rok, dokonywania odpisów dotyczących rozchodów budżetu oraz wyceny aktywów i pasywów wyrażonych w walutach obcych. Ani ze szczególnych zasad rachunkowości, ani z opisów kont syntetycznych budżetu zamieszczonych w załączniku nr 2 do ww. rozporządzenia nie wynikają żadne wskazówki, że ewidencja operacji związanych z rozliczeniem VAT przez jednostkę samorządu terytorialnego powinna być prowadzona w ewidencji budżetu, ale należy przyjąć, że rozliczenia gmin, powiatów i województw z urzędami skarbowymi powinny być ujmowane w księgach rachunkowych budżetów tych jednostek. Za takim rozwiązaniem przemawiają następujące regulacje przyjęte w nowej ustawie o zasadach rozliczeń VAT przez jednostki samorządu terytorialnego:
● w wykazie jednostek organizacyjnych wraz z którymi gmina, powiat lub województwo rozlicza VAT – obok jednostek i zakładów budżetowych utworzonych przez jednostki samorządu terytorialnego – są wymienione urzędy gmin, starostwa powiatowe i urzędy marszałkowskie (art. 2 pkt 1),
● jednostka samorządu terytorialnego jest obowiązana do podjęcia rozliczania podatku wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi najpóźniej od 1 stycznia 2017 r. (art. 3).
Polecamy: Poradnik Rachunkowości Budżetowej