Udzielenie zamówienia z wolnej ręki ze względu na pilną potrzebę
Co do zasady procedura udzielania zamówienia z wolnej ręki winna być wykorzystywana w szczególnych przypadkach oraz przy bardzo specyficznych zamówieniach. Jedną z podstaw udzielenia takiego zamówienia jest zaistnienie wyjątkowej sytuacji niewynikającej z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie mógł on przewidzieć i wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia, a nie można zachować terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia. Czyli aby móc udzielić zamówienia z wolnej ręki, w tym przypadku, muszą zaistnieć łącznie dwie przesłanki, tj. musi zaistnieć wyjątkowa sytuacja oraz wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia. Uzasadnienie zaistnienia tej drugiej przesłanki jest znacznie łatwiejsze. Zawsze zamawiający może stwierdzić, iż zamówienie koniecznie trzeba wykonać. Większe problemy jednak w praktyce nastręcza ustalenie, czy zaistniała ta pierwsza przesłanka. Czyli czy zaistniała wyjątkowa sytuacja. Sam zwrot: „wyjątkowa sytuacja” nie ułatwia ustalenia kręgu przypadków, których on dotyczy. Zwrot ten ma charakter zwrotu niedookreślonego oraz bardzo ocennego. Dla każdego wyjątkowa sytuacja może znaczyć co innego. Co też zawsze może się łączyć z ryzykiem, iż dana sytuacja została przez zamawiającego oceniona błędnie. W konsekwencji czego nie powinien zastosować procedury udzielenia zamówienia z wolnej ręki, gdyż mylnie przyjął, iż dana sytuacja miała charakter wyjątkowy.
Zobacz również: Zamówienie na usługi niepriorytetowe
Krajowa Izba Odwoławcza przy Prezesie Urzędu Zamówień Publicznych w wyroku z dnia 22 kwietnia 2015 r., sygn. akt: KIO 691/15 (LEX nr 1757409) stwierdziła, iż: „skorzystanie z trybu w oparciu o art. 67 ust. 1 pkt 3 p.z.p. możliwe jest tylko w sytuacjach wyjątkowych, wymagających od zamawiającego szczególnie szybkiej reakcji. Natychmiastowość wykonania musi, w myśl omawianego przepisu, być konsekwencją okoliczności, których wcześniej nie dało się przewidzieć, a potrzeba natychmiastowego zrealizowania zamówienia powinna być podyktowana koniecznością uniknięcia negatywnych konsekwencji zaniechania niezwłocznego podjęcia działań. Ponadto wystąpienie okoliczności powodujących konieczność natychmiastowego wykonania zamówienia musi wynikać z przyczyn niezależnych od zamawiającego, okoliczności których nie można było przewidzieć wcześniej, a w zaistniałej sytuacji nie da się zachować terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia.”
Powyższe orzeczenie ułatwia trochę ustalenie przypadków, których dotyczy zwrot: „wyjątkowa sytuacja”. Z wyjątkową sytuacją mamy do czynienia wtedy, gdy danej sytuacji nie dało się obiektywnie przewidzieć i wymagana jest szczególnie szybka reakcja zamawiającego. Czyli może to być np. wystąpienie klęski żywiołowej, zawalenie się budynku itd.
Polecamy serwis: Tryby udzielenia zamówienia