Jednostki sektora finansów publicznych prowadzą rachunkowość zgodnie z ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości z uwzględnieniem zasad nadanych ustawą z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
Szczególne zasady rachunkowości w sektorze finansów publicznych, dotyczące m.in. planu kont zostały ujęte w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
Następnie poprzez Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 stycznia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planu kont dla budżetu państwa, budżetu jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej zmieniono m.in. załącznik Nr 3 do rozporządzenia. Nowelą objęto tu m.in. opis kont 720, 750.
Podstawowa zmiana, która wywiera znaczące reperkusje dla ewidencji zdarzeń gospodarczych została wyartykułowana w opisie do kont 720 oraz 750.
Zobacz również: BILANS 2013 Różnice kursowe w sprawozdaniu finansowym
Konto 720 służy do ewidencji przychodów z tytułu dochodów budżetowych, ale związanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki.
Ustawodawca wymienia przykładowe dochody budżetowe, które powinny być ujęte zapisami tego konta tj. podatki, opłaty, składki, inne dochody budżetu państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek należne na podstawie odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych. Jest to katalog otwarty, niemniej jednak wydaje się, że w stosunku do poprzednio obowiązujących przepisów ograniczeniem jest instytucja bezpośredniego powiązania z podstawową działalnością jednostki.
Tym samym Ministerstwo Finansów wycofało się z regulacji nakazujących (w oparciu o obowiązujące do noweli zapisy rozporządzenia) ewidencje wszelkich przychodów jednostki budżetowej z tytułu dochodów budżetowych na koncie 720. Negatywne implikacje dotychczasowych zapisów, to nie tylko zaburzenie porządku prawnego nakreślonego ustawą o rachunkowości (przy uwzględnieniu faktu, że specyfika jednostki budżetowej, w ujęciu prawnym i ekonomicznym nie mogła być uznana za wystarczające usprawiedliwienie kolizji przepisów), ale i utrwalenie tej błędnej praktyki w klasyfikacji przychodów. Z tego powodu rozwiązanie Ministerstwa Finansów należy ocenić pozytywnie.
Niestety nieprawidłowości w rozważanej materii - kwalifikacji zdarzeń gospodarczych na konta 720,750 występują systematycznie (bo drugi rok), a skala ich niejednokrotnie jest relatywnie wysoka.
Ponadto, błędy w ewidencji księgowej przekładają się na nieprawidłowo sporządzone sprawozdania finansowe, w szczególności - rachunek zysków i strat.
Równolegle do zmiany opisu konta 720 ustawodawca zmienił poprzez nowelę do rozporządzenia zasady kwalifikacji na konto 750.
Zgodnie z aktualnym brzmieniem regulacji konto 750 służy do ewidencji przychodów finansowych. W stosunku do poprzednio obowiązujących przepisów zrezygnowano z zapisu, że na tym koncie ujmuje się tylko takie przychody finansowe, które nie stanowią dochodów budżetowych.
Przychody finansowe to te korzyści, które jednostka uzyskuje z tytułu posiadania, rozporządzania, pożyczania, sprzedaży aktywów finansowych.
Katalog przychodów finansowych zgodnie z ustawą o rachunkowości tworzą m.in. odsetki, dywidendy, dodatnie różnice kursowe.
Należy pamiętać o tym, iż odsetki od środków na rachunku bankowym jednostki budżetowej są dochodami budżetowymi. Ewidencjonuje się je poprzez zapisy na koncie 750 jako przychody finansowe. W momencie wpływu na rachunek bieżący jednostki, jako dochody budżetowe, zostaną one odprowadzone na rachunek budżetu.
Odsetki od środków na rachunku bankowym nie są związane bezpośrednio z działalnością podstawową jednostki. Ta wynika bowiem z podstaw prawnych funkcjonowania danej instytucji. Jednostki, które nie osiągają innych przychodów poza odsetkami nie powinny uznawać, iż stanowią one przychód z działalności podstawowej. Jednostki te z tytułu podstawowej działalności nie osiągają przychodów, co ma swoje implikacje we właściwym zewidencjonowaniu odsetek od środków na rachunku bankowym poprzez ujecie na koncie 750, terminowym odprowadzeniu dochodów budżetowych oraz prawidłowe wyrażenie ich w rachunku zysków i strat.
Zakwalifikowanie odsetek ze środków na rachunkach bankowych jednostki budżetowej na koncie 720 jest nieprawidłowością rachunkowości jednostki i narusza nadrzędne zasady ewidencji zdarzeń gospodarczych.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. 2013, poz. 330 z późn. zm.);
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 885 z późn. zm.);
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 stycznia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2012 r., poz. 121).
Polecamy serwis: Sprawozdawczość finansowa