Różnice kursowe w sprawozdaniu finansowym

Różnice kursowe jako skutek wyceny aktywów i pasywów wyrażonych w walutach obcych

Różnice kursowe w księgach rachunkowych są ustalane przy uwzględnieniu kryterium czasu w dwóch momentach:

- w ciągu roku obrotowego;

- na moment bilansowy.

Powstające na bieżąco (w ciągu roku obrotowego) jak i ustalane na dzień bilansowy różnice rozlicza się (art. 30 ust 4 ustawy o rachunkowości) wynikowo do kosztów finansowych bądź przychodów finansowych.

Istnieje katalog aktywów i pasywów odnośnie, których różnice kursowe podlegają rozliczeniu wynikowo.

Różnice kursowe wpływają na przychody lub koszty finansowe odnośnie:

• środków pieniężnych, należności, zobowiązań, w tym z tytułu pożyczek, kredytów (z wyłączeniem obowiązkowo związanych z finansowaniem środków trwałych w budowie, środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, inwestycji w nieruchomości) do momentu oddania do używania oraz  - o ile takie rozwiązanie przyjęła jednostka - towarów i produktów w okresie przygotowania ich do sprzedaży bądź długotrwałego wytwarzania;
• krótkoterminowych aktywów finansowych, które są wyceniane w cenach rynkowych;
• długoterminowych aktywów finansowych wycenianych w cenach rynkowych.

Różnice kursowe stanowią koszty finansowe w przypadku:

•             krótkoterminowych aktywów finansowych, które są wyceniane po cenie nabycia/zakupu - nie wyższej od ceny rynkowej, a ustalona na dzień bilansowy cena rynkowa jest niższa od ceny nabycia/zakupu;
•             długoterminowych aktywów finansowych wycenianych w cenach rynkowych;
•             długoterminowych aktywów finansowych wycenianych po cenie nabycia.

Zobacz również: BILANS 2013 Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości w sprawozdaniu finansowym

Od generalnej zasady wynikowego rozliczania różnic kursowych ustawodawca wprowadził odstępstwo co do bilansowego rozliczania różnic kursowych zarówno w ujęciu bieżącym, jak i okresowym. Podstawową reperkusją takiego stanu rzeczy jest zmiana (zmniejszenie albo zwiększenie) wartości aktywów, co do których różnice kursowe się odnoszą. Ponadto warto zauważyć, iż przepisami prawa dokonano segmentacji aktywów w odniesieniu do bilansowego rozliczania różnic kursowych na te od których różnice kursowe obligatoryjnie podlegają zabiegowi rozliczania oraz na aktywa, przy których różnice kursowe rozlicza się fakultatywnie wedle uznania jednostki.

W przypadku wyceny długoterminowych aktywów finansowych (akcje, inne papiery wartościowe) zdenominowanych w walutach obcych wycenianych na dzień bilansowy w cenach rynkowych z odniesieniem różnic w stosunku do ceny nabycia na kapitał z aktualizacji wyceny, rozliczanie bilansowe różnic kursowych jest obligatoryjne. Jeżeli jednak na skutek powstania ujemnych różnic kursowych kapitał z aktualizacji wyceny wykazałby w części dotyczącej danej inwestycji saldo debet, to wymaga ono odpisania w koszty finansowe (ujęcie wynikowe).