REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zatrudnienie samorządowców po wyborach

Jarosław Żarowski

REKLAMA

Część osób sprawujących władzę wykonawczą w samorządach realizuje swe funkcje w ramach stosunku pracy. W związku z tym po wyborach zatrudnienie niektórych samorządowców ustaje, a innych się rozpoczyna. Drugą grupą pracowników samorządowych, w przypadku których wybory bezpośrednio wpływają na zatrudnienie, są doradcy i asystenci.

Nawiązanie stosunku pracy następuje na podstawie wyboru, jeżeli z wyboru wynika obowiązek wykonywania pracy w charakterze pracownika (art. 73 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy; dalej: k.p.). Organem wykonawczym:

REKLAMA

● gminy – jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta (dalej: wójt),

● powiatu – jest zarząd powiatu,

● województwa – jest zarząd województwa.

Na podstawie wyboru są zatrudniani w:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

● urzędzie gminy: wójt,

● starostwie powiatowym: starosta, wicestarosta i pozostali członkowie zarządu powiatu – jeżeli statut powiatu tak stanowi,

REKLAMA

● urzędzie marszałkowskim: marszałek województwa, wicemarszałek i pozostali członkowie zarządu województwa – jeżeli statut województwa tak stanowi (art. 4 ust. 1 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych; dalej: ustawa o pracownikach samorządowych).

Wójtowie muszą wykonywać swe funkcje w ramach stosunku pracy z wyboru. W przypadku członków zarządów powiatów i województw przyjmuje się, że mają oni pełnić funkcje w ramach stosunku pracy z wyboru, jeżeli o tym stanowi statut powiatu lub województwa. Jeśli takich zapisów w statucie nie ma, członkowie zarządów powiatów i województw wykonują zadania bez nawiązywania stosunku pracy (honorowo).

Kiedy początek i koniec zatrudnienia

Stosunek pracy z wyboru rozwiązuje się z wygaśnięciem mandatu (art. 73 § 2 k.p.).

Kadencja wójta:

● ma początek w dniu rozpoczęcia kadencji rady gminy (w przypadku wyboru wójta przez radę gminy – w dniu wyboru),

● upływa z dniem upływu kadencji rady gminy (art. 26 ust. 2 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym; dalej: ustawa o samorządzie gminnym).

Po upływie kadencji wójta pełni on swą funkcję do czasu objęcia obowiązków przez nowo wybranego wójta. Objęcie obowiązków przez wójta następuje z chwilą złożenia wobec rady gminy ślubowania (art. 29 i 29a ustawy o samorządzie gminnym).

Należy więc uznać, że mandat wójta wygasa i, co za tym idzie, dochodzi do rozwiązania jego stosunku pracy w dniu złożenia ślubowania przez nowego wójta. Tego dnia następuje też nawiązanie stosunku pracy nowego wójta.

W przypadku członków zarządów powiatów oraz województw przepisy nie określają, kiedy zaczyna się i kończy ich kadencja. Nie muszą oni składać ślubowania, aby objąć obowiązki.

Zarząd powiatu oraz zarząd województwa działa do dnia wyboru nowego zarządu (art. 28 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym i art. 42 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa). Nie dotyczy to sytuacji, gdy zadania i kompetencje zarządu przejmuje komisarz rządowy. W efekcie mandaty członków dotychczasowego zarządu wygasają i następuje rozwiązanie ich stosunków pracy w dniu wyboru nowego zarządu powiatu lub województwa (poza przypadkami, gdy jego funkcje przejmuje komisarz). Jednocześnie dochodzi do objęcia mandatów przez członków nowego zarządu i nawiązania ich stosunków pracy (jeżeli statut powiatu bądź województwa przewiduje wykonywanie tych funkcji w ramach stosunku pracy).

Nawiązanie i rozwiązanie stosunku pracy z wyboru następuje z mocy prawa. Źródłem tego stosunku jest akt wyboru (głosowania). Nie trzeba zawierać z takimi osobami umów dla nawiązania stosunku pracy czy dokonywać wypowiedzenia ich stosunku pracy.

Czytaj także: Doradca i asystent w gminie - status prawny>>

Uprawnienia odchodzących

Wójtom, członkom zarządów powiatów i województw, których stosunek pracy został rozwiązany w związku z upływem kadencji, przysługuje odprawa w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia. Wynagrodzenie oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Odprawa ta nie przysługuje osobom, które będą ponownie, w najbliższej kadencji, zatrudniane na podstawie stosunku pracy z wyboru w tym samym urzędzie (art. 40 ustawy o pracownikach samorządowych).

W razie niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny (art. 171 § 1 k.p.).

Ekwiwalent należy ustalać, uwzględniając wynagrodzenia i inne świadczenia ze stosunku pracy, z wyłączeniem składników wymienionych w § 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru może dotyczyć nieuwzględnienie:

● nagród jubileuszowych,

● wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego i innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,

● ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy,

● wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,

● dodatkowego wynagrodzenia rocznego (trzynastki),

● odpraw pieniężnych.

Przy ustalaniu ekwiwalentu składniki wynagrodzenia:

● określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości – uwzględnia się w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do ekwiwalentu,

● zmienne, przysługujące za okresy nie dłuższe niż miesiąc – uwzględnia się w średniej wysokości z trzech miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu,

● przysługujące za okresy dłuższe niż miesiąc – uwzględnia się w średniej wysokości z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu.

Ekwiwalent należy obliczać, dzieląc wynagrodzenie ustalone na wymienionych zasadach przez tzw. współczynnik ekwiwalentowy. Współczynnik oblicza się, dzieląc liczbę dni roboczych w roku, w którym pracownik nabył prawo do ekwiwalentu, przez 12. W 2010 roku współczynnik ekwiwalentowy wynosi 21,08. Następnie należy wyliczoną kwotę podzielić przez liczbę odpowiadającą dobowej normie czasu pracy pracownika i pomnożyć przez liczbę godzin niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego.

Roszczenia ze stosunku pracy przedawniają się z upływem trzech lat od dnia, w którym stały się wymagalne (art. 291 § 1 k.p.).

Początek zatrudnienia nowych samorządowców

Aby doszło do nawiązania stosunku pracy na podstawie wyboru, nie trzeba zawierać umowy, jednak zatrudnienie pracownika na tej podstawie wiąże się z różnymi czynnościami, jak przy nawiązywaniu stosunku pracy na podstawie umowy o pracę. Nowy pracownik powinien:

● mieć ustalone wynagrodzenie,

● odbyć szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,

● przejść badania lekarskie,

● zapoznać się z regulaminem pracy i zakresem informacji objętych tajemnicą określoną w ustawach dla danego rodzaju pracy,

● zostać poinformowany na piśmie o warunkach zatrudnienia (w zakresie określonym w art. 29 § 3 k.p.),

● mieć założone akta osobowe, kartę ewidencji czasu pracy, kartę (listę) wypłacanego wynagrodzenia.

Czynności z zakresu prawa pracy, związane z nawiązywaniem i rozwiązywaniem stosunku pracy, wykonuje wobec:

● wójta – przewodniczący rady gminy, z tym że wynagrodzenie ustala rada gminy,

● starosty – przewodniczący rady powiatu, z tym że wynagrodzenie ustala rada powiatu,

● marszałka województwa – przewodniczący sejmiku województwa, z tym że wynagrodzenie ustala sejmik.

Wobec pozostałych członków zarządu powiatu i województwa wszelkie czynności z zakresu prawa pracy wykonuje odpowiednio starosta lub marszałek województwa (art. 8–10 ustawy o pracownikach samorządowych).

Doradcy i asystenci

Doradcy i asystenci są zatrudniani na podstawie umowy o pracę na czas określony. Mogą ich zatrudniać wójtowie, starostowie i marszałkowie województw. Zatrudnienie doradców i asystentów następuje na czas pełnienia funkcji przez wójta, starostę lub marszałka (art. 17 ustawy o pracownikach samorządowych).

Doradcom i asystentom nie przysługują odprawy w związku z zakończeniem zatrudnienia. Natomiast, jak innym pracownikom, należy się ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Wójt, starosta lub marszałek może zatrudnić doradcę lub asystenta w każdej chwili. Liczba doradców i asystentów nie może jednak przekroczyć:

● 3 – w gminach do 20 tys. mieszkańców,

● 5 – w gminach do 100 tys. mieszkańców i powiatach,

● 7 – w pozostałych gminach i województwach.

Czytaj także: Racjonalizacja zatrudnienia w administracji - uchwalona>>

Z orzecznictwa

Akt wyboru na funkcję w administracji publicznej jest aktem administracyjnym, który wywołuje podwójny skutek (jeśli wynika zeń obowiązek wykonywania przez elekta pracy w charakterze pracownika) – nadaje osobie wybranej status:

1) organu administracji,

2) pracownika.

Wyrok WSA w Lublinie z 11 maja 2010 r., sygn. akt III SA/Lu 106/10

PRZYKŁAD

Wójt po przegranych wyborach poszedł na zwolnienie lekarskie. Przebywał na nim w czasie, gdy ślubowanie złożył nowy wójt. Czy stosunek pracy wójta ulega rozwiązaniu w dniu złożenia ślubowania przez nowego wójta, czy dopiero po zakończeniu zwolnienia lekarskiego?

Stosunek pracy ulega rozwiązaniu w dniu złożenia ślubowania przez nowego wójta. Do pracowników zatrudnionych na podstawie wyboru nie mają zastosowania przepisy k.p., chroniące stosunek pracy zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, m.in. ograniczające możliwość jego rozwiązania w czasie zwolnienia lekarskiego.

PRZYKŁAD

Burmistrz po przegranych wyborach został zastępcą nowego burmistrza. Czy będzie należała mu się odprawa w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia?

Tak, gdyż zastępca burmistrza jest zatrudniany na podstawie powołania, a nie wyboru.

PRZYKŁAD

Odchodzący w 2010 roku wicestarosta otrzymywał miesięcznie 5000 zł wynagrodzenia zasadniczego, 1000 zł dodatku za wieloletnią pracę i 2000 zł dodatku funkcyjnego. W br. dostał też trzynastkę, nagrodę jubileuszową i odprawę. Ma 30 dni zaległego urlopu. W jakiej wysokości przysługuje mu ekwiwalent?

Należy uwzględnić tylko wynagrodzenie zasadnicze, dodatek za wieloletnią pracę i dodatek funkcyjny. Są to składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości. Ekwiwalent liczymy następująco:

● 8000 zł (5000 zł + 1000 zł + 2000 zł) : 21,08 (współczynnik ekwiwalentowy) = 379,51 zł,

● 379,51 zł : 8 (dobowa norma czasu pracy) = 47,44 zł,

● 47,44 zł × 240 (liczba godzin zaległego urlopu, 8 godz. × 30 dni) = 11 385,60 zł.

Z orzecznictwa

W dniu rozwiązania stosunku pracy rozpoczyna się bieg terminu przedawnienia roszczenia o ekwiwalent pieniężny za niewykorzystane w naturze, a nieprzedawnione urlopy wypoczynkowe.

Urlop wypoczynkowy za dany rok kalendarzowy powinien być pracownikowi udzielony najpóźniej do końca I kwartału następnego roku kalendarzowego (art. 168 k.p.). W pierwszym dniu drugiego kwartału (1 kwietnia) powstaje roszczenie pracownika o udzielenie urlopu za rok poprzedni. Od tej też daty rozpoczyna bieg trzyletni okres przedawnienia roszczenia o urlop.

Wyrok SN z 21 marca 2001 r., sygn. akt I PKN 336/00

Podstawy prawne

•  Ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. nr 223, poz. 1458; zm. Dz.U. z 2009 r. nr 157, poz. 1241)

•  Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (j.t. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1592; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. nr 106, poz. 675)

•  Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (j.t. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1590; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. nr 106, poz. 675)

•  Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. nr 106, poz. 675)

•  Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. nr 182, poz. 1228)

•  Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. nr 2, poz. 14; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 174, poz. 1353)

•  Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (Dz.U. nr 62, poz. 286; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 115, poz. 971)

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość budżetowa
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kiedy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia? Czy pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia?

Kiedy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia? W jakich przypadkach pracodawca będzie mógł rozwiązać umowę o pracę z winy pracownika, a w jakich bez winy pracownika? Czy pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia?

Społeczne Agencje Najmu z 100 proc. dofinansowaniem z UE. Wnioski do 17 marca 2025 r.

Społeczne Agencje Najmu z 100 proc. dofinansowaniem z UE. Ruszyła II edycja konkursu dla gmin. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej przeznaczy blisko 100 mln zł z Unii Europejskiej na Społeczne Agencje Najmu Wnioski do 17 marca 2025 r. Kto może wystąpić o dofinansowanie? Ile wynosi dofinansowanie?

Wyniki VI tury naboru programu Aktywny Maluch. Prawie 10 tys. miejsc opieki objętych dofinansowaniem

Wyniki VI tury naboru programu Aktywny Maluch. Prawie 10 tys. miejsc opieki objętych dofinansowaniem. Resort rodziny 31 stycznia opublikował wyniki VI tury naboru ciągłego w ramach programu Aktywny Maluch 2022-2029. Zgodnie z danymi resortu rodziny, poziom użłobkowienia w Polsce wynosi już 40,11 proc. Pod koniec 2023 r. wynosił 36 proc.

Czy pracodawca ma obowiązek udzielić zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej?

Czy pracodawca ma obowiązek udzielić zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej? Czym jest siła wyższa? Kiedy pracownik powinien poinformować pracodawcę o taki zwolnieniu? Czy dni przeznaczone na zwolnienie z powodu działania siły wyższej przechodzą na kolejny rok?

REKLAMA

Sporządzanie sprawozdań przez JST. Są nowe wzory. Kiedy sprawozdanie na starych zasadach?

Sporządzanie sprawozdań przez JST. Są nowe wzory. 31 stycznia 2025 r. w Dzienniku Ustaw ukazało się rozporządzenie Ministra Finansów, które wprowadza m.in. nowe wzory sporządzania sprawozdań przez JST. Kiedy sprawozdanie na starych zasadach?

Amortyzacja środków trwałych

Czym są środki trwałe? Czym jest amortyzacja? Co jest wartością początkową środka trwałego? Co należy uwzględnić przy amortyzacji środka trwałego? Jakie wyróżniamy metody amortyzacji środków trwałych?

Zasady refundacji okularów lub szkieł kontaktowych: dokumentacja

Pracodawcy mają obowiązek zapewnić pracownikom okulary bądź szkła kontaktowe korygujące wzrok swoim pracownikom. Co należy uwzględnić w dokumentacji dotyczącej refundacji za poniesione koszty związane z zakupem okularów lub szkieł kontaktowych korygujących wzrok?

Monitorowanie poczty elektronicznej pracownika. Kiedy pracodawca może skontrolować pocztę pracownika?

Monitorowanie poczty elektronicznej pracownika. Kiedy pracodawca może skontrolować pocztę pracownika? Czy ma znaczenie miejsce w którym pracownik wykonuje prace, czy jest w biurze, pracuje hybrydowo, czy zdalnie?

REKLAMA

Umowa o pracę na okres próbny i umowa o pracę na czas określony 2025 r. Na jaki czas mogą zostać zawarte?

Umowa o pracę na okres próbny i umowa o pracę na czas określony 2025 r. Na jaki czas mogą zostać zawarte? Jakie są ograniczenia? Kiedy umowa o pracę na czas określony przekształca się w umowę o pracę na czas nieokreślony?

Limit 10 000 zł. Rejestr antykorupcyjny w gminach tylko dla poważniejszych nadużyć? [propozycja MF]

Rząd podtrzymuje plany wprowadzenia od 1 stycznia 2026 r. rejestru umów zawieranych w samorządach. Ma to dać efekt przejrzystości spraw finansowych w gminach. Istotną zmianą jest rozważane przez MG limitu 10 000 zł - tylko umowy powyżej tej wartości byłyby ujawniane w rejestrze.

REKLAMA