Finanse publiczne

Wdrożenie centralnego rejestru umów przesunięto o 2 lata. Miał on zacząć działać od 1 stycznia 2024 r., ale obowiązek ten ma być realizowany dopiero od 1 stycznia 2026 r.

PFRON ogłasza od 1 maja 2023 r. pierwszy nabór wniosków w ramach programu „Dostępna przestrzeń publiczna”. Termin składania wniosków upływa 15 lipca 2023 roku.

Mamy aspiracje, aby mieszkańcy zarówno mniejszych miejscowości, jak i dużych miast mieli te same możliwości, aby mogli korzystać w równym stopniu z środków rządowych, samorządowych i europejskich – powiedział w piątek minister funduszy i polityki regionalnej Grzegorz Puda.

Ministerstwo finansów wyjaśniło, że jednostki samorządu terytorialnego mają obowiązek zwrócić niewykorzystane odsetki ze środków Funduszu Pomocy na rachunek właściwego wojewody. Zasada ta nie dotyczy odsetek od środków przeznaczonych na zadania oświatowe.

Pozwy o dotacje oświatowe co do zasady powinny być kierowane do sądów administracyjnych, wyjątek stanowią sprawy dotyczące okresu sprzed 1 stycznia 2017 r. odkąd na skutek nowelizacji przepisów sprecyzowano, że sądy cywilne nie są właściwe do ich rozpatrywania - wynika z postanowienia Sądu Najwyższego w odpowiedzi na skargę nadzwyczajną Rzecznika Praw Obywatelskich.

Ruszył drugi nabór na dofinansowanie w programie „Sport dla Wszystkich”. Do rozdysponowania jest 70 mln zł, o które mogą wnioskować m.in. gminne, szkolne i ludowe kluby sportowe.

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej zainaugurowało największy program krajowy realizujący cele Polityki Spójności UE – Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027. Samorządy będą mogły pozyskiwać środki m.in. na rozwój transportu, ochronę środowiska i zdrowia oraz kulturę.

Kontrola zarządcza w jednostkach sektora finansów publicznych stanowi ogół działań podejmowanych dla zapewnienia realizacji celów i zadań w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy.

Centralny rejestr umów w zakresie obowiązującym jednostki samorządu terytorialnego ostatecznie zacznie funkcjonować od 1 stycznia 2024 r. A to dlatego, że nowelą z 9 czerwca 2022 r. znacznie wydłużono termin na uruchomienie rejestru. Regulacje dotyczące tej ewidencji zostały zawarte w art. 34a i art. 34b ustawy o finansach publicznych. Wprowadziły je przepisy ustawy z 14 października 2021 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (dalej: nowelizacja).

To największy program krajowy w całej UE. Oficjalne negocjacje tego największego pod względem alokacji oraz liczby priorytetów rozwojowych programu krajowego były prowadzone od stycznia tego roku. Łączna kwota przeznaczona na inwestycje i przedsięwzięcia wynosi prawie 29,3 mld euro (z czego 24,2 mld euro z funduszy UE)

Ponad 1300 gmin skorzysta na Programie Inwestycji Strategicznych dla terenów popegeerowskich. 4 mld złotych zostaną przeznaczone na wsparcie 1871 inwestycji na tych terenach.

Nieprawidłowe dysponowanie środkami publicznymi pociąga za sobą odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Spektrum spraw, które można rozstrzygać na poziomie naruszenia dyscypliny, jest szerokie. Dotyczyć może naruszenia zasady zaciągania zobowiązań, nieterminowego regulowania zobowiązań, zaniechania inwentaryzacji, nierzetelnej sprawozdawczości czy też nieprawidłowo wykorzystanych dotacji. Jakie nieprawidłowości w dysponowaniu środkami publicznymi w samorządach występują najczęściej i jak ich unikać?

W grudniu 2022 r. ruszy drugi nabór wniosków do Programu Inwestycji Strategicznych. W kolejnej turze programu do samorządów powinno trafić ok. 20 mld zł. w 2022 r. rząd planuje kolejne dwa nabory do tego programu.

Zmiany w RIO w 2022 r. Trwają prace nad nowelizacją ustawy o regionalnych izb obrachunkowych. Projekt ustawy zawiera: zwiększenie zakresu i uprawnień kontrolnych RIO, zmianę zasad powoływania i odwoływania prezesów izb oraz członków kolegiów, doprecyzowanie nadzoru MSWiA nad izbami.

Program Senior+ w edycji na 2022 rok adresowany jest do jednostek samorządu terytorialnego szczebla gminnego, powiatowego oraz wojewódzkiego. Jakie wymagania należy spełnić?

Zakres odpowiedzialności pracownika, któremu powierzono obowiązki głównego księgowego w jednostce sektora finansów publicznych, został określony zapisami ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: uofp) oraz ustawy z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (dalej: uondfp). W artykule autor przedstawia najważniejsze obowiązki głównego księgowego, których niewypełnienie może prowadzić do poniesienia odpowiedzialności z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych, ale także odpowiedzialności karnej.

Prowadzone w Radzie Dialogu Społecznego negocjacje dotyczące projektu budżetu państwa na przyszły rok zakończyły się fiaskiem, dlatego Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, stosownie do art. 18 ust. 4 ustawy o RDS i innych instytucjach dialogu społecznego, przedstawiło opinię w sprawie projektu ustawy budżetowej na rok 2021. Jest ona jednoznacznie negatywna.

W polskim systemie oświaty zadania oświatowe stanowią co do zasady zadania własne jednostek samorządu terytorialnego. Jeśli zadanie własne realizowane jest przez daną jednostkę samorządu terytorialnego w formie samorządowej jednostki budżetowej na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (tj: Dz. U. z 2020 nr 910) kontrola wykorzystywania środków publicznych odbywa się w ramach w pełni uregulowanego systemu kontroli samorządowych finansów publicznych.

W przypadku niepublicznych placówek oświatowych otrzymujących dotację oświatową, dla części z nich (np. przedszkoli niepublicznych) jedną ze zmiennych koniecznych przy obliczaniu należnej dotacji są zaplanowane w budżecie wydatki bieżące. Co jednak, gdy zachodzi dysonans między planem budżetowym, a jego wykonaniem?

Które dzieci nasze są? Nie bez przyczyny niniejszy artykuł zaczyna się rodem z języka potocznego, a sama fraza "utarła się" już nawet jako swego rodzaju frazeologizm na określenie rozwikłania niepewności o przynależność dzieci. Związki tego zagadnienia z tematyką artykułu są dosyć jaskrawe, bowiem poniższy tekst traktuje o dotacjach oświatowych z budżetu gminy na rzecz niepublicznych przedszkoli. Jedną ze zmiennych prawidłowego ustalenia kwoty dotacji jest właśnie liczba dzieci, która jednak pojawia się w dwóch odsłonach, a mianowicie: liczbie dzieci w przedszkolach publicznych i liczbie dzieci w przedszkolach niepublicznych. Ustalenie kwoty dotacji oświatowej jest skutkiem zastosowania ustawowego algorytmu, pojawia się zatem zasadne pytanie, po której stronie równania należy ująć które dzieci?

Osoby prowadzące niepubliczne przedszkola bardzo często wykonują tego typu działalność, wykorzystując wynajmowane (wydzierżawiane) od gmin nieruchomości. Należą do nich przeważnie obiekty byłych przedszkoli publicznych. Zakończenie umowy najmu (dzierżawy), przy braku po stronie gminy woli kontynuowania umowy, skutkuje nie tylko zwrotem nieruchomości, ale niekiedy także zakończeniem działalności. W praktyce osoba, która dokonuje zwrotu obiektu gminie (szczególnie w przypadku zakończenia działalności), spotyka się z żądaniem wydania gminie nie tylko samej nieruchomości, ale także składników majątkowych zakupionych przez organ prowadzący przedszkole w zamian za otrzymane dotacje.

Federacja Przedsiębiorców Polskich szacuje, że strata dla gospodarki w związku z pandemią koronawirusa może wynieść nawet 50 mld zł. W związku z tym uważa, że należy dopuścić deficyt budżetowy i zawiesić regułę wydatkową.

Organizacje pozarządowe, w tym zarówno stowarzyszenia, jak i fundacje, mogą prowadzić działalność gospodarczą – usługową, handlową lub produkcyjną. Źródła, z których dana organizacja pozarządowa może pozyskiwać fundusze na swoją działalność, określa statut organizacji.

Działalność samorządu terytorialnego może być finansowana z wielu źródeł i przy zastosowaniu różnych metod. Coraz większe oczekiwania społeczne i wzrost realizowanych zadań wymuszają na jednostkach samorządu terytorialnego poszukiwanie nowych form finansowania ich działalności.

Pojęcie dyscypliny finansów publicznych odnosi się wyłącznie do przestrzegania prawnie wyznaczonych reguł ustalania, poboru i egzekucji należności stanowiących środki publiczne oraz gospodarowania nimi w skali mikroekonomicznej, czyli w jednostkach sektora finansów publicznych oraz poza nimi, jeśli podmioty te korzystają ze środków publicznych.

Za szkody spowodowane przez funkcjonariuszy organów gminy przy wykonywaniu zadań z zakresu administracji rządowej ustawowo zleconych gminom odpowiada Skarb Państwa na podstawie art. 417 § 1 k.c. Takie uzasadnienie sprawy przedstawił Sąd Apelacyjny w Warszawie w sprawie z powództwa A.J. przeciwko miastu W. o zapłatę, na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie. Wyrok zapadł na tle następującego stanu prawnego i faktycznego.

Standardowy wniosek o wydanie opinii jest właściwie podaniem mającym podstawę w przepisie art. 91 ust. 2 u.f.p. Wniosek ma umożliwić składowi orzekającemu RIO rzeczową i merytoryczną ocenę sytuacji finansowej i możliwości spłaty zobowiązania finansowego, którego dotyczy wniosek, czyli kredytu lub pożyczki, lub wykupu papierów wartościowych oraz innych zobowiązań.

O zakresie i terminie rozpoczęcia kontroli prezes izby lub osoba przez niego upoważniona powiadamia kierownika jednostki kontrolowanej, a w przypadku kontroli samorządowych jednostek organizacyjnych, w tym samorządowych osób prawnych oraz innych podmiotów, w zakresie wykorzystywania przez nie dotacji przyznawanych z budżetów jednostek samorządu terytorialnego - również właściwy organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego. Powiadomienia o terminie kontroli kompleksowej dokonuje się nie później niż na 7 dni przed jej rozpoczęciem.

W celu przybliżenia sposobu i wykonywania czynności nadzorczych przez kolegium RIO w dalszej części przedstawiono w przystępny sposób praktykę postępowania RIO w zakresie omówionych wcześniej czynności.

Obszar odpowiedzialności za gospodarkę finansową jednostek sektora finansów publicznych został szczegółowo uregulowany w przepisach prawa. Zgodnie z art. 54 uofp, kierownik jednostki sektora finansów publicznych jest odpowiedzialny za całość gospodarki finansowej tej jednostki. Jednocześnie dla specyficznych przypadków, takich jak likwidacja jednostki budżetowej, nie ma szczegółowych uregulowań prawnych. Praktyka działania jednostek pokazuje, że dużą rolę w pracach z tym związanych odgrywają nie tyle kierownicy jednostek, co osoby, którym powierzono obowiązki głównego księgowego.

Konieczny jest niezwłoczny wzrost wyceny - o 15% - we wszystkich rodzajach świadczeń finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Jedynie taki krok może ustabilizować sytuację finansową naszych szpitali. Z Andrzejem Płonką, starostą bielskim (woj. śląskie), prezesem zarządu Związku Powiatów Polskich, rozmawia Michał Cyrankiewicz

Publikujemy opinię prof. Stanisława Gomułki dotyczącą Wieloletniego Planu Finansowego Państwa na lata 2019-2022.

Publikujemy interpretację Ministerstwa Finansów dotyczącą odbywania praktyki w zakresie audytu wewnętrznego pod nadzorem audytora wewnętrznego.

Czy audytor wewnętrzny zatrudniony w urzędzie jst może przeprowadzić audyt wewnętrzny w samorządowej instytucji kultury? Publikujemy stanowisko Ministerstwa Finansów.

Odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych co do zasady nie podlegają jednostki organizacyjne należące do sektora finansów publicznych ani ich organy, lecz osoby fizyczne. Odpowiedzialność ponoszą osoby kierujące tymi jednostkami, będące ich pracownikami lub wchodzące w skład organów tych jednostek.

Zamawiający opracowując dokumentację postępowania obowiązany jest m.in. do określenia przedmiotu zamówienia jak również dokonania jego opisu. Powyższe jest niczym innym jak wskazaniem, w tym w szczególności potencjalnym wykonawcom, kategorii towarów lub usług jakie zamawiający chce nabyć. Przykładem przedmiotu zamówienia może być np. odbiór odpadów komunalnych od mieszkańców gminy, któremu współtowarzyszyć mogą świadczenia powiązane np. przeprowadzenie działań edukacyjnych lub konkursów dotyczących segregacji odpadów. W praktyce pojawia się pytanie czy nieuwzględnienie, pomimo istnienia po stronie zamawiającego takiego zamiaru, świadczenia dodatkowego w dokumentacji zamówienia może stanowić podstawę do unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia.

Nadpłaty to dochody nienależnie wpłacone na konto jednostki - przykładowo podwójnie zapłacona faktura czy zaokrąglona kwota wynikająca z decyzji, bo dłużnik nie pamiętał jej dokładnie albo zapłacił po terminie i „dołożył” kwotę na pokrycie odsetek. Mamy zatem bardzo różne kwoty nadpłat - od kilku groszy nawet po tysiące złotych. Pojawia się więc pytanie - co zrobić z nadpłatą?

Już 1 stycznia 2019 r. gminy muszą kupić nowe kasy fiskalne, gdyż wygasa okres przejściowy. Niewykluczone, że jednostki samorządu terytorialnego będą musiały dwukrotnie zmieniać kasy w krótkim odstępie czasu, ponieważ już w lipcu 2019 r. gminy prowadzące stołówki będą musiały wprowadzić kasy online.

Jednym z instrumentów służących weryfikacji podmiotowej wykonawców ubiegających się o uzyskanie zamówienia publicznego są warunki udziału w postępowaniu.

Do 1,6 tys. zł na osobę w rodzinie dotacje do termomodernizacji. Dotacje na termomodernizację i wymianę pieców grzewczych rodziny otrzymają z NFOŚiGW.

Ostatni rok przyniósł widoczną zmianę sposobu postrzegania problematyki niedofinansowania zadań zleconych. Kwestia wcześniej postrzegana jako swoista, nierozwiązywalna bolączka samorządów, z biegiem czasu (a także: kolejnych pozytywnych dla j.s.t. rozstrzygnięć sądowych) staje się zagadnieniem, którego uregulowanie postrzegane jest już jako realne zadanie, postawione przed ustawodawcą oraz administracją rządową i samorządową. Cieszy więc każda kolejna inicjatywa służąca konstruktywnemu pochyleniu się nad zagadnieniem.

W gminie przeprowadzana jest kontrola regionalnej izby obrachunkowej – w tym zamówień publicznych za okres 4 lat wstecz. W ostatnich 2 latach doszło w gminie do kilku błędów przy rocznych sprawozdaniach z zamówień (m.in. zaniechano sporządzenia i przekazania sprawozdania do UZP, w sprawozdaniu wpisano wartości szacunkowe zamówień zamiast kwot z umów). Czy RIO może podważyć te sprawozdania, skoro są one przesyłane do Prezesa UZP? Czy działanie takie może stanowić naruszenie dyscypliny finansów?

Czy instytucja kultury jest zobowiązana do prowadzenia planu finansowego w ujęciu zadaniowym?

Nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego wymusiła zmiany w ustawie o finansach publicznych. Co się zmieniło? Co zmiany przepisów oznaczają dla jednostek?

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w sprawie o sygn.akt I SA/Po 1626/16 orzekł, że JST mogą zastosować inną, niż przewidziana rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 27 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników, metodę obliczenia prewspółczynnika.

Czym jest kontrola zarządcza? Kto odpowiada za jej funkcjonowanie? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym artykule.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu (wyrok z dnia 6 czerwca 2016 r.) stwierdził, że żądanie udostępnienia kserokopii operatu szacunkowego, jak również umowy z rzeczoznawcą majątkowym na jego wykonanie dotyczy informacji publicznych i podlega udostępnieniu w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej [dalej: u.d.i.p.].

Naczelny Sąd Administracyjny unieważnił uchwały dotyczący opłat za zatrzymywanie się na przystankach. W związku z tym przewoźnicy domagają się nienależnie zapłaconych świadczeń. Co czeka samorządy?

Zawarcie ugody w sporach cywilnych nie jest już naruszeniem dyscypliny finansów publicznych. Warunkiem jest to, aby nastąpiło to zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 czerwca 2017 r.

Pierwszym krokiem do oszacowania przez jednostkę samorządu terytorialnego poziomu niedofinansowania zadań z zakresu administracji rządowej jest zweryfikowanie, które spośród realizowanych przez gminę / powiat / województwo czynności mają charakter zadania zleconego.

PRB: Centralny Rejestr Umów dopiero od 1 stycznia 2026 r. - przesunięcie o dwa lata

PFRON: Nowe programy wsparcia dla gmin. Budżety od 6 mln do 50 mln zł

Mieszkańcy małych gmin i dużych miast powinni mieć te same możliwości

MF: Zasady wykorzystania i zwrotu przez samorządy odsetek z Funduszu Pomocy

SN: Do jakiego sądu skierować pozew przeciwko gminie o dotację oświatową

Program „Sport dla Wszystkich” [70 mln zł]

Program FEnIKS dla samorządów [2021-2027]

Zarządzanie ryzykiem w kontroli zarządczej w 2023 r.

Rejestr umów w samorządzie od 1 stycznia 2024 r.

MFiPR: Komisja Europejska zatwierdziła program „FEnIKS” na lata 2021-27 wart 29,3 mld euro

Morawiecki: 4 mld zł dla 1300 gmin w ramach programu dla terenów popegeerowskich

Nieprawidłowości w dysponowaniu środkami publicznymi w samorządzie

W grudniu 2022 r. drugi nabór do Programu Inwestycji Strategicznych

Czy będzie reforma RIO w 2022 r.?

Senior+ w edycji na 2022 rok

Zakres odpowiedzialności głównego księgowego w Państwowej Straży Pożarnej

Budżet 2021 - negatywna opinia OPZZ

Kontrola prawidłowości pobrania i wykorzystania dotacji oświatowych – czyli kto powinien być uprawniony do jej przeprowadzenia?

Wyliczanie dotacji oświatowej w sytuacji niezgodności pomiędzy zapisem planu budżetowego a jego wykonaniem

Dotacje z budżetu gminy dla niepublicznych przedszkoli – jak ustalić liczbę dzieci?

Czy gmina może żądać zwrotu składników majątkowych zakupionych przez przedszkola z dotacji oświatowych?

Koronawirus a deficyt budżetowy i reguła wydatkowa

Stowarzyszenia i fundacje jako sposób pozyskania środków

Zewnętrzne źródła pozyskiwania środków finansowych przez jednostki sektora finansów publicznych

Dyscyplina finansów publicznych - pojęcie

Odpowiedzialność odszkodowawcza gminy za zadania zlecone

RIO: Elementy formalne wniosku o wydanie opinii

RIO: Warunki i zakres kontroli

RIO: Etapy postępowania nadzorczego

Odpowiedzialność za proces likwidacji jednostki

Szpitale powiatowe potrzebują stabilnego źródła finansowania

Wieloletni Plan Finansowy Państwa na lata 2019-2022

Interpretacja dotycząca odbywania praktyki w zakresie audytu wewnętrznego pod nadzorem audytora wewnętrznego

Czy audytor wewnętrzny zatrudniony w urzędzie jst może przeprowadzić audyt wewnętrzny w samorządowej instytucji kultury?

Odpowiedzialność kierownika samorządowej jednostki organizacyjnej za działanie lub zaniechanie stanowiące naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Pominięcie części przedmiotu zamówienia jako przyczyna unieważnienia postępowania

Instruktaż: Jak prawidłowo postępować z nadpłatami w dochodach budżetowych?

Wymiana kas fiskalnych w jednostkach samorządu terytorialnego już 1 stycznia 2019 r.

Granice warunków udziału w postępowaniu na odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych

Dotacje do termomodernizacji

Jak rozwiązać problem niedofinansowania zadań zleconych?

Drobne uchybienia w sprawozdaniach z zamówień publicznych a dyscyplina finansów publicznych

Plan finansowy podstawą gospodarki finansowej instytucji kultury

Zmiany w ustawie o finansach publicznych 2017 r.

Metodę obliczenia prewspółczynnika - wyrok WSA w Poznaniu

Kontrola zarządcza w administracji publicznej

Operat szacunkowy informacją publiczną

Stawki za korzystanie z przystanków oraz dworców

Ugoda w sprawach cywilnoprawnych a dyscyplina finansów publicznych

Zadania zlecone a zadania własne - dylematy samorządów