Środki ochrony prawnej

Aktualna sytuacja w kraju, spowodowana epidemią COVID-19 bez wątpienia wpływa na funkcjonowanie wielu przedsiębiorstw i prawidłowe wykonanie umów. Coraz częściej dochodzi do sytuacji, w których przedsiębiorca z przyczyn od niego niezależnych nie może dotrzymać warunków umowy. Epidemia koronawirusa wpłynęła również na umowy, realizowane w trybie zamówień publicznych. Z uwagi na specyfikę tych umów konieczne było wprowadzenie ustawowych rozwiązań, pozwalającym stronom na możliwość zmiany w przypadku przeszkód spowodowanych epidemią COVID-19.

W dniu 4 maja 2019 r. weszła w życie nowelizacja Prawa zamówień publicznych, która uszczegóławia zasady ochrony danych osobowych przewidziane w RODO.

W art. 67 ust. 11 P.z.p. zakodowany został obowiązek informacyjny aktualizujący się w przypadku udzielania zamówień in-house. Zgodnie z wskazanym przepisem zamawiający obowiązany jest do zamieszczenia na stronie podmiotowej BIP albo na swojej stronie internetowej (jeżeli nie ma strony podmiotowej BIP) informacji o zamiarze zawarcia umowy w sprawie zamówienia in-house, której składową jest m.in. „uzasadnienie wyboru trybu udzielenia zamówienia z wolnej ręki” (art. 67 ust. 11 pkt 6 P.z.p.). Tożsama rodzajowo informacja rozpowszechniana jest po zawarciu umowy w sprawie zamówienia in-house (art. 67 ust. 13 pkt 1 lit. d P.z.p.).

Coraz bardziej odchodzimy od szkodliwego przekonania, że usługi publiczne mają być jak najtańsze, nie bacząc na ich jakość, wpływ społeczny czy wpływ na środowisko.

Na materię zamówień publicznych składają się zarówno kwestie dotyczące udzielania zamówień jak i ich realizacji. Z obszarem wskazanym jako drugi, związane są zagadnienia dotyczące kar umownych za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy w sprawie zamówienia publicznego. Poświęcony został im raport opracowany przez UZP.

Podmiotami uprawnionymi do utworzenia instytucji gospodarki budżetowej nie są jednostki samorządu terytorialnego. Tym samym jednostki samorządu terytorialnego nie są upoważnione do odstąpienia od stosowania ustawy Pzp na podstawie art. 4 pkt 13 ustawy Pzp. - taki jest wniosek po kontrol Prezesa UZP.

Kiedy można skutecznie podnieść zarzut, iż opis przedmiotu zamówienia narusza zasady uczciwej konkurencji? Ustalenie, czy zamawiający pośrednio narusza zasadę uczciwej konkurencji, nie jest łatwe.

W jaki sposób wykazać zawinione naruszenie obowiązków zawodowych przez wykonawcę? Czy zamawiający powinien dopuścić wykonawcę do postępowania, dopóki brak jest prawomocnego wyroku, który potwierdzałby nieprawidłową realizację innego zamówienia?

Za niedopuszczalną praktykę KIO uznała określenie przez zamawiającego jedynie górnej granicy swojego zobowiązania, wynikającej z opisu przedmiotu zamówienia, bez wskazania gwarantowanej, minimalnej wielkości.

Ogólną regułą obowiązującą w ramach postępowania odwoławczego na podstawie przepisów ustawy pzp jest zakaz zawarcia umowy z wykonawcą do czasu ogłoszenia wyroku lub postanowienia kończącego to postępowanie. Oznacza to, iż zamawiający będzie musiał wstrzymać się z zawarcie umowy z wykonawcą do momentu zakończenia postępowania prowadzonego przez KIO.

Ustawodawca starał się stworzyć kompleksowe zabezpieczenie interesów uczestników postępowania. Wykonawca, uczestnik konkursu lub każdy inny podmiot, który kwalifikuje się do skorzystania z środka ochrony prawnej na gruncie art. 179 pzp może skorzystać z dwóch podstawowych instytucji prawnych: odwołania oraz informacji przekazanej zamawiającemu.

Regulacja ustawowa Prawa zamówień publicznych posiada mechanizm, który stara się zrównać pozycję zamawiające i wykonawcy w trakcie postępowania przetargowego. Formalnie taka równość obowiązuje na mocy postanowień ustawy, jednak faktyczne uprawnienia stawiają w pozycji dominującej i bardziej uprzywilejowanej zamawiającego.

Kontrola doraźna ma miejsce zwykle po zawarciu przez zamawiającego umowy z wybranym wykonawcą. Jak wynika z praktyki, większość takich kontroli dotyczy postępowań przeprowadzonych przez jednostki sektora finansów publicznych – w tym głównie przez gminy.

W przypadku niewezwania wykonawcy do uzupełnienia brakujących dokumentów zamawiający musi powtórnie dokonać oceny ofert.

Każda jednostka samorządowa musi liczyć się z tym, że nie wszyscy wykonawcy prawidłowo wywiązują się z zawartych umów. Niekiedy nawet uzyskanie należnego świadczenia na podstawie umowy jest możliwe dopiero po uzyskaniu prawomocnego wyroku sądu. Dlatego przy konstruowaniu umowy warto pamiętać o bardzo użytecznym narzędziu dyscyplinowania nierzetelnego wykonawcy, jakim jest kara umowna.

Czy do okoliczności, których nie można było przewidzieć w chwili zawarcia umowy, można zaliczyć zmiany stanu prawnego?

Czy uczestnik przetargu pisemnego po ogłoszeniu wyników (zwłaszcza w sytuacji, gdy przegrał) może zapoznać się z dokumentacją przetargową: protokołem postępowania oraz z ofertami złożonymi przez pozostałych uczestników? Do kogo powinien się zwrócić uczestnik przetargu pisemnego w razie wykrycia nieprawidłowości w zakresie procedury przetargowej, i w jakim trybie?

Jakie organy, poza prezesem Urzędu Zamówień Publicznych, mogą kontrolować postępowanie przetargowe? Jakie dokumenty w postępowaniu o zamówienia publiczne należy uznać za najistotniejsze?

Brak koordynacji między inwestycjami jednostek samorządu terytorialnego nie może stanowić podstawy unieważnienia przetargu.