Będą jednolite terminy dla oświadczeń majątkowych

Komisja Ustawodawcza Senatu przedstawiła projekt nowelizacji ustaw samorządowych, który ujednolica terminy składania oświadczeń majątkowych przez radnych i wójtów (burmistrzów, prezydentów). Wszystkie wymagane oświadczenia będą oni składać w ciągu 30 dni od ślubowania. Projekt daje też prawo do osobistego zaskarżania przez samorządowców zarządzenia zastępczego wojewody, stwierdzającego wygaśnięcie mandatu.

- Nowelizacja stanowi wykonanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego, który stwierdził sprzeczność z konstytucją przepisów o składaniu oświadczeń majątkowych przez samorządowców i pozbawienie ich prawa do zaskarżania zarządzenia wojewody o wygaśnięciu mandatu - uzasadnia senator Krzysztof Kwiatkowski (PO), przewodniczący Komisji Ustawodawczej.

Potrzebne regulacje

Pozytywną opinię o projektowanych zmianach wyraża Związek Powiatów Polskich.

- Ujednolicone bardziej normalne terminy nie będą stanowić bariery dla działalności publicznej najbardziej aktywnych członków wspólnoty samorządowej, którzy uzyskali mandat publiczny - mówi Tadeusz Nalewajk, prezes Zarządu Związku.

Zdaniem prof. Marka Chmaja z Wyższej Szkoły Handlu i Prawa w Warszawie dla wykonania wyroków Trybunału potrzebne jest jednak także wyraźne uchylenie przepisów, które przewidują wygaśnięcie mandatu w przypadku niezłożenia oświadczenia.

- Trybunał stwierdził niekonstytucyjność tej sankcji. Zatem konieczne jest uchylenie tych przepisów w Ordynacji samorządowej i ustawie o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta, a zachowanie tylko sankcji utraty diety - mówi prof. Marek Chmaj.

Zdecyduje data ślubowania

Nowelizacja likwiduje lukę prawną, jaka powstała po wyroku TK z 13 marca 2007 r. (sygn. akt K 8/07), który uznał za niekonstytucyjny przepis, iż wójt lub radny ma 30 dni od wyboru na złożenie oświadczenia o działalności gospodarczej małżonka (art. 24j ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym). Propozycja Senatu zakłada, że oświadczenia takie radny i wójt (burmistrz, prezydent) będą składać w terminie 30 dni od złożenia ślubowania, tak jak własne oświadczenia. Analogiczne zmiany wprowadza w ustawach o samorządzie powiatowym i samorządzie województwa.

- Brak przepisu regulującego kwestię terminów składania takich oświadczeń i informacji skutkuje niemożliwością wywiązania się przez samorządowców z obowiązku składania tych dokumentów - mówi senator Krzysztof Kwiatkowski.

Kontrowersyjny przepis

Trybunał podkreślił, że zróżnicowanie terminów złożenia oświadczenia radnego/wójta oraz ich współmałżonków narusza art. 2 konstytucji. Termin 30 dni od wyboru upływa bowiem wcześniej niż termin 30 dni od ślubowania. Ponadto nie wiadomo, od jakiej daty go liczyć (dzień głosowania, ogłoszenia wyników, czy ostatecznego ustalenia wyników).

- Zmiana pozwoli na zabezpieczenie działań osób zobowiązanych do złożenia oświadczeń majątkowych, które pozwolą na skuteczną ochronę interesu publicznego, a równocześnie nie ograniczą praw publicznych obywateli - ocenia Tadeusz Nalewajk.