DGP: Objaśnienia Ministerstwa Finansów do PIT-2 (9), PIT-2A (8) i PIT-3 (8)

Resort podkreślił jednak, że podatnik nie ma obowiązku stosowania tych wzorów. Może natomiast skorzystać ze sposobu składania wniosków i oświadczeń przyjętego przez danego pracodawcę.

Objaśnienia Ministerstwa Finansów do PIT-2 (9), PIT-2A (8) i PIT-3 (8)

- oświadczenie o stosowaniu lub niestosowaniu pomniejszenia zaliczki o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek,

- oświadczenie o zamiarze preferencyjnego opodatkowania dochodów z małżonkiem albo jako osoba samotnie wychowująca dziecko,

- oświadczenie o stosowaniu ulgi na powrót z zagranicy, ulgi dla rodziców co najmniej czwórki dzieci oraz ulgi dla pracujących seniorów,

- wniosek o stosowanie lub niestosowanie ulgi dla młodych,

- wniosek o stosowanie lub niestosowanie kosztów uzyskania przychodów,

- wniosek o stosowanie wyższej stawki podatku,

- wniosek o niepobieranie zaliczek.

Składanie PIT-2, PIT-2A i PIT-3 

Resort przypomina, że mogą być one składane w dowolnym momencie roku podatkowego. Natomiast płatnik co do zasady uwzględnia je najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym oświadczenia i wnioski otrzymał. Więcej czasu ma natomiast organ rentowy, który uwzględnia otrzymane dyspozycje najpóźniej od drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym je otrzymał.

MF podkreśliło, że aby wycofać lub zmienić złożone oświadczenia lub wnioski składa się je ponownie (uwzględniając nowe dyspozycje).

Dodało też, że te złożone przed 1 stycznia 2023 r. zachowują moc, jeśli nie zmieniły się okoliczności mające wpływ na obliczenie zaliczek. Przykładowo dotyczy to złożonych przed 2023 r. oświadczeń o pomniejszaniu zaliczki o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek. W takim przypadku nadal obowiązuje dotychczasowe oświadczenie, co oznacza, że w 2023 r. płatnik będzie pomniejszał zaliczkę na podatek o kwotę 300 zł.

W objaśnieniach przypomniano też, że dyspozycje wygasają, gdy w momencie realizacji świadczenia nie istnieje stosunek prawny łączący podatnika z płatnikiem w odniesieniu do danego rodzaju przychodów. Wówczas płatnik nie uwzględnia złożonych oświadczeń i wniosków. Ministerstwo zastrzega, że jest to generalna zasada, od której jednak są wyjątki. Nadal uwzględnia się oświadczenia i wnioski podatnika dotyczące:

- niestosowania ulgi dla młodych,

- niestosowania podstawowych kosztów uzyskania przychodów dla pracowników lub 50 proc. kosztów uzyskania przychodów.

Kwota zmniejszająca podatek

Przypomnijmy, że od przyszłego roku pojawi się możliwość zobowiązania płatnika do potrącania kwoty zmniejszającej podatek nawet przez trzech płatników (łącznie nie więcej niż 300 zł miesięcznie). Podatnicy mogą złożyć więc oświadczenie o pomniejszaniu zaliczki nie o 300 zł lecz 150 zł lub 100 zł, czyli odpowiednio 1/24 lub 1/36 kwoty zmniejszającej podatek.

Dotyczy to też członków rolniczej spółdzielni produkcyjnej, emerytów, rencistów, osób pobierających:

- świadczenia przedemerytalne,

- zasiłki przedemerytalne,

- nauczycielskie świadczenie kompensacyjne,

- rodzicielskie świadczenie uzupełniające,

- zasiłki dla bezrobotnych,

- świadczenia z FGŚP lub

- zaległe świadczenia z pracy wypłacane przez organ egzekucyjny.

Płatnicy tych świadczeń automatycznie z mocy prawa potrącają 1/2 kwoty zmniejszającej podatek. Podatnik może jednak poprosić o pomniejszszenie zaliczki o mniejsze kwoty.

W przypadku pozostałych płatników (np. zakładów pracy) podatnicy muszą złożyć oświadczenie, aby ci uwzględniali kwotę pomniejszającą podatek. W przeciwnym razie kwota nie będzie w ogóle potrącana.

Przypomnijmy, że od 2023 r. oświadczenia w tym zakresie będą składane nie tylko przez pracownika, lecz także innych zatrudnionych, np. zleceniobiorców, wykonawców dzieł, członków zarządów i rad nadzorczych, osób na kontraktach menedżerskich.

Gdy pracownik i zleceniobiorca to jedna osoba

MF wyjaśnia więc co się dzieje w sytuacji, gdy przykładowo firma zatrudnia jednego podatnika na umowę o pracę i ma z nim podpisaną umowę zlecenia. W takiej sytuacji dla celów poboru zaliczki na podatek firma ta występuje w roli dwóch płatników (zakładu pracy oraz zleceniodawcy). - To oznacza, że każdemu z tych płatników należy składać odrębne oświadczenia i wnioski mające wpływ na wysokość obliczanych zaliczek – wyjaśnia resort.

Dodał, że jeżeli podatnik składa temu samemu podmiotowi np. dwa druki PIT-2, w wersji opracowanej przez Ministerstwo Finansów, każdy w odniesieniu do innego źródła przychodów, to aby nie było wątpliwości, to w części B „Dane płatnika, któremu składane jest oświadczenie / wniosek” - należy wskazać również źródło przychodów, którego dotyczy ten druk. Jeżeli PIT-2 nie są składane jednocześnie (np. zawarta została nowa umowa, tj. oprócz umowy o pracę umowa zlecenia) to wystarczy, że w PIT-2 dotyczącym drugiej umowy zostanie wskazane źródło. Nie trzeba przy tym korygować pierwszego PIT-2.

Wspólne rozliczenie

Ministerstwo Finansów potwierdziło w objaśnieniach, że oświadczenie o zamiarze preferencyjnego opodatkowania z małżonkiem może złożyć swojemu zakładowi pracy zarówno mąż, jak i żona. Przepisy ustawy PIT nie uzależniają bowiem prawa podatnika do złożenia tego wniosku od jego niezłożenia przez małżonka. Należy jedynie sprawdzić, czy konsekwencją takiego działania nie będzie wyższa dopłata podatku w rozliczeniu rocznym.

Nowe ulgi zero PIT

Podatnik może złożyć płatnikowi oświadczenie o stosowaniu ulgi na powrót z zagranicy, ulgi dla rodziców co najmniej z czwórką dzieci oraz ulgi dla pracujących seniorów. Są to nowe preferencje zero PIT, które obowiązują od 2022 r.

Ministerstwo Finansów potwierdziło, że i w tym przypadku nie trzeba składać nowych wniosków, jeżeli podatnik dyspozycję o uwzględnianie tych ulg złożył w 2022 r. Inaczej będzie, gdy dodatkowo podpisze z pracodawcą umowę zlecenia. Wówczas będzie musiał złożyć pracodawcy drugie oświadczenie w tym zakresie – dla celów rozliczania zlecenia.

Ulga dla młodych

Z kolei ulga zero PIT dla młodych tj. dla osób do 26 roku życia stosowana jest przez płatników z mocy ustawy. Można poprosić płatnika, aby jej nie stosował w trakcie roku. Nie pozbawia to bowiem prawa do korzystania z niej w rozliczeniu rocznym.

Inne zasady dotyczą jednak organu rentowego. On bowiem stosuje ulgę tylko na żądanie.

Niestosowanie kosztów

Z mocy prawa płatnik uwzględnia też koszty uzyskania przychodów w wysokości 250 zł miesięcznie. Podatnik i w tym przypadku może z tego zrezygnować i to w dowolnym momencie roku podatkowego. Jak podkreśla MF, rozwiązanie to jest dedykowane szczególnie pracownikom wieloetatowym, którzy chcą uniknąć ewentualnej dopłaty podatku w rozliczeniu rocznym. - Dzieje się tak dlatego, że roczne koszty uzyskania przychodów dla pracowników są ograniczone limitem, który dla jednoetatowców wynosi 3 tys. zł a dla wieloetatowców miejscowych 4,5 tys. zł – wyjaśnia Ministerstwo Finansów.

Również twórcy mogą zrezygnować z uwzględniania przez płatnika 50 proc. kosztów uzyskania przychodów, co również nie pozbawia podatników prawa do skorzystania z nich w rozliczeniu rocznym.

Uwagi można przesyłać do 15 grudnia br. na adres PITwnioski@mf.gov.pl.

DGP: Nowy PIT-2 i inne formularze. Objaśnienia Ministerstwa Finansów pomogą w wypełnieniu druków

Agnieszka Pokojska