Tryb zapytania o cenę - przesłanki zastosowania

W myśl art. 70 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późń. zm.) zamawiający może udzielić zamówienia w trybie zapytania o cenę, jeżeli przedmiotem zamówienia są dostawy lub usługi powszechnie dostępne o ustalonych standardach jakościowych, a wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8. Z przepisu tego wynika, iż aby zamawiający mógł zastosować w/w tryb muszą łącznie zostać spełnione trzy przesłanki, tj. przedmiotem zamówienia są dostawy lub usługi powszechnie dostępne, przedmiot zamówienia musi mieć ustalony standard jakościowy, wartość zamówienia musi być mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8. Z ustaleniem, czy ta ostatnia przesłanka została spełniona, czy też nie zamawiający nie ma większych problemów. Jest to prosty zabieg arytmetyczny, polegający na ustaleniu wartości zamówienia i porównaniu jest z kwotami określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 w/w ustawy.

Zobacz również: Udzielenie zamówienia z wolnej ręki z powodu wyjątkowej sytuacji

Większe problemy zamawiającemu nastręcza ustalenia zaistnienia dwóch pierwszych przesłanek. Krajowa Izba Odwoławcza przy Prezesie Urzędu Zamówień Publicznych w uchwale z dnia 26 sierpnia 2015 r., sygn. akt: KIO/KD 47/15 (LEX nr 1796858) obszernie wyjaśniła, jak należy rozumieć te przesłanki oraz kiedy mamy do czynienia z ich spełnieniem. Zgodnie z tą uchwałą: „w oparciu o wykładnię językową termin "powszechna dostępność", rozumieć należy jako dotyczący wszystkich, wszystkiego, pospolity, masowy, seryjny, popularny. Z kolei rzeczy i usługi powszechnie dostępne to takie, które jako dobra popularne są wszędzie na rynku oferowane i wykonywane przez wszystkich wykonawców działających w określonej branży. Można je nabywać bez względu na miejscowość i czas. W konsekwencji przez "powszechną dostępność dostaw lub usług" należy rozumieć oferowanie dóbr o pożądanej charakterystyce przez liczne podmioty na rynku, co umożliwia łatwy dostęp do tych dóbr praktycznie nieograniczonej grupie konsumentów, co z kolei łączy się wprost z powszechną konsumpcją takich dóbr czy usług.

Dostawy i usługi powszechnie dostępne to dobra popularne i łatwo osiągalne, zaspokajające potrzeby wszystkich kategorii odbiorców publicznych i prywatnych, które oferuje się wszędzie, zarówno na rynku lokalnym, jak i krajowym. Aby zatem daną dostawę czy usługę zakwalifikować jako powszechnie dostępną musi ona służyć każdemu do zaspokajania jego bieżących potrzeb. Jednocześnie o dostępności usługi nie świadczy to od ilu podmiotów na rynku można ją kupić, ale to, czy usługa  ta służy bieżącemu użytkowi przeciętnego odbiorcy.