REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rekompensata za pracę w dzień wolny

Rekompensata za pracę w dzień wolny
Rekompensata za pracę w dzień wolny
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Praca w dniu wolnym - wynikającym z zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, przy stałych dniach pracy poniedziałek-piątek - powinna być co do zasady zrekompensowana dniem wolnym, udzielonym w terminie uzgodnionym z pracownikiem. Ta forma rozliczenia obejmuje również pracowników samorządowych.

Kwestia rozliczenia pracy wykonywanej przez pracownika samorządowego w dniu wolnym jest o tyle problematyczna, że w ustawie o pracownikach samorządowych (dalej: u.p.s.) nie zawarto w tym zakresie regulacji odrębnych. Ta okoliczność nie może jednak powodować, że w tym celu pracodawca przed końcem okresu rozliczeniowego stosuje przepisy dotyczące pracy w godzinach nadliczbowych. Błędem jest - ciągle spotykane w praktyce - kwalifikowanie takiej pracy jako pracy nadliczbowej i rozliczanie jej według zasad wynikających z art. 42 ust. 4 u.p.s.

REKLAMA

Rekompensata za pracę w dzień wolny

Przepisy art. 42 ust. 2 u.p.s. przewidują pewien zakres odrębnych regulacji odnośnie czasu pracy w stosunku do tych, które zawarte są w Kodeksie pracy (dalej: k.p.). Obejmują one:

  • nakaz określenia w regulaminie pracy jednostki samorządowej porządku wewnętrznego i rozkładów czasu pracy w sposób zapewniający obywatelom załatwianie spraw w dogodnym dla nich czasie,
  • inne zasady zlecania pracy nadliczbowej (wg. "potrzeby", a nie "szczególne potrzeby"),
  • modyfikację odnośnie do grup pracowników, którym zlecanie pracy nadliczbowej wymaga ich zgody (pracownicy samorządowi sprawujący pieczę nad osobami wymagającymi stałej opieki lub opiekujący się dziećmi w wieku do ośmiu lat);
  • odmienne zasady rekompensaty pracy w godzinach nadliczbowych (czas wolny w tym samym wymiarze lub wynagrodzenie - według wyboru pracownika samorządowego).

To całość szczególnych regulacji dotyczących czasu pracy pracowników samorządowych. I nie ma tu mowy o zasadach rekompensaty pracy w dni wolne. W zakresie nie unormowanym w ustawie dedykowanej pracownikom samorządowym zastosowanie mają przede wszystkim przepisy Kodeksu pracy.

Co mówią przepisy…

Praca świadczona w oparciu o szczególne potrzeby pracodawcy w dniu wolnym od pracy wynikającym z zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy rekompensowana jest dniem wolnym od pracy w terminie uzgodnionym z pracownikiem (art. 1513 k.p.).

 

Praca w dniu wolnym

REKLAMA

Praca dniu wolnym - wynikającym z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy (np. w sobotę) - powinna być zrekompensowana udzieleniem innego dnia wolnego, nie później niż do końca okresu rozliczeniowego. Uprawnienie to powstaje niezależnie od ilości godzin świadczenia pracy w dniu wolnym wynikającym z rozkładu. Nawet jeżeli praca była wykonywana np. przez 3 godziny, pracownik może domagać się pełnego dnia wolnego w zamian. Należy podkreślić, że pracodawca nie ma prawa wyboru sposobu rekompensowania pracy w dniu wolnym. Jedyną dopuszczoną formą jest udzielenie innego dnia wolnego od pracy - art. 1513 k.p. nie przewiduje możliwości wypłaty żadnego dodatkowego wynagrodzenia.

Nieudzielenie dnia wolnego w ramach rekompensaty co do zasady jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika (określonym w art. 281 pkt 5 k.p.) zagrożonym karą grzywny w wysokości 30 000 zł. Należy jednak podkreślić, że w szczególnych sytuacjach (niezawinionych przez pracodawcę) może nastąpić odstępstwo od zasady generalnej - patrz przykłady poniżej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
Przykład
PRZYKŁAD 1

Pracownikowi przysługuje rekompensata za pracę w dniu wolnym, ale pracodawca nie miał możliwości udzielenia pracownikowi innego dnia wolnego w związku z tym, że ten do końca danego okresu rozliczeniowego przebywał na zwolnieniu lekarskim. W ten sposób doszłoby do przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy, wówczas pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia powiększonego o dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia (z art. 1512 § 2 k.p.).

Przykład
PRZYKŁAD 2

Jeżeli polecenie pracy w dniu wolnym wynikającym z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy spowoduje również przekroczenie dobowej normy czasu pracy, wynagrodzenie pracownika za takie godziny pracodawca powiększy dodatkiem o 50%. Innymi słowy - za pierwsze osiem godzin pracy pracownik otrzymuje 100%, a pozostałe godziny są opłacone dodatkiem w wysokości 50% (z art. 1511 § 1 pkt 2 k.p.).

Norma tygodniowa

Przesłanką stosowania rekompensaty z art. 1513 k.p. nie jest przekroczenie przeciętnej czterdziestogodzinnej normy tygodniowej. To oznacza, że pracodawca ma obowiązek udzielenia pracownikowi dnia wolnego nawet wówczas, gdy nie doszło do przekroczenia obowiązującego pracownika wymiaru czasu pracy w okresie rozliczeniowym (por. wyrok SA w Rzeszowie z 10 lipca 2013 r., sygn. akt III APa 7/13).

Praca w dzień wolny to nie godziny nadliczbowe

Błędna praktyka opiera się na błędnym kwalifikowaniu pracy w dniu wolnym jako pracy w godzinach nadliczbowych. Pracą w godzinach nadliczbowych jest praca wykonywana ponad obwiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, który wynika z obowiązującego danego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy (zgodnie z definicją zawartą w art. 151 § 1 k.p.).

Normy czasu pracy to norma dobowa (8 godzin) i średniotygodniowa (przeciętnie 40 godzin na tydzień w okresie rozliczeniowym). Nadgodziny nie powstają, dopóki pracownik nie przepracuje w dniu wolnym więcej niż 8 godzin (to dopiero stanowiłoby przekroczenie normy dobowej). Nie możemy mówić o przekroczeniu od razu w tym dniu, w którym wystąpiła taka praca normy średniotygodniowej, gdyż przekroczenia z tym związane ustalić można z końcem okresu rozliczeniowego. Tym samym dopiero wówczas kilkugodzinna praca w wolną sobotę pracownika samorządowego podlegałaby pod przepisy szczególne regulujące rekompensatę pracy nadliczbowej.

Pracownik samorządowy ma mieć w okresie rozliczeniowym zapewnioną minimalną liczbę dni wolnych i w przypadku pracy w "wolną sobotę" pracodawca powinien dążyć do udzielenia w zamian innego dnia wolnego (w terminie ustalonym z pracownikiem).

Zgodnie z treścią art. 43 u.p.s. do kompensowania pracy w dniu wolnym z tytułu rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu stosuje się art. 1513 k.p., obligujący do udzielenia całego dnia wolnego bez względu na liczbę przepracowanych godzin. Dyspozycja art. 42 ust. 4 u.p.s. będzie miała zastosowanie, jeżeli pracownikowi nie udzielono dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego i praca w tym dniu stanie się pracą nadliczbową.

Inne podejście byłoby nadinterpretacją przepisów szczególnych zawartych w ustawie o pracownikach samorządowych i prowadziłoby do naruszeń w zakresie ilości dni pracy oraz dni wolnych od pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.

 

Maria Zubczyk

audytor z doświadczeniem w obsłudze jednostek samorządowych

Gazeta samorządu i administracji

 

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Księgowość budżetowa
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ponad 878 mln zł na dofinansowanie na rozwój e-usług publicznych

Ponad 878 mln zł na dofinansowanie na rozwój e-usług publicznych. Kto może starać się o dofinansowanie? Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski poinformował w poniedziałek, że Centrum Projektów Polska Cyfrowa (CPPC) ogłosiło nowy nabór w ramach programu „Wysoka jakość i dostępność e-usług publicznych”

Zarządzanie budżetem samorządów na starych zasadach – ale z małymi zmianami – do 2029 roku. Rząd przyjął projekt nowelizacji

Zarządzanie budżetem samorządów na starych zasadach, ale z małymi zmianami, do 2029 roku. Rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw.

Od 1 stycznia 2025 r. wyższa opłata reklamowa. Część stała opłaty reklamowej wzrośnie do 3,72 zł. Kto zapłaci?

Od 1 stycznia 2025 r. wyższa opłata reklamowa. Część stała opłaty reklamowej wzrośnie do 3,72 zł. Kto zapłaci? Podwyższeniu ulegnie także stawka części zmiennej opłaty reklamowej. Ile wynosić będą opłaty reklamowe za umieszczone tablice i urządzenia reklamowe?

Od 1 stycznia 2025 r. 6,38 zł dziennie opłaty uzdrowiskowej. Opłata miejscowa także wzrośnie. Kto jest zwolniony z tych opłat?

Od 1 stycznia 2025 r. 6,38 zł dziennie opłaty uzdrowiskowej. Opłata miejscowa także wzrośnie. Kto jest zwolniony z tych opłat? Kiedy pobierana jest opłata uzdrowiskowa, a w których przypadkach może być pobrana opłata miejscowa?

REKLAMA

Do 2029 r. uelastycznione reguły zarządzania budżetami jednostek samorządu terytorialnego [projekt]

Do 2029 r. uelastycznione reguły zarządzania budżetami jednostek samorządu terytorialnego. W wykazie prac legislacyjnych rządu pojawił się projekt nowelizacji ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw. Chodzi o przedłużenie obowiązującego do 2025 r. uelastycznienia reguł fikusowych dla samorządów terytorialnych.

Przedawnienie zobowiązań podatkowych, a działania organów skarbowych

Przedawnienie zobowiązań podatkowych, a działania organów skarbowych. Jakie działania podejmuje fiskus, aby zapobiec przedawnieniu? Jakie przepisy dają mu do tego prawo? Komentarz ekspercki. Z końcem roku 2024 przedawniają się zobowiązania podatkowe, których zapłata przypadała na 2019 rok.

Bon frekwencyjny: Do 29 listopada 2024 r. przedłużono termin składania wniosków o wsparcie dla kół gospodyń wiejskich

Bon frekwencyjny: Do 29 listopada 2024 r. przedłużono termin składania wniosków o wsparcie dla kół gospodyń wiejskich. Chodzi o prawo do dofinansowania dla kół gospodyń wiejskich z gmin, w których frekwencja w ubiegłorocznych wyborach parlamentarnych przekroczyła 60 proc.

Bon senioralny 2026 r. Zadania gmin, sprawozdania, finansowanie

Bon senioralny 2026 r. Zadania gmin, sprawozdania, finansowanie. Zadania gmin związane zrealizowaniem bonu senioralnego. Co powinno znaleźć się w sprawozdaniu dotyczącym realizowania bonu senioralnego? Jak będą finansowane zadania z zakresu bonu senioralnego?

REKLAMA

Zrównanie praw kół gospodyń wiejskich. Ustawa z podpisem prezydenta

Zrównanie praw kół gospodyń wiejskich. Ustawa z podpisem prezydenta Andrzeja Dudy. Chodzi o zrównanie praw wszystkich kół gospodyń wiejskich, jeśli chodzi o ich dostęp do rozwiązań zawartych w ustawie o KGW z 9 listopada 2018 roku.

MRPiPS: "Premia społeczna" - granty dla samorządów na usługi społeczne. Wnioski można składać do końca października

MRPiPS: "Premia społeczna" - granty dla samorządów na usługi społeczne. Wnioski można składać do końca października. JST mogą uzyskać do 350 tys. zł. 1 października Fundacja Fundusz Współpracy uruchomiła kolejną pulę środków dla samorządów na zakup usług społecznych.

REKLAMA