Ryczałty za noclegi kierowców - skutki wyroku TK

Wyrokiem tym Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że:

1. Art. 21a ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców w związku z art. 77⁵ § 2, 3 i 5 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy  w związku z § 16 ust. 1, 2 i 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do kierowców wykonujących przewozy w transporcie międzynarodowym, jest niezgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Art. 21a ustawy z 16 kwietnia 2004 r. powołanej w punkcie 1 w związku z art. 77⁵ § 2, 3 i 5 ustawy z 26 czerwca 1974 r. powołanej w punkcie 1 w związku z § 9 ust. 1, 2 i 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do kierowców wykonujących przewozy w transporcie międzynarodowym, jest niezgodny z art. 2 Konstytucji.

Jak było dotychczas?

Jeśli kierowca wykonywał zadanie służbowe na polecenie pracodawcy, które polegało na:
– wykonaniu przewozu drogowego poza miejscowość, w której siedzibę ma pracodawca,
– wyjeździe poza miejscowość, w której siedzibę ma pracodawca, w celu wykonania przewozu drogowego,
to kierowca znajdował się w podróży służbowej.

Zgodnie z art. 21a ustawy o czasie pracy kierowców, jeśli kierowca znajduje się w podroży służbowej, to przysługują mu należności na pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem zadania służbowego, ustalane na zasadach określonych w przepisach art. 77⁵ § 3-5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.

Zgodnie z interpretacją przepisów, na której opierali się kierowcy w transporcie międzynarodowym, przysługiwał im ryczałt za każdy nocleg (za każdą noc) w podróży służbowej, pomimo że korzystali z bezpłatnego noclegu zapewnianego w kabinie pojazdu i nie ponosili z tego tytułu żadnych kosztów. Dodatkowo, zgodnie z tą linią interpretacyjną, ryczałt za nocleg nie mógł być niższy niż 25% kwoty wskazanej w załączniku do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej, czyli przykładowo we Francji – 45 euro za nocleg, we Włoszech – 43,50 euro za nocleg, w Niemczech – 37,50 euro za nocleg. W opinii kierowców, nie zmieniał tego fakt, że umowa o pracę, regulamin wynagradzania czy układ zbiorowy pracy przewidywały niższe ryczałty za nocleg czy też zryczałtowaną kwotę „delegacji”, która była niższa niż suma minimalnej diety oraz ryczałtu za nocleg.