Odpowiedź
Nie. Oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego (JST) jest objęte zwolnieniem od podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC).
reklama
reklama
Uzasadnienie
Użytkowanie wieczyste jako instytucja prawa rzeczowego jest regulowana przepisami ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (dalej: k.c.) i ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (dalej: u.g.n.). Analiza obu aktów prawnych prowadzi do jednoznacznego wniosku, że oddanie przez Skarb Państwa lub JST nieruchomości w użytkowanie wieczyste jest cywilnoprawną formą gospodarowania nieruchomościami przez te podmioty, co potwierdzają liczne orzeczenia, jak np. postanowienie NSA z 23 marca 2010 r. (sygn. akt I OSK 442/2010), postanowienie WSA w Lublinie z 21 maja 2009 r. (sygn. akt II SAB/Lu 10/2009) oraz wyrok NSA z 29 stycznia 2009 r. (sygn. akt I OSK 48/2009).
Zobacz również serwis: Podatki
Przedmiot opodatkowania
Przedmiot opodatkowania PCC został określony przez ustawę z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: u.p.c.c.). Zgodnie z art. 1 ust. 1 u.p.c.c. podatkowi podlegają: umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy, umowy dożywocia, umowy o dział spadku, umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat, ustanowienie hipoteki, ustanowienie odpłatnego użytkowania – w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności, umowy depozytu nieprawidłowego, umowy spółki. Wobec takiego określenia przedmiotu opodatkowania, mając na uwadze art. 237 k.c., w myśl którego do przeniesienia użytkowania wieczystego stosuje się odpowiednio przepisy o przeniesieniu własności nieruchomości, można by sądzić, że czynność oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste podlega opodatkowaniu PCC.
Zwolnienia z podatku
Jednak u.p.c.c. zawiera również katalog zwolnień przedmiotowych. I tak, m.in. nie podlegają PCC czynności cywilnoprawne:
- w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami lub przepisom o autostradach płatnych (art. 1 pkt 1g u.p.c.c.),
- umowy sprzedaży nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego zawieranej w związku z realizacją roszczeń wynikających z ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości na podstawie przepisów o ochronie środowiska (art. 1 pkt 2 u.p.c.c.),
- czynności cywilnoprawne inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług (art. 1 pkt 4a u.p.c.c.).
Przepisy przewidują też katalog zwolnień podmiotowych. W tym zakresie zwolnieniu podlegają strony czynności cywilnoprawnych będące jednostkami samorządu terytorialnego oraz Skarb Państwa (art. 8 pkt 4 i 5 u.p.c.c.).
Oznacza to, że czynności prawne, o których mowa w art. 13 ust. 1 u.g.n., czyli m.in. sprzedaż, zamiana, darowizna, oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste, nie będą podlegały PCC, bowiem korzystają ze zwolnienia, jakie przyznaje w tym względzie u.p.c.c. Warto podkreślić, że zwolnienie to będzie miało niejako charakter podwójny. Po pierwsze, wynikające z faktu dokonania czynności (w omawianym przypadku oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste), na podstawie u.g.n. Po drugie z faktu, że zarówno JST, jak i Skarb Państwa (niewykonujący zadań jako organy władzy publicznej) są podatnikami VAT, a sama czynność oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste, dokonana po 1 maja 2005 r., podlega opodatkowaniu VAT (np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 12 lipca 2012 r., zn. IPTPP1/443–302/12–5/IG), co, jak podkreśla się w orzecznictwie, wystarczy, by taka czynność nie była opodatkowana PCC. Można tu przywołać m.in. wyrok WSA w Bydgoszczy z 27 września 2011 r. (sygn. akt SA/Bd 541/11) czy wyrok NSA z 9 grudnia 2010 r. (sygn. akt II FSK 1051/2009), w którym sąd stwierdził, że „transakcja (czynność) podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oznacza automatycznie wyłączenie jej spod opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych”.
Podstawa prawna:
- Ustawa z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (j.t. Dz.U. z 2010 r. nr 101, poz. 649; ost. zm. Dz.U. z 2010 r. nr 229, poz. 1496)
- Ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (j.t. Dz.U. z 2010 r. nr 102, poz. 651; ost. zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 829)
- Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93; ost. zm. Dz.U. z 2011 r. nr 230, poz. 1370)