REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawo do trzynastki i odprawy rentowej chorego pracownika

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Magdalena Kasprzak
Radca prawny, doktor nauk prawnych. Pracowała w Departamencie Prawnym Głównego Inspektoratu Pracy, autorka licznych publikacji w wiodących polskich wydawnictwach prawniczych. Doradca prawny w kancelariach prawnych, wykładowca akademicki, prezes zarządu ANTERIS Fundacji Pomocy Prawnej

REKLAMA

Czy pracownik, któremu umowa o pracę na czas określony wygaśnie 31 sierpnia 2011 r., a który jest chory od 1 marca tego roku (i prawdopodobnie będzie chory aż do końca trwania umowy), nabędzie prawo do trzynastki za 2011 r.? Czy liczy mu się czas pozostawania w stosunku pracy, czy też czas świadczenia pracy? Czy jeżeli pracodawca wie, że po okresie zatrudnienia pracownik prawdopodobnie nadal będzie chory i będzie ubiegał się o rentę, to jest zobowiązany do wypłaty odprawy rentowej takiemu pracownikowi (gdyby przedstawił on decyzję o przyznaniu renty)?

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z 7 lipca 2011 r., okresy pobierania zasiłku i wynagrodzenia chorobowego nie są wliczane do 6-miesięcznego okresu wymaganego do otrzymania dodatkowego wynagrodzenia rocznego. Pracownik, który nie przepracował zatem co najmniej 6 miesięcy w danym roku, nie otrzyma trzynastki. Jeśli rozwiązanie stosunku pracy pracownika zbiega się w czasie z nabyciem przez niego uprawnień do renty z tytułu niezdolności do pracy, to ma on prawo do odprawy rentowej.

REKLAMA

Czytaj także: Urlop macierzyński i okresy choroby a prawo do trzynastki>>

Prawo do trzynastki

REKLAMA

Podstawowym warunkiem uprawniającym pracownika do dodatkowego wynagrodzenia rocznego jest przepracowanie u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego (art. 2 ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej; dalej: ustawa o trzynastkach). Spełnienie tego warunku uprawnia pracownika do trzynastki w pełnej wysokości, czyli w wysokości 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego. Natomiast pracownik, który nie przepracował u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego, nabywa prawo do trzynastki w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego – pod warunkiem, że okres ten wynosi co najmniej 6 miesięcy.

Do 7 lipca br. mieliśmy do czynienia z różnymi interpretacjami pojęcia „przepracowanie”. Według jednej z nich pojęcie to oznaczało „faktycznie przepracowany przez pracownika okres”, a według innej – pod uwagę należało brać „okres pozostawania pracownika w zatrudnieniu” – bez względu na to, czy faktycznie świadczył pracę.

Problem rozwiązała uchwała Sądu Najwyższego z 7 lipca 2011 r. (sygn. akt III PZP 3/11), zgodnie z którą okresy pobierania zasiłku i wynagrodzenia chorobowego nie są wliczane do 6-miesięcznego okresu wymaganego do otrzymania dodatkowego wynagrodzenia rocznego na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy o trzynastkach.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Uchwałą tą Sąd Najwyższy odmówił prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego pracownikowi podlegającemu przepisom ustawy o trzynastkach, który w roku kalendarzowym był niezdolny do pracy z powodu choroby przez okres ponad sześciu miesięcy. Sąd potwierdził, że pozostawanie w stosunku pracy przez wymagany okres co najmniej sześciu miesięcy nie jest tożsame z „przepracowaniem” tego okresu, a co za tym idzie – nie jest też wystarczające do nabycia prawa do trzynastki. Istotne jest bowiem to, czy przez co najmniej 6-miesięczny okres zatrudnienia w roku kalendarzowym pracownik faktycznie wykonywał pracę. W tym kontekście niezdolność do pracy – zarówno w okresie pobierania przez pracownika wynagrodzenia jak i zasiłku chorobowego – nie może być wliczona do tego okresu.

Mimo że w omawianej uchwale sąd odniósł się jedynie do okresu niezdolności do pracy, należy przyjąć, że zawarte w niej tezy będą również pomocne przy interpretacji innych stanów niewykonywania pracy – szczególnie tych związanych z okresami usprawiedliwionej nieobecności w pracy, za które przysługuje wynagrodzenie.

Czytaj także: Ustalenie praw pracownika do trzynastki>>

ZAPAMIĘTAJ!

Przyjmując stanowisko Sądu Najwyższego, pracownik nabędzie prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego pod warunkiem przepracowania co najmniej 6 miesięcy w danym roku kalendarzowym.

Pracownik, o którym mowa w pytaniu, pozostaje w zatrudnieniu do 31 sierpnia 2011 r. Jednocześnie od 1 marca 2011 r. jest niezdolny do pracy z powodu choroby. W 2011 r. pracownik ten faktycznie przepracował zatem jedynie dwa miesiące (styczeń i luty). Mimo że pracownik ten pozostawał w zatrudnieniu w danym roku kalendarzowym przez 8 miesięcy, nie nabędzie prawa do trzynastki, gdyż nie wypracował wymaganych 6 miesięcy.

Jak wynika z art. 2 ust. 3 ustawy o trzynastkach, przepracowanie co najmniej 6 miesięcy warunkujących nabycie prawa do wynagrodzenia rocznego nie jest wymagane jedynie w szczególnych przypadkach. Powodem ustania zatrudnienia naszego pracownika będzie upływ okresu, na jaki umowa na czas określony została zawarta lub upływ okresu pobierania zasiłku chorobowego. Żaden z warunków uprawniających pracownika do trzynastki – mimo nieprzepracowania wymaganego okresu 6 miesięcy – nie zostanie spełniony. Pod uwagę będziemy zatem brali faktycznie przepracowany przez tego pracownika okres, a ten jest krótszy niż 6 miesięcy i nie uprawnia go do otrzymania trzynastki.


Prawo do odprawy rentowej

Stosownie do art. 38 ust. 3 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych, pracownikowi samorządowemu, w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, przysługuje jednorazowa odprawa w wysokości:

● po 10 latach pracy – dwumiesięcznego wynagrodzenia,

● po 15 latach pracy – trzymiesięcznego wynagrodzenia,

● po 20 latach pracy – sześciomiesięcznego wynagrodzenia.

Z dosłownego brzmienia przepisów można by wnosić, że są cztery przesłanki nabycia prawa do odprawy emerytalnej lub rentowej:

● spełnienie przez pracownika warunków uprawniających do jednego z tych świadczeń,

● przejście na emeryturę lub rentę,

● rozwiązanie stosunku pracy oraz

● związek między rozwiązaniem stosunku pracy i przejściem na emeryturę lub rentę.

Czytaj także: Inne usprawiedliwione nieobecności w pracy a podstawa trzynastki>>

Związek rozwiązania stosunku pracy z przejściem na emeryturę lub rentę nie jest tym samym, czym rozwiązanie stosunku pracy z powodu przejścia na emeryturę lub rentę. Nabycie prawa do jednego z tych świadczeń, a właściwie przyznanie go, nie musi wobec tego stanowić przyczyny rozwiązania stosunku pracy.

Związek między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury lub renty może mieć charakter:

● czasowy – gdy rozwiązanie stosunku pracy zbiega się w czasie z nabyciem prawa do świadczenia, niezależnie od przyczyny rozwiązania stosunku pracy,

● przyczynowy – gdy rozwiązanie stosunku pracy następuje dlatego, że pracownikowi przysługuje prawo do świadczenia,

● czasowo-przyczynowy – gdy przyczyną rozwiązania stosunku pracy jest nabycie prawa do emerytury lub renty i rozwiązanie następuje w chwili przyznania świadczenia.

Dlatego odprawa przysługuje pracownikowi, z którym stosunek pracy został rozwiązany w okresie niezdolności do pracy, jeżeli:

nabył prawo do renty z tego tytułu bezpośrednio po wyczerpaniu okresu zasiłkowego, albo

jeżeli zgłosił wniosek o to świadczenie przed ustaniem zatrudnienia.

Odprawa emerytalna lub rentowa przysługuje pracownikowi także wówczas, gdy przejście na emeryturę albo rentę następuje w zbiegu z innymi przyczynami rozwiązania stosunku pracy, np. długotrwałej niezdolności do pracy czy zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracownika. Z tego też względu ustanie stosunku pracy w związku z upływem czasu, na jaki zawarta była umowa o pracę, nie wyłącza prawa pracownika do odprawy.

Prawo do odprawy nie jest zatem uzależnione ani od sposobu rozwiązania stosunku pracy, ani od tego, który z podmiotów dokonuje jego rozwiązania.

Czytaj także: Jak obliczyć odprawy dla pracowników samorządowych>>

Z ORZECZNICTWA

Ponieważ ustawodawca użył terminu „ustanie”, również wygaśnięcie stosunku pracy nie pozbawia pracownika prawa do tego świadczenia.

Wyrok SN z 28 lipca 1999 r., sygn. akt I PKN 174/99

PODSTAWY PRAWNE

• Ustawa z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz.U. Nr 160, poz. 1080; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1241)

• Ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 223, poz. 1458; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 134, poz. 777)

Zapisz się na newsletter
Jak dysponowane są finanse publiczne? Bądź na czasie z najnowszymi przepisami, najlepszymi praktykami oraz wskazówkami dotyczącymi księgowości budżetowej – zapisz się na newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Rachunkowość Budżetowa

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość budżetowa
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Likwidacja szkół a prawo nauczycieli do odprawy

Nadchodzi niż demograficzny, a wraz z nim problemy w systemie edukacji. Wiele placówek nie będzie mogło w przyszłym roku szkolnym kontynuować działalności, a inne będą musiały ograniczyć jej rozmiary. To oczywiście bezpośrednio wpłynie na sytuację nauczycieli.

Pilotaż skróconego czasu pracy 2025. Można uzyskać do 1 mln zł wsparcia na wdrożenie w organizacji [Nabór wniosków od 14 sierpnia 2025]

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło zasady udziału w pilotażu skróconego czasu pracy. Nabór wniosków rozpocznie się 14 sierpnia 2025 roku. Pracodawcy mogą uzyskać do 1 mln zł wsparcia.

Dzień Ojca 2025: Coraz więcej ojców korzysta z urlopów rodzicielskich i ojcowskich

Z okazji Dnia Ojca ( 23 czerwca) przypominamy, że tata – podobnie jak mama – ma prawo do urlopu po narodzinach dziecka. Ojcowie coraz chętniej korzystają z przysługujących im świadczeń: urlopu ojcowskiego, macierzyńskiego (po 14 tygodniach) i rodzicielskiego. Komu i kiedy przysługuje zasiłek? Ile trwa urlop?

ZUS otwarty 20 czerwca 2025 r. – placówki i infolinia czynne do godz. 15:00

Choć 20 czerwca wiele osób planuje urlop po czwartkowym święcie Bożego Ciała, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie zmienia trybu pracy. Tego dnia wszystkie placówki ZUS będą funkcjonować normalnie – jak w każdy roboczy piątek. Infolinia będzie działać krócej, gdyż do godz. 15:00.

REKLAMA

Renta wdowia 2025: terminy wypłat, kiedy decyzja o przyznaniu lub odmowie. Kluczowa data to 1 lipca 2025 r.

Już 1 lipca 2025 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpocznie wysyłkę decyzji w sprawie przyznania lub odmowy renty wdowiej. Jest to kluczowa data, gdyż część uprawnionych otrzyma wtedy świadczenie. Jak poinformował na swojej stronie internetowej ZUS pozostałe terminy wypłaty renty wdowiej to: 6-go, 10-go, 15-go, 20-go i 25-go dnia miesiąca.

Zmiana terminu wypłaty ekwiwalentu za urlop [PROJEKT MRPiPS z 10 czerwca 2025]

W środę, 11 czerwca 2025 r. do uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania trafił projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Projekt zakłada m.in. zmianę przepisów dotyczących wypłaty ekwiwalenty za urlop.

Podwyżki pracowników samorządowych z wyrównaniem od 1 marca 2025 r. Rozporządzenie w Dzienniku Ustaw [STAWKI]

30 maja 2025 r. w Dzienniku Ustaw RP zostało opublikowane rozporządzenie podwyższające kwoty minimalnego miesięcznego poziomu wynagrodzenia zasadniczego pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Rozporządzenie koryguje także katalog stanowisk.

Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego. Co powinna zawierać?

Kodeks pracy reguluje m.in. kwestie dotyczące zatrudniania pracowników młodocianych. Młodocianym jest osoba, która ukończyła 15 lat, ale ma poniższej 18 lat. Co powinna zawierać umowa w celu przygotowania zawodowego?

REKLAMA

ZFŚS: Do 31 maja 2025 r. pracodawcy muszą przekazać 75% odpisu – co warto wiedzieć?

Do 31 maja 2025 r. pracodawcy mają czas na przekazanie 75 proc. odpisu na na rachunek bankowy Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Kto ma obowiązek tworzenia ZFŚS? Jak nalicza się odpisy podstawowe?

Szczególne przypadki odwołania dyrektora szkoły w trakcie roku szkolnego

Odwołanie dyrektora placówki bez wypowiedzenia w trakcie roku szkolnego możliwe jest tylko w sytuacjach wyjątkowych i nagłych, które mogą zdestabilizować jej funkcjonowanie. W takim przypadku reakcja organu prowadzącego szkołę musi być natychmiastowa.

REKLAMA